Riot Grrrls, Ακόμη Επίκαιρα, Πάντα Εκκωφαντικά

Και αν πάμε στις ρίζες του κινήματος riot grrrl (για άλλους ορθογραφικά σωστά riot girl, για τους πιο οξύθυμους όλα με rrr) δηλαδή, κάπου στα τέλη των 80s-αρχές 90s στην Ολύμπια της Ουάσινγκτον, θα συναντήσουμε punk μπάντες στημένες από κορίτσια όπως οι Bratmοbile, που στη σκηνή του International Pop Underground Convention τον Μάιο του 1991 μπορεί να ζούσαν το όνειρο “Punk Rock Dream Come True",  αλλά ξεκάθαρα ένωναν την φωνή τους με ένα κίνημα που είχε στηθεί στις κοντινές στην Ουάσινγκτον πόλεις και κατακεραύνωνε την ανδροκρατία και τη μάτσο συμπεριφορά όσων προσπαθούσαν να καπηλευτούν την (επ)άνοδο του punk. Για καλή τους τύχη, μπάντες όπως οι Slits (στο πρώτο βρετανικό punk κύμα των 70s), οι L7 (στα μέσα των 80s) και οι Bikini Kill με βίους παράλληλους με τις Bratmobile, αλλά και θρυλικές rock φιγούρες όπως η Patti Smith ή η Kim Gordon των Sonic Youth, είχαν φροντίσει αφενός να υψώσουν τη σημαία των ανεξάρτητων γυναικών που ροκάρουν και αφετέρου, να επιτεθούν στην πατριαρχία και τον κοινωνικό ρατσισμό που συγκυριακά τότε ήταν μέρος της συντηρητικής κυβέρνησης Reagan.

 

 

Αιχμή του δόρατος, οι DIY (Do It Yourself) δράσεις που θα μεγάλωναν (και μεγαλώνουν ακόμα) γενιές ανεξαρτήτων μουσικών ανά τον κόσμο. Δηλαδή, απόλυτος έλεγχος στις δισκογραφικές εκδόσεις, είτε αυτές ήταν κασέτες ή βινύλια με αυτοσχέδια εξώφυλλα, σχεδιασμός και διανομή μουσικών -και όχι μόνο- φανζίν και παράλληλος ακτιβισμός (βλέπε, συναντήσεις μικρών ομάδων και πορείες διαμαρτυρίας) που βοήθησε στο να διαμορφωθεί παγκόσμια συνείδηση γύρω από θέματα όπως ο σεξισμός, η ενδοοικογενειακή βία, η κουλτούρα του βιασμού (ειδικά σε κύκλους που προφασίζονταν την αναρχική ιδεολογία) και ασφαλώς στηλίτευση κάθε μορφής ρατσισμού. Επί της ουσίας, οι οργανωμενές κοινότητες ανεξάρτητων μουσικών που συνδέονταν με μέλη συγκροτημάτων όπως οι Bratmobile,  Bikini Kill, Heavens To Betsy και Huggy Bear (για αναφέρουμε τα σημαντικότερα του πρώτου κύματος) έδρασαν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους προκειμένου να οργανώσουν την ανεξάρτητη γυναικεία παρουσία στη μουσική αλλά και να υποστηρίξουν την τέχνη που δημιουργούσαν άλλοι ομοϊδεάτες τους, κατά βάση καλλιτέχνες-μέλη της LGBTQ κοινότητας. Οι τελευταίοι, με εξέχουσες μπάντες όπως οι Team Dresch και The Third Sex δημιούργησαν την ίδια εποχή το περίφημο queercore κίνημα που αφενός μοιραζόταν ιδεολογία ανάλογη των riot grrrls και αφετέρου, χάρη στη διαφορετικότητά του, βρήκε αρκετούς εκφραστές/ακολούθους και στην Ευρώπη, όπως μαρτυρά και το ντοκιμαντέρ How To Punk A Revolution (που μπορείτε να δείτε απόψε δωρεάν στο Avopolis στις 21:00, στο πλαίσιο του Backstage FIlm Festival).  

 

Παρουσιάζοντας το σύντομο και άτυπο ιστορικό στιγμών, ανθρώπων και εκδόσεων που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη των riot grrrls, γίνεται ξεκάθαρο πως η βασική τακτική των πρωτεργατριών του κινήματος ήταν να συνδέουν τις δράσεις τους μέσα στον χρόνο. Κατά συνέπεια, αν υποθέσουμε ότι αυτές τις μέρες το riot grrrl κίνημα μετράει το 4ο κύμα του, είναι γιατί οι αξίες του και οι δημιουργίες όσων το μεγάλωσαν συνεχίζουν να είναι επίκαιρες και ευτυχώς να προκαλούν. 

 

To πρώτο κύμα riot grrrls πάντως, εντοπίζεται στo International POP Underground Convention. H ετικέτα του Calvin Johnson, K Records,  τον Αύγουστο του 1991 συγκέντρωσε σε εγκαταστάσεις του κολεγίου Evergreen State στην Ολύμπια της Ουάσινγκτον 5 χιλιάδες φίλους της indie rock, DIY punk σκηνής από την Αμερική και όχι μόνο, σε ένα συνέδριο-φεστιβάλ με όσους μετά σήκωσαν στους ώμους τους την παγκόσμια indie κοινότητα. Από όσα μαρτυρά το ηχογραφημένο μέρος των εμφανίσεων, εκεί κάνουν το ντεμπούτο τους οι Bratmobile, ούσες μέρος του πρώτου αποκλειστικά γυναικείου line up με τον τίτλο "Love Rock Revolution Girl Style Now!” που έχτισε τα θεμέλια της σκηνής.  Το υπόλοιπο lineup συμπλήρωναν οι Heavens to Betsy, οι 7 Year Bitch (δύο διαφορετικά πρότζεκτ της Kathleen Hanna) και οι Wondertwins. Η ανταλλαγή φανζίν, οι επαφές που μετέπειτα όρισαν το DIY δίκτυο συναυλιών σε ολόκληρη την Αμερική καθώς και μπόλικες ιδεολογικές συζητήσεις-διαλέξεις που όρισαν την ατζέντα για το μέλλον του κινήματος, ήταν η τρανή απόδειξη ότι κάτι συνέβαινε. Μουσικά, στο φεστιβαλικό ανεξάρτητο όραμα του Calvin Johnson εδραίωσαν την φήμη τους οι Nation Of Ulysses, οι Melvins, οι L7, η Courtney Love, οι Fugazi, οι Pastels από την Σκωτία και οι Beat Happening, μεταξύ άλλων. Γιατί ο Johnson πέραν του ότι ήταν ελεύθερο πνεύμα, είχε φροντίσει να μεγαλώσει το riot grrrl κίνημα μέσα από τις μπάντες του και το label του. Σε ένα από τα πρώτα του σχήματα, τους The Go! Team (1985), σε ηλικία μόλις 15 ετών συναντάμε την Tobi Vail, μορφή που μέχρι το ’89 θα αποτελούσε ακρογωνιαίο λίθο της riot grrrl κουλτούρας μέσω του  φανζίν της Jigsaw. Στο Jigsaw με τον χαρακτηριστικό υπότιτλο “angry grrrls zine” υπήρξε καταλυτική η συνεισφορά μίας ανερχόμενης περφόρμερ και ακτιβίστριας με το όνομα Kathleen Hanna και η συνεργασία των δύο κοριτσιών έφερε αρχικά το φανζίν και μετά την μπάντα με το επικό όνομα Bikini Kill.

 

 

Αν η παραπάνω ιστορία με τα zines και το girl power ήθος σας θυμίζει τo φιλμ Moxie στο Netflix, τότε μαντέψατε σωστά και έχετε μια ακόμα σύγχρονη απόδειξη της επιδραστικότητας του φεμινιστικού, κατά βάση, κινήματος. Αν πάλι, ο όρος "girl power" σας έφερε στο νου τις Spice Girls, που τον δανείστηκαν, επίσης δεν είστε μακριά. Μπορεί στα μέσα των 90s οι παρέες του πρώτου κύματος να είχαν φαινομενικά αποδυναμωθεί αλλά υπηρετούσαν τις αρχές τους από διαφορετικά μέτωπα. Η Molly Neuman των Bratmobile είχε μετακομίσει στο Σαν Φρανσίσκο και από εκεί έτρεχε την ανεξάρτητη Look Out Records (που έβγαλε τους πρώτους δίσκους των Green Day), ενώ οι Bikini Kill μέσα από διαφορετικά πρότζεκτ έδιναν ζωή στην ανεξάρτητη Kill Rock Stars ετικέτα από την Ολύμπια που φέρει τo riot ήθος της επιδραστικής Portia Sabin. Η δράση της τελευταίας, μεγάλωσε στην ουσία το 2ο κύμα του είδους που με την κυκλοφορία του άλμπουμ Dig Me Out των Sleater Kinney (η Corin Tucker είχε γράψει ήδη χιλιόμετρα στην σκηνή μέσω των Heavens To Betsy) είδε τα κεφάλια της εναλλακτικής σκηνής να γυρίζουν και να επαναπροσδιορίζουν για δεύτερη φορά τη σχέση τους με το κίνημα. 

 

Για την εδραίωση του 3ου κύματος αρκούσε η καταγραφή των δύο προηγουμένων μέσω του βιβλίου Girls To The Front: The True Story Of The Riot Grrrl Revolution από την Sara Marcus ενώ την βιτρίνα του κινήματος άλλοτε «χαλούσαν» και άλλοτε πούλαγαν ιδανικά οι Pussy Riot στην διάρκεια των 10s. Το ντοκιμαντέρ για τη ζωή της Kathleen Hanna (The Punk Singer, με την απαραίτητη βοήθεια και του άντρα της Ad Rock από τους Beastie Boys), λίγο η πρόσφατη επανένωση των Bikini Kill και πολύ το προαναφερθέν φιλμ Moxie μαζί με το hype που συνοδεύει εδώ και μερικά 24ωρα τις Linda Lindas, κάνει αρκετούς να μιλούν για το 4ο κύμα. 

 

H δεκάχρονη Mila, νράμμερ των Linda Lindas, ντυμένη με φρέσκο μπλουζάκι των Bikini Kill που σχεδιάζει και διαθέτει η Kathleen Hanna στο site tees4togo.com , προλογίζει το νέο τους single “Racist, Sexist Boy”, αναφερόμενη σε ένα προσωπικό βίωμα, καθότι Ασιάτισσα (κόρη του Carlos De La Garza, ηχολήπτη βραβευμένου με Grammy και συνεργασίες με ονόματα όπως οι Paramore και οι Bad Religion), υπενθυμίζοντας όλους τους λόγους που ώθησαν την πρώτη γενιά κοριτσιών να γίνουν οργισμένα.

 

 

 

«Στην τάξη μου με πλησίασε ένα αγόρι και μου είπε ότι ο μπαμπάς του του ζήτησε να κρατάει αποστάσεις από Κινέζους στην τάξη. Του είπα ότι είμαι Κινέζα και αυτός απομακρύνθηκε…»,  αναφέρει η Mila που αμέσως μετά περήφανα κρατάει το punk μέτρο και το “Racist, Sexist Boy” βγάζει όλη την ενέργεια που χρειάζεται κάποιος για να καταλάβει ότι εδώ και σχεδόν 40 χρόνια, κινήματα που υμνούν την διαφορετικότητα (όπως αυτά των riot grrrls και του queercore), είναι εδώ για να ξαναχτίζουν ό,τι η «κανονικότητα» των συντηρητικών κοινωνιών καταστρέφει. 

 

Εννοείται ότι άπειροι σπουδαίοι άνδρες του punk και του rock, από τον Ian MacKaye των Fugazi μέχρι τον Kurt Cobain, τον Thurston Moore και τους Beastie Boys, έχουν υπάρξει σημαντικοί υποστηρικτές αυτών των κινημάτων.