Δεν θα κρύψω ότι αισθάνθηκα έκπληξη όταν είδα τον συγκεκριμένο δίσκο στον διαδικτυακό ιστό. Βλέπετε, πέρασαν χρόνια από τότε που ο Ζωγράφος αποχώρησε από τους Ορθολογιστές και δεν είχα αντιληφθεί την οποιαδήποτε μουσική κίνηση από πλευράς του. Υπήρχαν βέβαια φήμες πως δούλευε επάνω σε σόλο υλικό, αλλά αν μετά από λίγο δεν εισπράξεις κάτι ως ακροατής, τείνεις (καλώς ή κακώς) να προχωρήσεις παρακάτω. Ξαφνικά λοιπόν εγένετο Δε Φοβήθηκα Να Ζήσω, ένας δίσκος που όχι μόνο αποτελεί γεγονός από μόνος του, αλλά κι έρχεται να σταματήσει τις διάφορες υποθετικές κουβέντες περί ψυχρών σχέσεων μεταξύ του ίδιου και των Ορθολογιστών, αφού εξ ολοκλήρου υπεύθυνος για τα instrumentals είναι εδώ ο παλιός bandmate του, ο Loop –ενώ στη φωτογραφία του πίσω μέρους βλέπουμε ευδιάκριτα το σήμα των Rationalistas.
10 τραγούδια και μερικά δευτερόλεπτα λιγότερο από το μισάωρο η συνολική διάρκεια: κάποιος θα μπορούσε έτσι εύλογα να αναρωτηθεί γιατί να βγει ένας τέτοιος δίσκος. Υπάρχουν και ΕΡ με μεγαλύτερη χρονική έκταση, σωστά; Σωστά. Επειδή όμως προσωπικά είμαι οπαδός της λογικής πως η ποιότητα υπερνικά την ποσότητα, θα διάλεγα το πόνημα του Ζωγράφου και του Loop έναντι πολλών άλλων δισκογραφικών προσπαθειών του μισάωρου. Κι αυτό γιατί τα συγκεκριμένα 30 (παρά κάτι ψιλά) λεπτά αποδεικνύονται τόσο υπερπλήρη σε νοήματα και εικόνες, ώστε δεν γίνεται να σε αφήσουν παραπονεμένο.
Μουσικά βέβαια ο Loop δεν κάνει κάτι πρωτοποριακό. Underground χιπ χοπ ήχο επιθυμεί να κατασκευάσει, χωρίς δείγματα ανησυχιών ή καινοτομίας. Δεν γίνεται άλλωστε όλοι να θέλουν (ή και να μπορούν) να πάνε μπροστά ένα μουσικό είδος. Έχει λοιπόν σημασία αυτό που παράγεις να στέκεται ως αποτέλεσμα κι εδώ το ηχητικό υπόστρωμα είναι ιδανικό για τη λυρική επικάλυψη του Ζωγράφου. Έγχορδα, samples από ελληνική μουσική, μπασομπίτια εμπνευσμένα από τις υπόγες των αμερικάνικων late 1990s/early '00s και φωνητικά δείγματα από κάθε λογής εγχώριες πηγές.
Το κυρίαρχο κλίμα είναι αυτό της μελαγχολίας και του γλυκόπικρου, σαν ανάμνηση μιας Ελλάδας από το παρελθόν, πιο αγνής –εκείνης που προϋπήρχε της κατασκευασμένης χλιδής και ευμάρειας η οποία μας έπνιξε από τα 1990s κι έπειτα. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι το “Από Τα Προάστια Της Βροχής”, που, εκτός από το ρυθμικό πιάνο, ρίχνει προς το μέρος σου κι εκείνο το υπέροχο χορωδιακό ρεφρέν: θαρρείς πως βγήκε από δραματική ελληνική ταινία των 1970s (κι όμως υπάρχουν και τέτοιες, ψάξτε το).
Εντούτοις, σε μεγάλο προσόν του Δε Φοβήθηκα Να Ζήσω αναδεικνύεται ο ίδιος ο Ζωγράφος και οι ιστορίες που πλέκει, φτύνει και ζωντανεύει. Μπλέκει εξαιρετικά τον τσαμπουκά ενός παιδιού μεγαλωμένου στους δρόμους με τον ρομαντισμό ενός άντρα ο οποίος έχει καταλήξει στο ποιες είναι οι βασικές αξίες της ζωής και της ύπαρξης. Δεν αργεί μάλιστα να σε βάλει και σένα στο κλίμα, όταν μόλις στο πρώτο ρεφρέν ακούς τα εξής:
Ό,τι ακουμπώ παίρνει ζωή μα ό,τι φιλάω το καίω
παίρνω έμπνευση απ’το άσχημο για να γεννάω το ωραίο
όπου πατάω το πόδι μου ποτέ μου δε ριζώνω
αντάρτη έχω στη ψυχή γι' αυτό και αίμα ιδρώνω
Λίγο μετά, στο “3010”, παρουσιάζει τι ακριβώς σημαίνουν οι δρόμοι που αναφέραμε παραπάνω, όχι όμως εξωραϊσμένα, μα με μια έντονη αίσθηση ρεαλισμού –πολλές φορές ωμού: το γκράφιτι είναι κάτι όμορφο αλλά ταυτόχρονα επικηρυγμένο, η «αλητεία» είναι ελκυστική μα και καταστροφική αν τη διαχειριστείς λάθος, ενώ η αγάπη αποκτά δευτερεύουσα σημασία μιας και υπάρχουν βασικότερες ανάγκες για ικανοποίηση, όπως η σίτιση και η επιβίωση. «Έχουμε ανάγκη από κάποιον να πιστέψει σε εμάς μηπώς και βγούμε από τη παρένθεση που ζούμε» ραπάρει λίγο πριν το τέλος, ολοκληρώνοντας την παρουσίαση της σκληρής αλλά υπαρκτής πραγματικότητας της σημερινής Ελλάδας.
Στο ομώνυμο του δίσκου τραγούδι, πάλι, ο Ζωγράφος παραδίδει σεμινάριο περί του πως να αφήνεις την ψυχή σου στο χαρτί και μετέπειτα σε ηχητικό ντοκουμέντο, θυμίζοντας πως το χιπ χοπ δεν είναι η μουσική του μοδάτου πόζερου, της ημίγυμνης χορεύτριας και των mainstream parties, μα η φωνή των δρόμων, η κραυγή απλών, καθημερινών ανθρώπων, όσων ασφυκτιούν στην αιθαλομίχλη (κυριολεκτική και μεταφορική) αυτής της wannabe μεγαλούπολης, η οποία βουλιάζει όλο και περισσότερο μέσα στον βούρκο.
Το Δε Φοβήθηκα Να Ζήσω επιλέγει τον δρόμο της ισοκατανεμημένης ευφυΐας και σοβαρότητας, της επένδυσης στον στίχο και της στόχευσης στην καρδιά και στο μυαλό του ακροατή. Περνάει το τεστ με αδιαμφισβήτητη άνεση ενώ κάνει κι έναν επιδεικτικό γύρο του θριάμβου στο φινάλε, μεταμορφώνοντας ένα απλό outro σε μια από τις πιο ισχυρές και συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές του άλμπουμ.
Δεν γνωρίζω πάντως αν η συγκεκριμένη δουλειά του Ζωγράφου και του Loop θα βρει το κοινό που της αξίζει. Προσωπικά το θεωρώ δύσκολο, διότι οι πιτσιρικάδες της φάσης δεν έχουν ακόμα τις παραστάσεις και την ωριμότητα ώστε να εκτιμήσουν πλήρως την εδώ στιχουργική, ενώ δεν ξέρω κι αν οι παλιότεροι διαθέτουν ακόμα την όρεξη να ψαχτούν με νέες κυκλοφορίες, αντί να αρέσκονται σε γνώριμα (και σίγουρα) μονοπάτια από το παρελθόν. Όπως και να 'χει, ωστόσο, αν είστε φίλος της ελληνικής μουσικής γενικότερα –μακριά από ταμπέλες και περιορισμούς– το Δε Φοβήθηκα Να Ζήσω αξίζει τον χρόνο σας. Ακόμα κι αν μουσικά δεν αντιπροσωπεύει τα γούστα σας, θα σας αγκυλώσει με το στιχουργικό του υπόβαθρο, για τον απλούστατο λόγο πως μιλάει για πράγματα και καταστάσεις που μπορεί να μην είναι ευχάριστα, αλλά αφορούν την πραγματικότητα όλων μας.
{youtube}PMDJCDfk7og{/youtube}
