Θα μου πεις “Τι ΄ναι ο άνθρωπος, μονάχα οι τύψεις του” που λένε κι οι Τσαντές και Καλογεράκης σώζοντας την παρτίδα ελληνικό τραγούδι, επομένως επανέρχομαι στον παρενθετικό πρόλογο του περσινού καταληκτικού Under The Radar. Επαναλαμβάνω την εξής διατύπωση: Είναι ισχυρότερος ο παραγοντισμός, οι όποιες δημόσιες σχέσεις, η υπέρμετρη λείανση στο πώς αντιμετωπίζονται οι μικρές ή μεγαλύτερες εγχώριες παραγωγές, παρά η πάλαι ποτέ επίδειξη κομπλεξισμού των γραφιάδων. Σαφώς είναι θεμιτό να στηριχτεί το τι συμβαίνει δίπλα μας, μα ποιο το νόημα να συμβαίνει άκριτα, χωρίς καμιά σκέψη, παρά μόνο ως δελτιοτυπικό αφράτεμα ή ως ιδιόμορφο «σώνει και καλά» τακίμιασμα με το λ.χ. «τραπ της διπλανής υπόγας» (Πόσο απέχει κάτι τέτοιο ως θέση μέχρι να βρεθείς Στα (ημι)υπόγεια είναι η θέα;) Θα ήταν ευτύχημα να λειτουργεί ένα σύστημα όπου ο μουσικός δε θα χρειάζεται να είναι και γραφείο τύπου του εαυτού του, όπως την ίδια στιγμή θα ήταν εύγλογο ο γραφιάς να επιδιώκει να παραδίδει κείμενα όχι μόνο για όσα έχει δεχθεί κάποια promo όχληση, αλλά και για εκείνα που θα έχει αναζητήσει ο ίδιος, επιδιώκοντας ένα μίνιμουμ σχηματισμό κρίκων διαπλοκής μεταξύ μουσικών κι ακροατών κ.ο.κ. Διότι τελικά ακόμη και στα ανεξάρτητα ύδατα, υπάρχουν διαφορετικά βάθη, μουσικών χωρίς καμία έφεση και διάθεση εμπλοκής στη σφαίρα των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Στο φινάλε, ο στόχος των όποιων μουσικών μέσων και στηλών είναι να επικοινωνηθεί η δουλειά των καλλιτεχνών, ειδικότερα στα πλαίσια της ελληνικής βιοτεχνίας (επ’ ουδενί βιομηχανίας), χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται ανταλλαγή ατέρμονων φιλοφρονήσεων ή μηρυκάζοντας το ίδιο παραλλαγμένο περιεχόμενο (content που λένε και στην καθομιλουμένη).
Κλείνω την παρένθεση και σας παραθέτω μερικά ονόματα. Κορακάκης Βασίλης, Γιάννης Διονυσίου, Γιάννης Παπαγεωργίου, Harper Trio, Παρασκευάς Κίτσος, Bethnal Greener, Tωm Unit, Νίκος Τατασόπουλος, Soul Peanuts, Dine Doneff, Άσαρκος, Nesok, Ένα Δύο / Evan SBK, Jan Van, Νεφέλη Φασούλη, 0-100 seirene, Electabaz, Vangelis Vrachnos Quartet, The VoCults…
Είναι μονάχα μερικές περιπτώσεις που είχαν αξιοπρόσεκτες φετινές κυκλοφορίες και παρέλασαν από την Under The Radar στήλη μέσα στο 2025. Εκκρεμεί μια τελευταία για το Δεκέμβριο, θα προλάβουμε, διότι όπως ξέρετε τις ιστορίες τις γράφουν όλοι οι ρόλοι, πρώτοι και δεύτεροι. Όλοι γράφονται στη διανομή. Οπότε πρέπει να αναζητούμε τις κενές ή ξεθωριασμένες μαρκίζες για να συμπληρώνουμε ή και να ξαναπατάμε λίγο τα γράμματα, να τα εμπεδώσουμε, να τα σφυρίξουμε και σε άλλα αυτιά, διότι στο κάτω-κάτω μόνο αυτό έχει νόημα για την εγχώρια παραγωγή.
Στα καθέκαστα, να μια ελληνική δεκάδα, βγαλμένη από το 2025 (μια όχι σπουδαία χρονιά), με διάφορους αποστολείς και ετερόκλητους αποδέκτες.
Μονόκερως – Μονόκερως (Veego Records)
Έχει τραγούδια εδώ μου είπε εύστοχα ένας φίλος μουσικός, και επειδή ποντάρω όχι τόσο στο παρόν, αλλά στην προοπτική αυτής της παρέας, σας παραπέμπω στην κριτική της Παπαγιάννη που έγραψε πως «Ίσως τελικά, αυτό που κάνει το δίσκο αυτό να διαφέρει δεν είναι το πόσο "ονειρικός" είναι ο ήχος του, αλλά το πώς χειρίζεται τα σκοτεινά, δηλαδή με στοργή, χωρίς μελοδραματισμό, με μια υπαρξιακή ειλικρίνεια που συγκινεί χωρίς να φωνάζει. Συνολικά, το Μονόκερως φαίνεται να είναι ένας προσεγμένος dream pop / ατμοσφαιρικός δίσκος που περισσότερο παρατηρεί παρά βυθίζεται σε ψυχοσυναισθηματικά τοπία. Οπωσδήποτε, ακούγεται ευχάριστα, λαμβάνοντας τη δική του διακριτική αλλά επάξια θέση μεταξύ των λοιπών εγχώριων κυκλοφοριών της χρονιάς.»
Petros Klampanis – Latent Info (Enja/ΠΚmusic)
Στο Latent Info, πλάι στον Εσθονό Kristjan Randalu (πιάνο) και τον Ισραηλινό Ziv Ravitz (ντραμς), ο ECM/Enja ήχος τοποθετείται στις καταβολές και τον ορίζοντα περί παράδοσης των εμπλεκομένων, ποντάροντας στη μελωδικότητα, δίχως την όξυνση και τις οργανωμένες γωνίες που συναντήσαμε στο Tora. Κοντοστάθηκε εδώ ο Κλαμπάνης, επέλεξε/αν-με κατακτημένη τεχνική - μια απέρριτη θεώρηση στις αναπαραστάσεις των δικών του τεσσάρων συνθέσεων, και στις δύο των συνοδοιπόρων του. Το "Falling Grace” του Steve Swallow αλλά και το “Day Breaks” ( το «Ξημερώνει» του Μίκη Θεοδωράκη από το Ραντάρ του 1981), συμπληρώνουν τα οκτώ θέματα της «λανθάνουσας πληροφορίας» του κοντραμπασίστα, ενός contemporary jazz συλλογισμού που ίσως και σκόπιμα αφήνει αποσιωπητικά.
Σtella – Adagio (Sub Pop)
O Μάρκος Φράγκος έγραψε συνοπτικά «H Σtella είναι εδώ και δέκα χρόνια το πιο ευχάριστο και καλαίσθητο μουσικό προφίλ της ελληνικής -στην καταγωγή- pop και το γεγονός ότι ηχογραφεί και δρα σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον αποδεικνύει την στέρεη παγίωσή της ως μια τραγουδοποιός που στέκεται επάξια πέρα από περιορισμούς συνόρων.Στο Adagio όλος ο ενορχηστρωτικός διάκοσμος διαθέτει μια εύθραυστη, σαν γυάλινη ισορροπία, η πυκνότητα των ήχων είναι ανάρια, τα όργανα κυλούν απέριττα και μελετημένα σε μια λιτή ροή ντύνοντας τα τραγούδια της. Τα οποία τραγούδια της για μια ακόμα αναδεικνύονται νικηφόρα. Και αυτό όχι επειδή ανακαλύπτουν τον τροχό της καλής αισθητικής εκ νέου αλλά επειδή είναι γραμμένα με πράγματι υψηλό γούστο, λεπταίσθητες αφετηρίες και αγάπη. Η αυτονόητη ικανότητα της Σtella να δομεί τραγούδια που αποπνέουν νόημα και απήχηση υπογραμμίζεται για μια ακόμη φορά».
MOb – II (Veego Records)
Ωραία η επιστροφή των MOb που πατούν στο σήμερα, χωρίς να βαράνε στον αντιαισθητικό σαματά του «όπου νάναι», γιατί και τα στοιχειώδη κατέχουν κι έχουν σωστά καβαλήσει το βαγόνι με «όλη την μαγεία της UK σκηνής από την αρχή των 00s που όρισε ο Marc Mac (4hero) μέχρι και σήμερα με τους Ebi Soda και Yussef Kamaal είναι εκεί» που έγραψε με ενθουσιασμό ο Ζώης Χαλκιόπουλος στην παρουσίαση του δίσκου τους. Το βλέπουν κι οι ίδιοι, το είπαν και στη συνέντευξη τους στην Άννα Γεωργάτου πως «υπάρχει ένα καλό momentum, τουλάχιστον στην Αθήνα. Φαίνεται πως υπάρχει αρκετή groove-based πειραματική μουσική, καθώς και το αντίστοιχο κοινό για αυτήν.»
Καλλιόπη Μητροπούλου - Between (Submersion Records)
Με αυτό καταπιάστηκε η συνάδελφος Παπαγιάννη σημειώνοντας πως «Η παραγωγή του Νίκου Βελιώτη διατηρεί μια διακριτική πυκνότητα, αφήνοντας χώρο στις λεπτές υφές της φωνής, ενώ οι συνθέσεις της Καλλιόπης Μητροπούλου κινούνται ανάμεσα στο ακουστικό και το αφηρημένο, στο μελωδικό και το θραυσματικό. Η αίσθηση του χρόνου, δε, στο Between είναι μη γραμμική, με τα κομμάτια να αιωρούνται χωρίς να κορυφώνονται. Κι ίσως, υπό μία την έννοια, το άλμπουμ αυτό, ως ψυχικό, συναισθηματικό και χρονικό ημερολόγιο της δημιουργού του, ορίζει ένα τόπο για να μιλήσει για όλους τους τόπους που χάθηκαν, κι όλους εκείνους που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί, παραμένοντας πάντα κάπου ενδιάμεσα.»
Ταφ Λάθος - Χωρίς Να Ντρέπομαι (Bashment Records)
Έγραψε η Νάσια Βαρακλιώτη πως «Ο Ταφ Λάθος δεν ντράπηκε ποτέ για τη μουσική του. Και δεν είχε κανένα λόγο. Κάθε του δουλειά είναι μια πράξη ειλικρίνειας. Ένα κομμάτι ψυχής, δοσμένο χωρίς περιστροφές. Το "Χωρίς Να Ντρέπομαι" είναι ακόμη μια απόδειξη ότι το hip hop μπορεί να έχει φωνή, πρόσωπο, και βάθος. Γιατί όταν κουβαλάς την αλήθεια σου με τέτοιο πάθος, δεν υπάρχει χώρος για ντροπή. Μόνο για σεβασμό. «Εδώ, η πένα που ανθίζει στη σκιά, ποτέ της δέσμια ντροπής, έχει Ψυχή 07».»
Μιχάλης & Παντελής Καλογεράκης - Τα Παραμύθια της Μελπομένης (Self Release)
Παρουσιάστηκαν πρώτη φορά, στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, μα εδώ τα ακούμε σε δύο σκέλη. Στουντιακά αλλά και βγαλμένα από το Κύτταρο και τις συναυλίες που έτρεξαν παρέα με τη Μάρθα Φριντζήλα. Επομένως, καλό είναι να ιδωθούν ως δύο συρραμμένα σύντομα EP, σε μουσική του Μιχάλη Καλογεράκη και δραματουργική επιμέλεια του Παντελή Καλογεράκη, παρά ως μια ολοκληρωμένη δισκογραφική κατάθεση. Εν προκειμένω, εκ νέου ισορροπούν στις αντιθέσεις, μετριάζουν τη μελαγχολία μέσω του παραμυθητικού λόγου καταπώς υπόσχονται, και παρουσιάζουν τα Παραμύθια σα να παραθέτουν περιεκτικά ενσταντανέ. Αυτό το υβριδικό σχήμα των δύο EPs, απέκλεισε «στα σημεία» την επιμέρους ισοτιμία, και τη δυναμική μιας οργανικής συνοχής. Από την άλλη, αυτό έταξαν, αυτό έπραξαν, επομένως οι όποιες αιτιάσεις περί συνολικού και όχι φευγαλέου, μπορεί να στέκουν σε «δισκοκριτική» βάση, αλλά λίγη σημασία έχουν. Το δεδικασμένο πια περί ευθύβολης λαϊκότητας και αισθητικής σβελτάδας για τους ποιητικούς τους αντικατοπτρισμούς, είναι αυτό που μένει στο κάτω-κάτω…
Savina Yannatou, Primavera en Salonico, Lamia Bedioui – Watersong (ECM)
Η νέα πρόκληση της Γιαννάτου γύρω από τις εκφάνσεις του νερού. Η Σαβίνα κι η Τυνήσια Lamia Bedioui, η Αίγυπτος κι η Βόρεια Μακεδονία, τα ελληνικά κάλαντα και ένα ιταλικό μοιρολόι, το λυτρωτικό “Wade In The Water”, ένας κορσικανός σκοπός, μα και άλλα πολλά. Μια πολύπτυχη τελετουργία είναι το πέμπτο της lp για λογαριασμό της ECM, ένα ευέλικτο καλειδοσκόπιο που ρέει από τη μια κουλτούρα στην άλλη, περίτεχνα μα και συνεκτικά. Σπανίζει, ούτως ή άλλως.
Yannis Kassetas - Far (Puzzlemusik)
Το βασικό στην υπόθεση του Far, είναι πως δεν αποπροσανατολίζει, πως δεν χρειάζεται ένα φιλολογικό περιτύλιγμα, σαν όλες αυτές τις πολυφορεμένες spam-αραστικές μεσιτείες που διαβάζεις σε δελτία τύπου για να γεμίσουν τα κενά. Ακούγοντας λχ το καταληκτικό ομότιτλο, σκεφτόμουν τι διαστάσεις θα έπαιρνε στα χέρια μιας νεόκοπης spiritual μεγαλόσχημης ενορχήστρωσης και εκτιμώ ακόμη περισσότερο την τιμιότητα της οικονομίας που επέδειξε τελικώς καθόλη τη διάρκεια του δίσκου, βαστώντας είτε το τενόρο είτε το βαρύτονο σαξόφωνο.
Yako Trio, Harris Lambrakis & James Wylie - Woven (Fair Weather Friends Records)
Οι συνθέσεις των Πασιά (Mr. McCoy, Klountzoa, Impromptu, Myrtilo), Βραχνού (Ghostly Wind, Sweet Lotus) και Κλουντζού (Speaking Voice), τα επτά θέματα των Yako Trio κουμπώνουν στους τρόπους των Λαμπράκη και Wylie, εμπλουτίζονται ως δομημένα τζαμαρίσματα, είναι διάλογοι χωρίς διλήμματα, μα και χωρίς δόγματα. Και το fusion κοιτούν δίχως βολικά τεχνάσματα, και πορεύονται χωρίς καμία αμηχανία απέναντι στις επικρεμάμενες spiritual ή ecm-ικές ευκολίες. Πιστέψτε με,έχει ζουμί η δουλειά των Yako Trio. Σκεφτείτε πως, ακόμη και στο φινάλε του “Sweet Lotus”, εντός λιτής «παιδικότητας» καταπώς λένε, ντριπλάρουν εκτός της τυποποίησης ενός commercial contemporary δυναμισμού, κι επιλέγουν να κλείσουν εσωτερικά. Καθώς η ταυτότητα τους ωριμάζει, το μόνο σίγουρο είναι πως έχουν ακόμη πολλά να πουν και ακόμη περισσότερα να κατακτήσουν.
