View More

Bernardine Evaristo, Ξανθές ρίζες - Τα πολλά προσωπεία του ρατσισμού

Το μυθιστόρημα της χρονιάς, μέχρι στιγμής. Του Θανάση Μήνα.

Θανάσης Μήνας
Θανάσης Μήνας

«Στη μνήμη των δέκα με δώδεκα εκαταμμυρίων Αφρικανών που έφτασαν στην Αμερική και στην Ευρώπη ως σκλάβοι...και των απογόνων τους
1444-1888»

Είναι αιρετικό το νέο μυθιστόρημα της 64χρονης, βραβευμένης με Booker, Bernardine Evaristo, καθώς με περίσσια τόλμη θέτει τα εξής ερωτήματα: τι θα συνέβαινε αν ήταν αντεστραμμένοι οι ρόλοι την εποχή της δουλείας και της αποικιοκρατίας, αν οι λευκοί ήταν σκλάβοι των μαύρων; Πώς θα αισθάνονταν οι πρώτοι αν υφίσταντο αιώνες κακομεταχείρησης, βιαότητας, βασανισμών και εκτελέσεων και πώς οι δεύτεροι ως δυνάμει επικυρίαρχοι; Αλλά, και μεταξύ των ίδιων των μαύρων, θα υπήρχαν άραγε διαχωρισμοί ανάμεσα σε πιο μελαμψούς και πιο σκουρόχρωμους; Το στάτους του καθενός θα είχε να κάνει μόνο με το χρώμα ή και με το μέγεθος της ιδιοκτησίας του; Ανάμεσα στους αφέντες, θα υπήρχαν διαχωρισμοί ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες;

Το στόρι έχει ως εξής: Η εντεκάχρονη Αγγλίδα Ντόρις πέφτει θύμα απαγωγής στη χώρα της: την αρπάζουν μαύροι δουλέμποροι και την οδηγούν στον «Νέο Κόσμο» μαζί με πολλούς άλλους λευκούς για να δουλέψουν ως σκλάβοι στις φυτείες μαύρων μεγαλοκτηματιών. Στη φυτεία του αφέντη Μπουάνα η Ντόρις θα ζήσει πολλά χρόνια κρατώντας άσβηστη την ελπίδα να δραπετεύσει.

Η Αγγλίδα, νιγηριανής καταγωγής, Evaristo δεν έχει σκοπό να αναθεωρήσει την ιστορικότητα, αλλά να καταδείξει, με μια μεγάλη αλληγορία, ότι ο ρατσισμός έχει πολλά προσωπεία. Αναρρωτιέται αν, διαβάζοντάς το, θα μπορούσε κάποιος λευκός να νιώσει ενσυναίσθηση για εκατομμύρια θύματα των μαύρων που άφησε πίσω της εκείνη η εποχή, αλλά και για το κατά πόσο ο ρατσισμός μπορεί να υφέρπει (ακόμη και σήμερα) ανάμεσα στους ανθρώπους της ίδιας φυλής.

Μετά το συγκλονιστικό Κορίτσι, γυναίκα, άλλο  (Gutenberg, 2020), ένα εξίσου τολμηρό  μυθιστόρημα που εξερεύνησε με τη σειρά του τους τρόπους που εκφέρεται η καταπίεση λόγω φύλου, το Ξανθές ρίζες επιδιώκει να κάνει το ίδιο με το φυλετικό ζήτημα, με την Evaristo να υπογραμμίζει ότι ο ρατσισμός είναι υπαρκτός ακόμη και σήμερα, προσλαμβάνει πολλαπλά «χρώματα» και φουντώνει λόγω των μεγάλων μεταναστευτικών ρεμάτων της συγχρονίας.

Διάδοχος ως έναν βαθμό της Toni Morrison, η Bernardine είναι μοντερνίστρια συγγραφέας, που γράφει πολυφωνικά (αναδεικνύοντας τις υποκειμενικότες των ιστοριών της) και δεν φοβάται να πειραματιστεί με τους κανόνες της στίξης ή με τα γλωσσικά ιδιώματα.

Στο παρόν μυθιστόρημα επινοεί μια δική της ιδιόλεκτο, για να υποδηλώσει ότι πρόκεται για μυθοπλασία και όχι για ιστοριογραφία. Την αποδίδει ευφάνταστα και με ρέντα στην θαυμάσια μετάφρασή του ο Αλέξης Καλοφωλιάς (βλέπε το σχετικό σημείωμα του μεταφραστή).

Bernardine Evaristo, Ξανθές ρίζες

Εκδ. Gutenberg, 2023, μτφ. Αλέξης Καλοφωλιάς

book-cover-evaristo

 

avopolis_google_news

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σαν σήμερα γεννήθηκε ένας από τους πιο σπουδαίους συγγραφείς της αμερικανικής μεταπολεμικής ...

Με αφορμή τη νέα σειρά του Amazon "Daisy Jones & The Six", ο Θανάσης Μήνας θυμάται την ιστορία

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα αγώνα για όλες τις γυναίκες και τις θηλυκότητες στον κόσμο, η Ναταλία

FEATURED TODAY

Στο νέο του Diggin ο Ζώης Χαλκιόπουλος ξεκινάει από το Ανδρομέδα FM και προσγειώνεται σε μια πιο άγρια εκδοχή του από τα Γιάννενα του 1990 με τις σκοτεινές ευλογίες της δεκαετίας του '80. 

Με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του album Γεννηθήκαμε Χθες  και λίγο πριν την πρώτη ζωντανή παρουσίαση του στο ΙΛΙΟΝ Plus στις 24 Μαρτίου ο Μπάμπης Παπαδόπουλος μας μιλάει για την ποίηση, τη μελοποίηση και κάποια σημεία των καιρών και της τέχνης. 

Με αφορμή την επιστροφή της στον αγγλικό στίχο, εννέα ολόκληρα χρόνια μετά το Secret In The Dark, η Monika μιλά στην Εύη Χουρσανίδη για το τι σημαίνει για εκείνη αυτό το comeback, για τη χορτάτη ζωή της σε Ελλάδα και Αμερική, για περηφάνεια και προκαταλήψεις, για το high της επιτυχίας και για τις αλλαγές που έφερε στη ζωή της η μητρότητα.

Top