«Άφησα πίσω μου το Λος Άντζελες και πήρα τον αυτοκινητόδρομο που περνούσε έξω από το Οσεανσάιντ. Είχα χρόνο να σκεφτώ. Από το Λος Άντζελες μέχρι το Οσεανσάιντ ήταν δεκαοχτώ μίλια αυτοκινητόδρομου ταχείας κυκλοφορίας με τρεις λωρίδες ανά κατεύθυνση, με κουφάρια από τρακαρισμένα, καμένα και εγκαταλειμμένα αυτοκίνητα κατά διαστήματα, τα οποία σκούριαζαν στα πρανή του δρόμου μέχρι να έρθουν, όποτε τους βολέψει, να τα απομακρύνουν. Αφού δεν υπήρχε τίποτε ενδιαφέρον στη διαδρομή, άρχισα να σκέφτομαι για ποιο λόγο πήγαινα ξανά πίσω στην Εσμεράλντα. Η υπόθεση που είχα αναλάβει είχε τελειώσει και θεωρητικά είχε κλείσει […] Ο Mάλορι βγήκε από το υπόστεγο με το καπέλο του υπό μάλης. Ο πορτιέρης τον κοίταξε απορημένα. O Mάλορι έκανε ένα νεύμα με το κεφάλι και περπάτησε για λίγο στο πεζοδρόμιο που έβγαζε στον ημικυκλικό ιδιωτικό δρόμο. Στάθηκε στην άκρη του πεζοδρομίου, στο σκοτάδι. Σκεφτόταν έντονα. Έπειτα από λίγο μια Ιζότα-Φρατσίνι πέρασε αργά από μπροστά του. Έμοιαζε με ανοιχτή άμαξα και ήταν τεράστια ακόμη και για τη δεδομένη ξιπασιά που επικρατούσε στο Χόλιγουντ. Περνώντας μπροστά από τα φώτα της εισόδου έλαμψε σαν χορωδία σε μιούζικαλ. Στη συνέχεια, το χρώμα της έγινε θαμπό γκρίζο και ασημί. Στο τιμόνι καθόταν ένας σοφέρ με λιβρέα, άκαμπτος όσο μια στέκα του μπιλιάρδου, μ’ ένα μυτερό καπέλο ριγμένο στραβά πάνω από το ένα του μάτι. Στο πίσω κάθισμα βρισκόταν η Ρόντα Φαρ, βυθισμένη στο κάθισμά της, με την παγωμένη ακινησία κέρινης κούκλας» - Raymond Chandler, ΝΟΥΑΡ ΙΣΤΟΡΙΕΣ τόμος Α' (Κέδρος, 2011, μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης).
Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, την εποχή του grunge και των μακρυμάλληδων hard-punk rockers της σκηνής του Σιάτλ, ο ήχος αλλά και το γενικότερο στήσιμο των Spain φάνταζαν ίσως σαν ένας ρομαντικός αναχρονισμός, μια επαναφορά στο φαντασιακό της αισθητικής της πρώτης, σκοτεινής αμερικανικής μεταπολεμικής περιόδου. Καλιφόρνια, Χόλιγουντ, υπόκοσμος, νάιτ-κλαμπ, ιστορίες του Raymond Chandler, jazz. Παρόλα αυτά, χάρη σε μερικές διακριτικές πινελιές στον ήχο του, το πρώτο τους άλμπουμ, το The Blue Moods Of Spain αγαπήθηκε φανατικά, έγινε cult και έμεινε στην ιστορία (αλλά και στις καρδιές μας), ως το κατεξοχήν συμπληρωματικό άκουσμα εκείνης της περιόδου. Μαζί με το Whiskey for the Holy Ghost του Mark Lanegan και το πρώτο άλμπουμ των Mad Season, έγινε το άλμπουμ που μετουσίωσε ιδανικά την έννοια του rock-noir.
Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι γεμάτο μουσική
Οι Spain σχηματίστηκαν στο Λος Άντζελες το 1993, με επικεφαλής τον τραγουδιστή/μπασίστα Josh Haden, γιο του θρυλικού κοντραμπασίστα της jazz Charlie Haden (1937 – 2014).
«Μεγάλωσα σ’ ένα σπίτι γεμάτο μουσική, περιτριγυρισμένος από πολλή τζαζ, κλασική, ροκ και ποπ», μου είχε πει o Josh Haden σε μια συνέντευξη για το περιοδικό Jazz + Τζαζ πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια. «Στο σπίτι μας μπαινόβγαινε ο Ornette Coleman…Νονός μου ήταν ο Don Cherry…Ήταν μάλλον αναπόφευκτο να ασχοληθώ με τη μουσική. Όλοι αυτοί οι τύποι ήταν βαθιά χωμένοι στον αυτοσχεδιασμό. Ίσως γι’ αυτό, από εφηβική αντίδραση, εγώ στράφηκα σε πιο απλές μελωδίες».
Σε μια πρόσφατη συνέντευξή του, που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο retrofuturista.com, ο Haden μίλησε κι άλλο για τα ακούσματα που τον διαμόρφωσαν ως μουσικό:
«Ο πρώτος δίσκος που ερωτεύτηκα πραγματικά ήταν το soundtrack του Mission: Impossible, της αμερικανικής τηλεοπτικής σειράς. Το πρώτο άλμπουμ που αγόρασα ήταν μια συλλογή χαμηλού προϋπολογισμού με τίτλο Get It Together, η οποία περιλάμβανε τους Jefferson Airplane, τους Guess Who, τους The Who, και τους Iron Butterfly. Αυτά ήταν τα θεμελιώδη συγκροτήματα για μένα όταν ήμουν πέντε χρονών […] Όταν ήμουν εννέα χρονών, αυτά άκουγα επειδή αυτό έπαιζε το ραδιόφωνο. “Dust in the Wind”, “Stairway to Heaven”. Μετά, καθώς έφτασα στην εφηβεία, έγινα ένας πολύ θυμωμένος έφηβος και άρχισα να ακούω AC/DC, περισσότερο Led Zeppelin, και μου άρεσαν πολύ οι Black Sabbath. Ήμουν εμμονικός με το The Wall των Pink Floyd. Έπειτα, στην έβδομη δημοτικού, όταν ήμουν περίπου 12 χρονών, ένας φίλος μου ήρθε στο σχολείο με ένα boombox και μου είπε: “Πρέπει να ακούσεις αυτό”. Ήταν το “Jealous Again” των Black Flag, το οποίο είχε ηχογραφήσει από την ραδιοφωνική εκπομπή Rodney on the Rock. Μέσα σε μια νύχτα, από τύπος που άκουγε Van Halen, έγινα τύπος που πετούσε όλα αυτά τα πράγματα και αγόραζε Black Flag, Circle Jerks, Adolescents, Social Distortion, Channel 3 και Minutemen. Το soundtrack της ταινίας The Decline of Western Civilization. Απλώς άκουγα αυτή τη μουσική και έβγαινα κρυφά για να πάω σε punk-rock συναυλίες. Συνήθιζα να βλέπω συγκροτήματα όπως οι Fear, The Minutemen, Social Distortion, Bad Brains, Bad Religion, TSOL - πραγματικά θυμωμένη μουσική».
Ιστορίες του Λος Άντζελες
Στην αρχική σύνθεση της μπάντας, που ηχογράφησε το The Blue Moods of Spain, συμμετείχαν ακόμα οι Ken Boudakian (κιθάρα, όργανο), Merlo Podlewski (κιθάρα) και Evan Hartzell (τύμπανα). Σχήμα που προέκυψε ύστερα από ατελείωτα τζαμαρίσματα, συνδύασαν στον ήχο τους στοιχεία από country, blues, folk και jazz.
Το πρώτο τους άλμπουμ προκάλεσε αίσθηση και γνώρισε επιτυχία, ανεβαίνοντας στα chart. Ειδικά το "Spiritual" εξελίχθηκε σε στάνταρ και διασκευάστηκε πολλές φορές από καλλιτέχνες όπως ο Johnny Cash, οι Red Hot Chilli Peppers, οι Soulsavers (με μια συγκλονιστική ερμηνεία του Mark Lanegan), καθώς και από τον ίδιο τον πατέρα του Haden, τον Charlie Haden, ο οποίος ερμήνευσε μια ορχηστρική εκδοχή με τον κιθαρίστα Pat Metheny στο αναγνωρισμένο άλμπουμ τους του 1997, Beyond The Missouri Sky (Short Stories).
Το 1999 ακολούθησε το δεύτερο άλμπουμ των Spain με τίτλο She Haunts My Dreams, το οποίο ηχογραφήθηκε στο σουηδικό νησί Vaxholm και περιείχε ερμηνείες του αδικοχαμένου Σουηδού πιανίστα της jazz Esbjörn Svensson, του κιθαρίστα Björn Olsson και του άλλοτε ντράμερ των REM και του Beck, Joey Waronker. Το άλμπουμ περιείχε μεταξύ άλλων και τη μπαλάντα "Every Time I Try", την οποία ο Wim Wenders συμπεριέλαβε στο soundtrack της ταινίας The End of Violence. Ήταν η τελευταία τους επιτυχία.
Το τρίτο τους άλμπουμ με τον τίτλο I Believe κυκλοφόρησε το 2001, αλλά απέτυχε να προσελκύσει ενδιαφέρον και το γκρουπ διαλύθηκε. Ο Haden ανασύνθεσε το συγκρότημα με νέα μέλη το 2007. Αυτός ο μακροβιότερος σχηματισμός του συγκροτήματος αποκρυσταλλώθηκε με την προσθήκη του Randy Kirk στα πλήκτρα και την κιθάρα, του Matt Mayhall στα ντραμς και του Daniel Brummel στην κιθάρα και τα δεύτερα φωνητικά. Το 2012, αυτή η σύνθεση κυκλοφόρησε το άλμπουμ The Soul of Spain. Έκτοτε οι Spain κυκλοφόρησαν άλλα τρία άλμπουμ (Sargent Place 2014, Carolina 2016, Mandala Brush 2018). Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στο ζωντανό Live at the Love Song, που εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2017: τον Μάιο του 2016, το συγκρότημα ξεκίνησε μια εβδομαδιαία residency στο Love Song Bar του Λος Άντζελες. Συμμετείχαν διάφοροι guest μουσικοί, όπως η Petra Haden, ο κιθαρίστας της Bill Frisell, ο ντράμερ των Sun Ra Archestra, Craig Haynes, ο κιθαρίστας των Best Coast, Bobb Bruno, ο πρώην μπασίστας των Circle Jerks, Zander Schloss, ο πρώην σαξοφωνίστας των Macy Gray, Matt DeMerritt, και η βιολονίστρια Lili Haydn. Τα τελευταία πέντε χρόνια πάντως ο Josh Haden έχει αποτραβηχθεί από τις ζωντανές εμφανίσεις.
Μετά να μεσάνυχτα
Το The Blue Moods of Spain κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1995 από την εταιρεία Restless και περιλάμβανε οκτώ κομμάτια. Πρόκειται για ένα κατεξοχήν νυχτερινό άλμπουμ, για τις άγρυπνες νύχτες που περνούν, αναπολώντας στιγμές από μια σχέση που έληξε άδοξα ή αναλογιζόμενος κανείς τα λάθη του. Νουάρ σκηνικά, εικονοποιία ενός άλλου Edward Hopper, με τη μουσική να σκίζει τον καπνό του κλαμπ, όπου σιγοπίνουν μοναχικοί τύποι.
Η νωχελική μουσική παίζει αργά σαν να θέλει να σταματήσει τον χρόνο. Ποιητικές φράσεις και easy listening jazz ατμόσφαιρες που θύμιζαν το "Songs for Drella" του Lou Reed. Το βιολί της Petra Haden δίνει μια εφιαλτική αίσθηση στο "World of blue" και χρωματίζει σαγηνευτικά το "Ray of light".
Οι τρεις απαλές μπαλάντες "Ten nights", "Dreaming of love" και "Her used-to-bee” παραπέμπουν στο τρίτο, μίνιμαλ άλμπουμ των Velvet Underground, δίνοντας έμφαση στις λεπτές υφές της κιθάρας και τη φωνή του Haden.
Το τραγούδι που συνοψίζει τέλεια τους Spain εκείνης της εποχής είναι μάλλον το "Dreaming of Love". Ενώ μεγάλο μέρος της μουσικής εκείνης της περιόδου ήταν χτισμένο σε μια ήσυχη-δυνατή-ήσυχη δυναμική, το τραγούδι είναι ένα σταθερό κάψιμο. Δεν είναι μια αργή ένταση που πεθαίνει να εκραγεί, αλλά δεν είναι και ληθαργικό. Μοιάζει με τους Mazzy Star σε μια περισσότερο country-jazz εκδοχή.
Το “Untitled #1” είναι επίσης ένα φαινομενικά απλό, αλλά στον πυρήνα του φοβερά συναισθηματικό blues κομμάτι, «ένα στολίδι οπιοειδούς θλίψης», όπως έχει χαρακτηριστεί. Οι Spain κερδίζουν εδώ με το στυλ τους ό,τι τους λείπει σε μουσική ποικιλία.
Η κορωνίδα του δίσκου είναι πιθανότατα το "Spiritual", το κομμάτι που κλείνει το δίσκο. Μια μπαλάντα σπαρακτική σαν ορισμένα έργα των καλύτερων Tindersticks και ένας εμπνευσμένος, αναγεννημένος Haden που διακηρύσσει «Jesus/ Oh JesusI don't want to die/Alone/My love wasn't true/Now all I have is you».
Σε μια κριτική εκείνη την εποχή, το Melody Maker επαίνεσε το The Blue Moods of Spain ως «την πιο υπέροχη μουσική που θα ακούσετε όλο το χρόνο», περιγράφοντας τους Spain ως «ήσυχους μάστορες της ατμόσφαιρας, λεπτούς τεχνίτες που υφαίνουν μια πλούσια, μελωδική μαγεία με τις πιο ανάλαφρες ορχηστρικές πινελιές». Το NME σημείωσε «μια πλούσια, ένδοξη ζεστασιά στα τραγούδια τους που συνδυάζει τη μελωδική απλότητα των... The Velvet Underground ... την μετρονομική ακρίβεια των Spiritualized ... και το συντετριμμένο συναίσθημα των Tindersticks».
Alt-country ήχος, jazz ατμόσφαιρες, μελαγχολικός μινιμαλισμός - το The Blue Moods of Spain εξακολουθεί να είναι ένα άλμπουμ που ξεκινά να παίζει τα μεσάνυχτα για να σε βρει το λυκόφως.
Η επετειακή έκδοση του The Blue Moods of Spain κυκλοφορεί σε διπλό βινύλιο από την εταιρία Rhino.
