Έφτασε λοιπόν η ώρα μιας πρώτης αποτίμησης για έναν από τους σημαντικότερους εγχώριους τραγουδοποιούς που ανέδειξε η δεκαετία του 1990, μιας και κοντεύουν δεκαπέντε χρόνια από την πρώτη εμφάνιση στα μουσικά πράγματα του Μανώλη Φάμελλου. Μια πρώτη αποτίμηση που γίνεται με σχεδόν πλήρη τρόπο στην παρούσα συλλογή, η οποία προσφέρει remastered 17 τραγούδια του Φάμελλου, τοποθετημένα χρονικά από την περίοδό του με τους Ποδηλάτες και κατόπιν ως σόλο καλλιτέχνη (δεν περιλαμβάνει βέβαια τίποτα από την πιο πρόσφατη δουλειά του Η Ψυχή Του Πάρτι, που εκδόθηκε από διαφορετική εταιρεία), σύν δύο νέα, ηχογραφημένα αποκλειστικά για την εν λόγω έκδοση. Η ακρόαση ξεκινάει με εκείνο το αξέχαστο ακορντεόν του “Χαμογέλα” (το έπαιζε ο Θανάσης Σολούκος) και συνεχίζεται με το καλύτερο ίσως τραγούδι των Ποδηλατών, το “Γαλάζια Μυστικά”, τόσο δροσάτο και υπέροχο σήμερα όσο και πριν 12 χρόνια. Είναι, νομίζω, αυτό που περισσότερο από κάθε άλλο τραγούδι εκείνης της περιόδου επέβαλλε τον Φάμελλο ως μια σημαίνουσα νέα φωνή, που είχε κάτι από την ελληνόφωνη pop/rock φινέτσα του Κώστα Τουρνά (της ακμής, όχι της μετά-Οτομπιάνκι κατάπτωσης), αλλά συνάμα και μια οπτική πιο παγκόσμια, με σαφείς βάσεις στον σύγχρονο αμερικανικό ήχο. Ο ρετρό ρομαντισμός του “Θα ’Θελα Να ’Μουν Βασιλιάς” εφιστά την προσοχή σε μια ακόμα πλευρά της τραγουδοποιίας του Φάμελλου που αναπτύχθηκε αργότερα περισσότερο, αυτής δηλαδή που πάταγε στο παλιό Ελαφρό τραγούδι του Μεσοπολέμου - ενός είδους αδίκως κακοχαρακτηρισμένου και παραγκωνισμένου. Το δε μετριότατο “Μαύρο Μου Πουλί” ολοκληρώνει την περιπλάνησή μας στον κόσμο των Ποδηλατών, καλύπτοντας το πιο αμήχανο και μέτριο album τους, το Μαύρη Αγάπη (1998).Ήταν καιρός για αλλαγές και τομές και ο Φάμελλος το οσμίστηκε και κινήθηκε αποφασιστικά προς τη σόλο κατεύθυνση. Με το Καθώς Μικραίνει Η Μέρα (1999) έδειξε έτσι τα δόντια του, με το δε Η Ευτυχία Είναι Αυτό (2000) όχι μόνο υπόγραψε τον καλύτερο ως σήμερα δίσκο του, αλλά επιβλήθηκε και στο mainstream. Άφθονα τα highlights αυτής της περιόδου, ιδιαίτερη όμως μνεία αξίζει νομίζω στα τραγούδια που τον έκαναν αγαπητό ακόμα και σε όσους ως τότε ενδιαφέρονταν κυρίως μόνο για τη λαϊκο-pop και τα μπουζούκια, στο “Ένα Μεγάλο Φωτεινό Καλοκαίρι” δηλαδή και στο “Η Ευτυχία Είναι Αυτό...”. Το πρώτο έκλεισε στα 3 λεπτά και 38 δευτερόλεπτα της διάρκειάς του μια απόλυτη αίσθηση καλοκαιριού, το δεύτερο υπήρξε ένα από τα ωραιότερα τραγούδια στην ελληνική δισκογραφία γύρω από το πάντα φλέγον ζήτημα του τι είναι ευτυχία. Άλλα αξιόλογα τραγούδια από εκείνα τα albums ήταν το “Νερό Της Βροχής”, χαρακτηριστικό της δημιουργικής ευαισθησίας του Χρήστου Οικονόμου, το τόσο όμορφο “Μαγική Εικόνα”, αλλά και το “Κυριακές Στην Πόλη”, που έδεσε μοναδικά τη ράθυμη διάθεση της σύγχρονής μας ανοιξιάτικης Αθήνας με την ανεμελιά των αστών κατοίκων της κατά τα χρόνια της δεκαετίας του 1930. Από εκεί και πέρα, υπήρχε πεδίο δόξης λαμπρό και λαμπρό όντως υπήρξε. Ο Φάμελλος φαίνεται μάλιστα να ξεπέρασε ακόμα και την αντιπάθεια που για χρόνια έτρεφε προς τη φωνή του, όπως συχνά-πυκνά δήλωνε στις συνεντεύξεις του. Γεγονός οπωσδήποτε θετικό, που τον κατέστησε ακόμα πιο εκφραστικό ως ερμηνευτή, έστω και αν σε μία περίπτωση τον οδήγησε σε ένα σοβαρό ολίσθημα: όσο και αν προβλήθηκε από τα ραδιόφωνα το πιο άμεσο ως σήμερα φλερτ του με το Ελαφρό τραγούδι του Μεσοπολέμου, η διασκευή του στο “Ας Ερχόσουν Για Λίγο” (πρώτη εκτέλεση με τη Δανάη στα 1948, αργότερα το είπε έξοχα και η Αρλέτα) ήταν αποτυχημένη, με την κύρια ευθύνη να βαραίνει κατά τη γνώμη μου τα ανεπαρκή για κάτι τέτοιο φωνητικά. Μας έδωσε όμως τόσο ωραία δικά του τραγούδια, που νομίζω πως φτάνουν και περισσεύουν για να επανορθώσει: το ρομαντικό του ντουέτο με τη Γαλάνη “Στη Μεγάλη Πόλη”, που ασφυκτιά στη μοναξιά του σύγχρονου αστικού τοπίου, τη λαμπερή pop της συνεργασίας του με τον Νίκο Πορτοκάλογλου “Κάποιες Μέρες” και βέβαια τον “Χαρταετό”, που δικαίως αγαπήθηκε τόσο από το κοινό. Τα δύο νέα τραγούδια (“Έτσι Ο Δρόμος Ανοίγεται”, “Μαζί”) ταιριάζουν όμορφα στο ύφος της χρονολογικής αυτής αφήγησης, δίχως να προσθέτουν κάτι το ιδιαίτερο στην όλη εικόνα, ούτε όμως και να αφαιρούν. Οπωσδήποτε, όσοι έχουν παρακολουθήσει τον Φάμελλο ξέρουν πως δεν εξαντλείται σε 17 επιλογές. Μια καλή συλλογή όμως αναζητά την αφροκρέμα, εκείνα τα απολύτως απαραίτητα τραγούδια, τα οποία δεν δικαιολογείται να μην ξέρει κανείς, αν θεωρεί πως ασχολείται με κάποια σοβαρότητα με τη μουσική. Το καθήκον αυτό επιτυγχάνεται θεωρώ περίφημα εδώ και ο μόνος σοβαρός λόγος γκρίνιας είναι η πάμφτωχη έκδοση: χάθηκε να έχουμε κάτι πιο πλούσιο, με τους στίχους και κανά κειμενάκι; Πάντως, είναι πράγματι με τέτοια τραγούδια που ανοίγεται ο δρόμος και η ζωή προχωρά. Γι’ αυτό και εύχομαι ανάλογη συνέχεια στον Μανώλη Φάμελλο, γιατί χρειαζόμαστε την οπτική και τη γραφή του στο σύγχρονο μουσικό σκηνικό της χώρας μας...
