Aphex Twin - Syro

13 χρόνια αναμονής ακούμε δεξιά και αριστερά, «επιτέλους αναστήθηκε ο βασιλιάς» αναφωνούν οι οπαδοί, όμως η αλήθεια είναι πως –για εκείνους τουλάχιστον που πραγματικά θέλανε να ακούσουν νέα μουσική του– ο Aphex Twin δεν αποχώρησε ποτέ από την ενεργό δράση· απλά αποχαιρέτησε το πιο εμπορικά εκμεταλλεύσιμο προσωνύμιό του, συνεχίζοντας ως AFX ή The Tuss. Γιατί έτσι κάνει ο Richard D. James, μην ψάχνετε άκρη με τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Τα έχουμε πει άλλωστε πιο αναλυτικά κι /εδώ/ περί της ιδιαιτερότητας του Ουαλού και της πλήρους αδιαφορίας του για ύπαρξη κοινής λογικής πίσω από τις αποφάσεις του. Άλλωστε συμβάλλει κι αυτό στον μύθο της «παρανοϊκής ιδιοφυίας» που τόσο λατρεύει να του φοράει ο μουσικός Τύπος (όχι άδικα ασφαλώς).

 

Φαίνεται πάντως πως η όλη διαδικασία κυκλοφορίας του προ 20αετίας χαμένου Caustic Window (κριτική εδώ) έθεσε και πάλι σε κίνηση τον Aphex Twin, ωθώντας τον να εκμεταλλευτεί τον όγκο μουσικής που, όπως ισχυριζόταν, είχε εδώ και χρόνια παραπεταμένο στα κιτάπια του. Αν πάντως περιμένατε από το Syro τον «ήχο του μέλλοντος», τότε μάλλον θα απογοητευτείτε. Γιατί, επί της ουσίας, ο Aphex Twin επιστρέφει εδώ στις δισκογραφικές του αρχές ως προς το δημιουργικό όραμα, απλά με ένα πιο φρέσκο και σύγχρονο ηχητικό περιτύλιγμα. Σκεφτείτε δηλαδή κάτι σαν IDM revival, παιγμένο όμως με τους δικούς του νόμους και κανόνες.

 

Μην περιμένετε επομένως συνθέσεις τύπου “Come To Daddy” ή “Vordhosbn”, μα μια κατάδυση στις πιο σοφιστικέ, χαλαρωτικές-αλλά-όχι-ακριβώς στιγμές της πορείας του Ουαλού· μια ας πούμε διεστραμμένη Artificial Intelligence λογική, προσαρμοσμένη στη γενιά των '10s. Πρώτα-πρώτα, τα κομμάτια του Syro δεν είναι τραγούδια με τη συνηθισμένη έννοια του όρου: κάθε ενότητα του δίσκου είναι στην ουσία ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο μουσικό σώμα, το οποίο εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας, ακολουθώντας κάθε φορά έναν νοητό ηχητικό άξονα, κινούμενο μονίμως γύρω από αυτόν, αλλά ποτέ επάνω στην ευθεία του. Έτσι, κάθε στιγμή χτίζεται γύρω από μια κεντρική μουσική απόχρωση, που διατηρείται μεν ως ιδέα, μα χωρίς τα επιμέρους μέρη να μένουν σταθερά (αν κάτι τέτοιο βγάζει νόημα).

 

Είναι λοιπόν από τη σύλληψή του δύσκολο το εγχείρημα του Syro. Κι ο Aphex Twin σου δίνει διαρκώς την εντύπωση ότι ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί, χωρίς πάντως –για κάποιον περίεργο λόγο– να σου δημιουργείται κατά την ακρόαση η οποιαδήποτε ανασφάλεια ως προς την τελική έκβαση: αντιλαμβάνεσαι πως ο οδηγός του οχήματος το κατέχει το άθλημα και ξέρει τι κάνει. Πάρτε για παράδειγμα το “CIRCLONT6A”, με την ανηλεή εναλλαγή ρυθμών και κλίματος· καταφέρνει εντούτοις να σου κρατήσει το ενδιαφέρον για ολόκληρο το εξάλεπτο της διάρκειάς του. Ή τo κάτι-σαν-chillwave σύνθι θέμα του “PAPAT4”, που μπλέκει με τη σπασμένη jungle ρυθμολογία των πρώιμων 1990s και με τις μελωδικές μνήμες του πρώτου Selected Ambient Works. Πουθενά όμως δεν φαίνεται περισσότερο αυτή η εύθραυστη ισορροπία παρά στο αποχαιρετιστήριο “Aisatsana”, με τη μελαγχολική πιανιστική μελωδία και τα κελαηδίσματα πουλιών χαμένα κάπου στο ηχητικό παρασκήνιο.

 

Δεν υπάρχει έτσι τίποτα το συνηθισμένο ή συμβατικό στο Syro, να είστε ωστόσο βέβαιοι ότι θα λάβετε μια ντουζίνα συνθέσεων που θα ανταμείψουν την προσοχή και την προσήλωσή σας. Δεν το 'χει χάσει λοιπόν το «άγγιγμα του Μίδα» ο Aphex Twin μετά από τόσα χρόνια, έστω κι αν σου μένει μια εντύπωση πως εδώ υπήρχε λίιιγος ακόμα χώρος προκειμένου ο δίσκος να ακουμπήσει το μυθικό στατους παρελθοντικών επιτευγμάτων. Η σημασία ωστόσο ενός άλμπουμ δεν γίνεται να κρίνεται μονίμως με το αν καθορίζει ή όχι τις νέες μουσικές τάσεις. Το Syro σαφώς δεν το κάνει, άσχετα όμως από λίστες στο τέλος της χρονιάς (και τα λοιπά), κατορθώνει κάτι εξίσου ενδιαφέρον: να αποδειχθεί δίσκος που μπορεί να συντροφεύσει την καθημερινότητα εκείνου που ονομάζουμε «μέσου μουσικόφιλου».  

 

Αλήθεια, πότε ήταν η τελευταία φορά που ένας δίσκος του Aphex Twin πέτυχε κάτι τέτοιο;