Ενόψει της σημερινής εμφάνισης των Α/Ε στο
Τι σας ώθησε να επιστρέψετε με έναν δίσκο όπως το Ο Διαλεχτός Της Άρνησης Και Ο Ακριβογιός της Πίστης, που δημιουργικά (
A
: «Προσπάθειά μας ήταν να επαναφέρουμε το είδος στις hardcore αξίες του. Έπρεπε να καθαρίσει λίγο το τοπίο! Όλη αυτή η εικόνα που είχε διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, με τους MC’s να συμμετέχουνε σε χαζοχαρούμενα R ‘n’ B-σκυλο-pop τραγουδάκια μας είχε κουράσει. Επίσης, όταν μία κατάσταση την έχεις «χτίσει» ουσιαστικά από το μηδέν, έχεις βάλει ψυχή μέσα σε αυτή, όπως και να έχει σε πονάει να βλέπεις να τη βιάζουν κάθε λογής καιροσκόποι. Δεν μπορείς να παραμείνεις απαθής».Ε:
«Είναι αυτό που λένε «επιστροφή στα βασικά». Εντάξει, περάσαμε από τις φάσεις του μίνιμαλ, αργόμπητου, κλαμπ ήχου και καταλήξαμε ότι τίποτα δεν μας συγκινεί όσο το αγνό, παραδοσιακό «βρωμόξυλο» με το οποίο ανδρωθήκαμε. Θέλουμε να ξεχωρίζουμε από αυτό που η μάζα θεωρεί hip hop, γιατί αυτοί που ελέγχουνε την φάση του R’n’B στην Ελλάδα έχουν διαστρεβλώσει πολύ την εικόνα του. Όλο αυτό το κλαμπάδικο, R’n’B πανηγύρι που έχει εισβάλλει στο hip hop έχει καταντήσει ενοχλητικό, για να μην πω και ύποπτο».Γιατί πιστεύετε ότι υπάρχει τόσο μεγάλη ένσταση και διαφόρων λογής επιθέσεις απέναντι σας αναφορικά με την χρήση αρχαίας ελληνικής γλώσσας ή σημειολογίας (φιλοσοφία, λογοτεχνία, ιστορία) στα κομμάτια σας;
Ε: «Κοίτα...ξέρεις ότι αυτοί που αυτοκαλλούνται προοδευτικοί, θέλουν να καπελώσουν και να ιδιωποιηθούν όλη τη «επανάσταση» στη χώρα μας. Επίσης ξέρεις ότι αυτοί ελέγχουν όλα τα underground κινήματα και τον δήθεν ανεξάρτητο τύπο. Είναι τα τσιράκια του εκάστοτε πλανητάρχη και προβάλλουν εμπόδια στην έκφραση οποιασδήποτε ειλικρινά ανεξάρτητης φωνής. Αυτή είναι η δουλειά τους, γι’ αυτό πληρώνονται από κρατικά και κοινοτικά προγράμματα».
Α:
«Κατ’ αρχήν δεν έχουμε εμμονές με μία μόνο περίοδο του ελληνικού μας πολιτισμού (π.χ. «αρχαία Ελλάδα»), αλλά το βλέπουμε το θέμα στη διαχρονική του διάσταση! Προσωπικά, αν αντλώ συχνά θεματολογία από τη δεξαμενή της παράδοσής μας (σε φιλοσοφικό, λογοτεχνικό, θεολογικό, κλπ., επίπεδο - όπως και συ προείπες) το κάνω επειδή έχω βρει κάποιες αλήθειες που ελευθερώνουν (…και οι αλήθειες αυτές είναι πανανθρώπινες). Έχω δει προσωπικά όφελος, και απλά θέλω να τις μοιραστώ και με τα παιδιά που μας ακούνε. Με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θες να μοιραστείς με τους φίλους σου ένα βιβλίο, έναν δίσκο, μία ταινία που σου άρεσε - τόσο απλά! Τώρα γιατί δεχόμαστε επιθέσεις; Θα στο πω όσο πιο συνοπτικά μπορώ. Γιατί πολιτικώς ορθόν σήμερα θεωρείται να προσκυνάς το Μηδέν. Οποιοσδήποτε άνθρωπος διατηρεί κάποιες πνευματικές αναφορές, θεωρείται από το σύστημα επικίνδυνος».T
ι πιστεύετε έχει αλλάξει στην ελληνική hip hop σκηνή του 2008 σε σχέση με την εποχή του Η Πόλις Εάλω; Υπάρχει μέλλον; Κάποιος καλλιτέχνης ή σχήμα που σας προκαλεί ενδιαφέρον;Ε: «Δυστυχώς, ναι, η ελληνική
hip hop σκηνή έχει αλλάξει. Παλιά αν έβγαινες να ραπάρεις για λεφτά και γκόμενες σε παίρνανε με τις πέτρες. Τώρα ο κάθε ανεγκέφαλος έχει δικαίωμα να μας πει τη γνώμη του, όσο ηλίθια κι αν είναι. Το μέλλον προδιαγράφεται ακόμα χειρότερο, με όλο και περισσότερους αριβίστες να κάνουν καριέρα, πάντα στα αμερικάνικα πρότυπα. Να στέιλω χαιρετισμούς στους Στίχοιμα, Σκοτεινή Πλευρά, Είσβο, Νόησις, Προ Σίννερζ».Στο
trailer της ταινίας του Ν. Σκαρέντζου Hip Hop, Ρυθμοί και Ρίμες, δίνετε δύο ερμηνείες για το τι εστί hip hop. Αρτέμη, μπορείς να μου εξηγήσεις τι εννοείς όταν λες «ένα φωτεινό μαχαίρι, μπηγμένο κάθετα στις πόλεις»; Ευθύμη, τι είναι το hip hop για σένα;Α: «Η φράση είναι από ένα ποίημα του Αναστάση Βιστωνίτη. Μου άρεσε πολύ και σκέφτηκα ότι θα άρμοζε για ορισμός του hip hop. Το hip hop, τουλάχιστον όπως το γνωρίσαμε οι παλαιότεροι, όταν μέσα στο αστικό χάος έκανε κάποιες «φωτεινές» τομές και είχε έντονα παρεμβατικό ρόλο».
Ε:
«Ήθελα απλά να πω ότι το hip hop είναι διαφορετικό για τον καθένα, όπως ο ίδιος το μαθαίνει και το βιώνει. Έρχονται κάποιοι και μου λένε: «η μουσική σας δεν είναι ακριβώς hip hop, ε;» και με κοιτάνε με ύφος «ξερω-τι-είναι-το-hip hop-και-δεν-είναι-έτσι». Αυτοί οι καημένοι έχουν την παγιωμένη άποψη. Ε, ναι λοιπόν! Υπάρχει και hip hop χωρις διαμάντια, στριγκάκια και ζαντολάστιχα. Υπάρχει το hip hop όπου ο ραψωδος σέβεται πάν’ απ’ όλα τον εαυτό του, τον ακροατή του και την αισθητική».
Τι ακούσματα σας κεντρίζουν αυτό τον καιρό, τόσο από τη διεθνή μουσική, όσο και από την εγχώρια μουσική πραγματικότητα; Βρίσκετε κάποιο ενδιαφέρον στην ξένη
Ε: «Αυτόν τον καιρό La Coka Nostra, Rugged Intellect, Papoose, Sheek Laugh, Jazzmatazz, En Cardia, Χειμερινοί Κολυμβητές, Χαΐνηδες, Ψαραντώνης, Βαμβακάρης».
Α:
«Αυτό τον καιρό έχω κολλήσει με το Inflikted από Cavalera Conspiracy. Με ενδιαφέρει επίσης να δω πώς θα εξελιχτεί όλη αυτή η ιστορία με τους La Coka Nostra. Αυτά με το εξωτερικό. Από την ημέτερη σκηνή τώρα, μου αρέσουν πολύ ελληνικές rap μπάντες όπως Giants, Στίχοιμα, Stereo Mike και Flowjob».Πώς αισθάνεστε πλέον σε μια μεγάλη εταιρεία όπως η
Heaven; Θεωρείτε ότι οι όροι underground και mainstream, που τόσο έχουν απασχολήσει το ελληνικό hip hop σε συζητήσεις, υφίστανται στην Ελλάδα; Και αν ναι, ποιες πτυχές αγγίζουν-αφορούν;Ε: «Αυτά υπάρχουν μόνο για να γίνονται συζητήσεις. Δηλαδή αν κερδίσεις πέντε λεπτά τηλεθέασης μετά από 5-10 χρόνια underground πορεία, έγινες mainstream; Ή μήπως είσαι underground όταν παίζεις με μικρά μαγαζάκια, αλλά το διαφημίζουν όλα τα κανάλια; Κι αν παίζεις κλαμπάτα ερωτόλογα και δεν έκανες ποτέ επιτύχια, τι είσαι; Αυτά ενδιαφέρουν τους άσχετους και τους «θεωρητικούς», αυτούς που σου έλεγα πριν πως θέλουν να καπελώσουν το underground. Εκείνοι που ξέρουν, αναγνωρίζουν την καλή μουσική και την ακούν χωρίς ενοχές, απ’ όπου κι αν προέρχεται. Συνήθως, βέβαια, είναι underground…».
A: «Αισθανόμαστε μια χαρά, γιατί απλά δεν έχει αλλάξει κάτι στον τρόπο που δημιουργούσαμε. Το μόνο που έχει αλλάξει είναι ότι υπάρχει καλύτερη διανομή και προώθηση του δίσκου - κάτι το οποίο είναι καλό για όλους. Τώρα το γεγονός ότι έχει πολλούς λαϊκούς τραγουδιστές η Heaven δεν μας ξενίζει. Μη ξεχνάς ότι το ίδιο συνέβαινε παλαιότερα και στην FM (εποχές TXC) και στη Lyra, από τις οποίες έχουμε περάσει. Έχουμε μάθει καλή ισορροπία τόσα χρόνια. Για μένα, όσο παραμένεις αληθινός και δεν αλλοιώνεις την τέχνη σου προκειμένου να αποκτήσεις προσβασιμότητα σε ευρύτερο κοινό, παραμένεις και underground. Υπάρχει κόσμος που βρίσκεται σε μεγάλες εταιρείες και είναι underground, και κόσμος που βρίσκεται σε μικρές και είναι mainstream».
Τα μελλοντικά σας πλάνα, δισκογραφικά και συναυλιακά; Αρκετός κόσμος με ρωτάει αν θα βγει κάποιος
solo δίσκος...Α: «Στα άμεσα δισκογραφικά μας σχέδια είναι α) να τυπώσουμε τον τελευταίο δίσκο, το Ο Διαλεχτός Της Άρνησης Κι Ο Ακριβογιός Της Πίστης, σε βινύλιο, και β) να κυκλοφορήσουμε έναν δίσκο μετά το καλοκαίρι με τραγούδια (παλαιά και νέα) με τον τρόπο που τα παίζουμε πλέον στις συναυλίες με τη live μπάντα. Ο σόλο δίσκος δεν είναι κάτι που μας έχει απασχολήσει προς το παρόν, είν΄ η αλήθεια. Ούτως ή άλλως, το σχήμα Α/Ε είναι σαν δύο ενωμένες σόλο δουλειές. Έχουμε επίσης μία σειρά συναυλιών στην επαρχία (κάτι σαν μίνι περιοδεία) πριν και μετά το Πάσχα. Α, επίσης 9 Απριλίου έχουμε και τα εγκαίνια του Ηip Ηop Shop! Καλό θα είναι ο κόσμος που ενδιαφέρεται για αυτά τα θέματα να ρίχνει και μία ματιά κατά διαστήματα στο myspace μας: www.myspace.com/artemisefthimis».
Σας είδα πρόσφατα σε lives να ανοίγετε κάποιους μεγάλους ξένους καλλιτέχνες, όπως οι Orishas, ο Jay Z και ο Snoop Dogg, στους οποίους η ανταπόκριση του κόσμου δεν ήταν η συνηθισμένη για ένα live σας όπως αυτό στις 29 ή παλιότερα σε AN και Camel. Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει στον κόσμο που σας ακολουθεί; Ένα μήνυμα σε αυτούς που σας στηρίζουν.
Ε: «Ο κόσμος που μας ακολουθεί δεν ακούει Orishas και ίσως να μην πολυγουστάρει Jay Z και Snoop Dogg. Το κοινό σ’ αυτές τις τρεις συναυλίες ήταν διαφορετικό από το κοινό μας και γι’ αυτό δεχτήκαμε να παίξουμε. Στο κοινό μας δεν έχει αλλάξει τίποτα, όπως φάνηκε και στην Αθήνα και στη Θασσαλονίκη, όπου έγινε η συναυλία με την μεγαλύτερη προσέλευση και ενέργεια που έχει γίνει ποτέ εκεί. Το μόνο το οποίο έχει αλλάξει στο κοινό μας είναι ότι δείχνει να είναι μεγαλύτερο από ότι ήταν παλιά».
