Έχω μία εμμονή εδώ και καιρό: όταν πέφτουν στην αντίληψή μου αξιόλογοι δίσκοι της εγχώριας παραγωγής, προσπαθώ να τους εντάσσω σε ένα γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο –ίσως ως μία αχτίδα ελπίδας. Δεν ξέρω αν πράττω ορθά, αλλά σε εποχές γενικότερης κατήφειας και απαισιοδοξίας μου φαίνεται σημαντικό όταν βρίσκω τέτοιου επιπέδου δημιουργίες ταλαντούχων ανθρώπων, να τις τοποθετώ ως αντιστάθμισμα στην στρεβλή –τελικά– εντύπωση που τείνει να δημιουργήσει το ζοφερό κλίμα των ημερών. Ότι δηλαδή, δίπλα σε μία χρεοκοπημένη χώρα, ταιριάζει μια χρεοκοπημένη κοινωνία. Έτσι, πέρα από τη μουσική τους αξία, μου προσφέρουν και μια –άκρως σημαντική– ανάταση ηθικού, καθώς και μία υπόμνηση ότι τελικά πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν τα ζωντανά και δημιουργικά κομμάτια της κοινωνίας. Με το μυαλό στα παραπάνω, λοιπόν, και πριν περάσω στο καθεαυτό περιεχόμενο του εν λόγω δίσκου, είναι νομίζω άξιο αναφοράς και το γεγονός ότι η Θέα του Χάρη Λαμπράκη κυκλοφορεί αδέσμευτη κι ωραία! Η πιθανότητα, βέβαια, η επιλογή ανεξαρτησίας να οφείλεται στην ανεπιτυχή εύρεση του κατάλληλου δισκογραφικού label είναι υπαρκτή, ωστόσο δεν μειώνει στο ελάχιστο το αναγκαίο σθένος για να βγάλεις μια επαγγελματική δουλειά, στηριζόμενος σε ίδιες δυνάμεις. Η συγκεκριμένη είναι η πρώτη του κουαρτέτου που ηγείται (όντας και ο βασικός συνθέτης) ο Χάρης Λαμπράκης με το νέυ του και συνεπικουρούν ο Νίκος Σιδηροκαστρίτης στα τύμπανα, ο Δημήτρης Θεοχάρης στο πιάνο και ο Λύδιος Δάμης στο κοντραμπάσο. Αν δεν συγκεκριμενοποιούσα από τώρα το είδος του πνευστού του Λαμπράκη, θα έλεγα ότι έχουμε να κάνουμε με ένα jazz κουαρτέτο, αποτελούμενο από την «τυπική» σύνθεση πιάνου/μπάσου/τυμπάνων/πνευστών. Και η αλήθεια είναι πώς, αν μπορούσαμε με τη φαντασία να τοποθετήσουμε στη θέση της ιδιάζουσας χροιάς του νέυ αυτή ενός σαξοφώνου, η αίσθηση θα ήταν μιας μπάντας η οποία βαδίζει στα χνάρια της μεγάλης jazz παράδοσης –κάπου ανάμεσα στη μελωδικότητα ενός Bill Evans και στην αυτοσχεδιαστική ορμή ενός John Coltrane. Όμως το νέυ σπάει εξαρχής τον κώδικα, τόσο λόγω κατασκευής (ξύλο αντί μετάλλου –με ό,τι αυτό συνεπάγεται από ακουστικής άποψης), όσο και λόγω της μακραίωνης παράδοσης που κουβαλάει. Έτσι, ο Λαμπράκης αποφασίζει να συνομιλήσει με την εξ’ ανατολών μας παράδοση και να ψάξει τα σημεία επαφής της με την προαναφερθείσα, εκ δυσμών. Σαν να ανιχνεύει, αλληγορικά, την ιδιοσυγκρασία του ίδιου του δικού του Γένους, στο προαιώνιο τούτο σταυροδρόμι διαφορετικών κόσμων και πολιτισμών. Μην σας παρασέρνω όμως σε λάθος συμπεράσματα. Αν η Θέα ακουμπά σε μια παράδοση, τότε αυτή είναι η εκ δυσμών μας. Κάτι ολοφάνερο στα σημεία όπου το πιάνο του Θεοχάρη αφήνει τα ρυθμικά παιξίματα αναλαμβάνοντας πιο δραστικές πρωτοβουλίες ή σε εκείνα που –ενώ το νέυ παραμένει στην εμπροσθοφυλακή, ακολουθεί jazz ή και free jazz μονοπάτια (με ενδεικτικότερες ίσως περιπτώσεις τα “Σοφίτα” και “Άλταμοντ”). Γενικότερα, ο κοινός κώδικας μεταξύ των μουσικών είναι αυτός της jazz –σε όποιο τέμπο ή διάθεση κι αν καταπιάνονται με δαύτην– και οι εκφράσεις του προαναφερθέντος δυισμού αφορούν πατήματα του Λαμπράκη στο συγκεκριμένο υπέδαφος –στις λίγο-πολύ καθορισμένες δομές που δημιουργούνται. Καταλήγοντας έτσι σε έναν ήχο ίσως όχι πρωτοποριακό, μα προσωπικό, αυθεντικό και αισθαντικό. Δυνατότερο σημείο του κουαρτέτου θεωρώ τις ήπιες, όμορφα νωχελικές συνθέσεις (με τις μακροσκελείς “Γενναίοι” και “Λάκσμι” να ξεχωρίζουν μέσα σε ένα γενικώς ισορροπημένο ποιοτικά σύνολο), μέσα στις οποίες βρίσκει ο καθένας τον χώρο να ανασύρει τους όποιους στοχασμούς του. Τέτοιες στιγμές αναδεικνύουν την αξιοπρόσεκτη ισορροπία του δίσκου ανάμεσα στα δύο σολιστικά όργανα (νέυ και πιάνο), και στο μεστό rhythm section, το οποίο συνδράμει διακριτικά –μα και καθοριστικά– όχι μόνο στον ρυθμό, αλλά και στις δυναμικές. Δίχως κάτι τέτοιο να σημαίνει, βεβαίως, ότι οι πιο σκερτσόζες συνθέσεις υπολείπονται. Εκεί είναι, άλλωστε, όπου υπογραμμίζεται η εκτελεστική επάρκεια των συντελεστών, που σε έναν jazz δίσκο καμιά φορά αποτελεί και ζητούμενο. Η Θέα του Χάρη Λαμπράκη και του κουαρτέτου του είναι, με λίγα λόγια, καθάρια και όμορφη, πλήρης και ζωογόνα. Συνιστάται δε ανεπιφυλάκτως…
