Σάββατο βράδυ στο Eightball Club της Θεσσαλονίκης, και η ατμόσφαιρα από νωρίς προμήνυε μια βραδιά όχι σαν τις άλλες. Οι Samael επέστρεψαν στην πόλη με σκοπό να τιμήσουν, τριάντα και πλέον χρόνια μετά, τον δίσκο που άλλαξε τη μοίρα τους, το Ceremony of Opposites. Ας το πάρουμε όμως από την αρχή.
Likno
Οι Κοζανήτες Likno ήταν αυτοί που είχαν να κουβαλήσουν το δύσκολο έργο του να ανοίξουν μια τέτοια βραδιά. Οι Likno έχουν ήδη αποκτήσει ένα μικρό αλλά πιστό κοινό μέσα από τον πρώτο και μοναδικό δίσκο τους. Αρκετά μπλουζάκια με το λογότυπό τους κοσμούσαν το κοινό στις πρώτες γραμμές, και δεν τους αδικώ. Το ομώνυμο άλμπουμ τους ήταν ένα καταπληκτικό και πολύ ιδιαίτερο black metal, που πρώτα με μαγνήτισε το ανατριχιαστικά μίνιμαλ εξώφυλλο, και έπειτα με τα τσουβάλια riffs τα οποία διαθέτει. Περίμενα αρκετά πράγματα από την πρώτη μου ζωντανή επαφή με την μπάντα, και αισίως αποδείχθηκαν κάτι πολύ παραπάνω από τις προσδοκίες μου. Ο βασικός κορμός είναι η Flægra, η οποία στο στούντιο αναλαμβάνει φωνητικά, κιθάρες, πλήκτρα και μπάσο, και ο Neurosplinter σε επιπλέον φωνητικά, μπάσο και τύμπανα. Το lineup τους φυσικά για την ζωντανή εμφάνιση πλαισιώθηκε από δύο ακόμα μουσικούς, για τις δεύτερες κιθάρες και τα τύμπανα, οι οποίοι οφείλω να ομολογήσω πως απέδωσαν τα μέγιστα. Ακούσαμε το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου δίσκου, ξεκινώντας με το σύντομο και καταστροφικό ομότιτλο κομμάτι, το οποίο έδωσε την θέση του στο "Void" και το εθιστικό βασικό του riff και το neckbreaking outro του. Η συνέχεια έρχεται με το "Birth", και προς μεγάλη μου έκπληξη έκρυβε και το highlight του σετ τους, το οποίο δεν ήταν άλλο από το solo στο καβάλ, στο κλείσιμό του μετατρέποντας ολόκληρο το ήδη σχεδόν γεμάτο eightball σε μια έκρηξη έθνικ καθαρτικής λιτανείας. Ακολουθεί ένα κομμάτι που προσωπικά δεν γνωρίζω, οπότε εικάζω αρχικά πως είναι ακυκλοφόρητο, και εν συνεχεία πως θα κυκλοφορήσει μαζί με τον επερχόμενό τους δίσκο με τίτλο Summit And Trench. Αν κάνω λάθος ελπίζω να μην σταυρωθώ. Ξεκίνησε αργά και τελετουργικά, και για τουλάχιστον 5 λεπτά έμοιαζε με βαρύ και μακρόσυρτο doom. Σταδιακά όμως τα γκάζια ανέβηκαν μέχρι την τελική εκτόνωση στο τέλος. Το 40-λεπτο σετ τους, σε συνδιασμό με τα give or take δέκα λεπτά νέας μουσικής σήμαινε... πετσόκομμα τραγουδιών από τον δίσκο. Χαίρομαι πολύ όμως, που παίχτηκε το προσωπικό αγαπημένο μου "Sea", όπως επίσης και το επικό "White Wings" για το κλείσιμο. Συνολικά οι Likno είχαν όση ενέργεια χρειάζεται και απέδωσαν την μουσική τους καταπληκτικά. Ζωντανά ακούγονται πιο ογκώδεις από ότι στο στούντιο, και είχαν αρκετά καλή μεταδοτικότητα παρά την γενικότερη αποστασιοποιημένη και μελαγχολική τους όψη. Άφησαν τα όργανά τους να μιλήσουν, και είχαν πολλά να πουν. Περιμένω με ανυπομονησία τον νέο δίσκο, και σίγουρα θα επιδιώξω να τους ξαναδώ.
Setlist: Likno • Void • Birth • new song • Sea • White Wings
Samael
Η ώρα είναι πλέον 10, και το μαγαζί είναι ασφυκτικά γεμάτο. Πως να μην είναι άλλωστε; Δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να ακούσουμε στην ολότητά του, ένα από τα σημαντικότερα milestones της ιστορίας της μουσικής που αγαπάμε. Το Ceremony of Opposites, κυκλοφορημένο το 1994, αποτελεί έναν από τους πιο καθοριστικούς δίσκους της δεκαετίας του ’90, όχι μόνο για τη μπάντα αλλά και για ολόκληρη τη μετάβαση του ακραίου ήχου από το πρωτόγονο black metal των πρώτων χρόνων σε μια νέα, πιο τελετουργική και μια πρωτόγνωρη industrial εκδοχή. Με αυτό το άλμπουμ, οι Ελβετοί δημιουργούν μια πραγματική τελετή των αντιθέσεων. Μια μεταμόρφωση. Εγκαταλείπουν εν μέρει την ωμή, κακοφωνική αισθητική των εκπληκτικών μεν Worship Him και Blood Ritual και χτίζουν πάνω της ένα ηχητοπίο με μια νεοτερική ατμόσφαιρα γεμάτη επιβλητικότητα και τεχνικότητα. Η παρουσία συνθεσάιζερ, τα mid-tempo τύμπανα του Xytras και η φωνή του Vorphalack, που περισσότερο απαγγέλλει παρά ουρλιάζει, δίνουν στον δίσκο έναν μοναδικό χαρακτήρα. Δεν θυμίζει black metal με την αυστηρή έννοια, δεν έχει το δίπτυχο tremolo-blast που έχουμε συνηθίσει στο δεύτερο κύμα όμως ο όγκος του έρχεται μέσα από κοφτά riffs, έντονη ατμόσφαιρα και μέσα από την απλότητά του. Το Ceremony of Opposites σηματοδότησε την ενηλικίωση των Samael μπροστά στα μάτια μας, προαναγγέλλοντας το industrial στίγμα που θα κυριαρχούσε αργότερα στο Passage και όλες τις επόμενες κυκλοφορίες τους, και ταυτόχρονα ήταν από τους πρώτους δίσκους που άνοιξε τον δρόμο για τη γέννηση ενός νέου, πιο πνευματικού και μοντέρνου black metal. Πολύ πριν το κάνουν οι Covenant με το Nexus Polaris. Από την πρώτη κιόλας νότα του “Black Trip” η ατμόσφαιρα είναι τόσο παχιά που μπορείς να την κόψεις με μαχαίρι. Ο ήχος είναι γεμάτος και ογκώδης, αν και όχι τόσο καθαρός εκεί που ήμουν εγώ. Το μπάσο ακουγόταν πολύ δυνατά και κατέκλυε τον χώρο, λες και άκουγα Suicidal Tendencies. Μικρό το κακό όμως, το προσπερνάμε. Oι κιθάρες διαπερνούν τον χώρο σαν πριόνια και οι στίχοι να αντηχούν από τα στόματα πολλών οπαδών. Η αποδοχή από το κοινό ήταν αρκετά ικανοποιητική, όμως ήταν αρκετά εμφανής η έλλειψη moshpit. Το αποδίδω στην πιο εκλεπτισμένη μουσική των Samael και στο τελετουργικό ύφος της εμφάνισής τους, γιατί το κοινό στο μεγαλύτερο μέρος έδειχνε να παρακολουθεί αποσβολωμένο. Τα ηλεκτρονικά στρώματα του Xy δημιουργούν αυτό το γνώριμο βιομηχανικό πέπλο που έκανε τον δίσκο θρυλικό, όπως επίσης τα τύμπανα ήταν παιγμένα από sample χωρίς φυσική υπόσταση. Αν δεν το έβλεπα μπροστά μου βέβαια δεν θα το πίστευα, καθώς ο ήχος όσον αφορά αυτό ήταν άψογος. Το συμφωνικό intro του "Baphoment's Throne" δέχεται πληθώρα από ουρλιαχτά και ρυθμικά χειροκροτήματα, και το κοινό τραγουδάει με την μπάντα ένα από τα πιο δημοφιλή singles τους, και έναν ύμνο του black metal. Προσωπικά δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια στιγμή ως highlight. Είναι ένας δίσκος που έχω ακούσει τόσες φορές, και έχει στιγματίσει τόσο την έφηβη όσο και την ενήλικη ζωή μου, που πλέον έχει λάβει ένα τελείως διαφορετικό status. Τραγούδησα κάθε στίχο και έκανα vocalize κάθε αρμονία. Από την αρχή ως το τέλος ήταν μια μαγική εμπειρία, πολύ ανώτερη από τους ήχους που έβγαιναν από τους τέσσερεις αυτούς μουσικούς. Και ενώ το ομώνυμο “Ceremony of Opposites” σφραγίζει το πρώτο μέρος του live με μια αίσθηση ολοκλήρωσης, αισθάνομαι σαν θιασώτης σε μια τελετή που μόλις έφτασε στο αποκορύφωμά της. Αν η συναυλία τελείωνε εδώ, θα συνέχιζα να είμαι απόλυτα ευχαριστημένος. Μόλις άκουσα έναν από τους αγαπημένους δίσκους των εφηβικών μου χρόνων, παιγμένο με το ίδιο πάθος που παιζόταν 30 χρόνια πριν. Ο Vorph, ο μπροστάρης και βασικός οραματιστής, με αυτήν την επιβλητική και σχεδόν ερπετόμορφη παρουσία του ακουγόταν και έπαιζε σαν να μην πέρασε μια μέρα τα τελευταία 30 χρόνια και ο Xy πίσω από το synthesizer να δίνει βάθος στην ατμοσφαιρα.
Αλλά οι Samael δεν σταμάτησαν εκεί. Αυτή ήταν μόνο η αρχή. Χωρίς ιδιαίτερη παύση, περνούν στο δεύτερο μισό του set, ξεκινώντας με το intro του Passage, υπενθυμίζοντας σε όλους ότι ο δρόμος που άνοιξε το Ceremony of Opposites οδήγησε σε ένα ολόκληρο νέο ηχητικό σύμπαν. Το "Rain" είναι ίσως το μεγαλύτερο hitάκι τους, και η αποδοχή του από το κοινό ήταν εμφανέστατη. Οι δύο δανεικοί από τους Sybreed αποδίδουν άψογα ζωντανά, με μοναδική παραφωνία οπτικά να είναι η κόμη του Drop. Δηλαδή το γεγονός πως... είχε κόμη. Δεν ξέρω πως πέρασε από το face-control στα δοκιμαστικά. Ίσως του συγχωρείτε, γιατί πριν δημιουργήσει τους Sybreed, διατηρούσε μια industrial Samael-worship μπάντα με όνομα... RAIN. Go figure. Δεν νομίζω να έβρισκαν πιο κατάλληλο άτομο για την δουλειά. Το "Slavocracy" που ακολουθεί είναι ακόμα ένα υπερ-συναυλιακό έπος, που αν κάτι μου έλειπε είναι πως τo βασικό synth "riff" ήταν σχετικά χαμηλωμένο συγκριτικά με τα υπόλοιπα όργανα. Μικρό το κακό φυσικά. Μια έκπληξη που δεν περιμέναμε είναι πως ντεμπούταραν το νέο τους single, με τίτλο "Black Matter Manifesto" και στις δύο ελληνικές εμφανίσεις τους. Πράγμα πολύ τιμητικό μα και ευχάριστο, μιας που το κομμάτι σπέρνει, και ακούγεται σαν throwback παλιάς-βαριάς εποχής. Μια ακόμα έκπληξη, που με άφησε με το σαγόνι στο πάτωμα όμως ήταν το "... Until the Chaos". Ένα έπος βγαλμένο μεγατόνων από το Blood Ritual του 1992, τότε που οι Samael δεν θύμιζαν σε τίποτα την τωρινή τους μορφή, όμως ακόμα και έτσι απέδειξαν το πόσο σαν από δεύτερη φύση μπορούν να αποδόσουν την παλιά σκοτεινή τους αίγλη. Η συνέχεια έρχεται με το "Year Zero" μέσα από το Eternal του 1999, και το "Samael". Ομολογουμένως είναι ένα παράτολμο εγχείρημα η κυκλοφορία ομώνυμου τραγουδιού 30 χρόνια μετά τη δημιουργία της μπάντας. Ένα στοίχημα που οι Samael το κέρδισαν περίτρανα, καθώς όχι μόνο αυτό το εκπληκτικό single μέσα από το Hegemony στέκεται περήφανα, αλλά και περικλείει τα καλύτερα χαρακτηριστικά της μπάντας. Τρομερό βασικό riff, catchy hooks και synths και ένα ανθεμικό (και ενωτικό) ρεφραίν που σου κολλάει αμέσως στο κεφάλι. Είναι και μια καλή πάσα να αναφερθώ σε κάτι που γυρνάει στο μυαλό μου. Αυτό που ξεχωρίζει πραγματικά τους Samael σήμερα είναι η θεματική τους εξέλιξη. Ένα glow-up που ελάχιστες μπάντες του black metal των ’90s κατάφεραν να πετύχουν. Ενώ μεγάλο μέρος της παλιάς φρουράς έχει εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο επανάληψης, προσπαθώντας να κρατήσει ζωντανή τη “σοκαριστική” εικόνα μέσα από μια όλο και πιο επιτηδευμένη βλασφημία, οι Samael επέλεξαν έναν διαφορετικό δρόμο. Αντί να επιδιώκουν την υπέρβαση μέσω πρόκλησης, στράφηκαν προς μια εσωτερική αναζήτηση, μια θεματολογία που εξελίχθηκε από τον σατανικό συμβολισμό του Ceremony of Opposites και των προκατόχων του, σε έναν κοσμικό, φιλοσοφικό και σχεδόν μεταφυσικό λόγο. Μιλούν για για το διάστημα και την τεχνολογική εξέλιξη, για πολιτική μέσα από μια καθαρά ανθρωπιστική σκοπιά, για κοινωνική αλλοτρίωση, για την ανθρώπινη εξέλιξη και την πνευματική υπέρβαση. Αυτή η στροφή δεν είναι απόπειρα εκσυγχρονισμού αλλά μια συνειδητή πορεία ωρίμανσης. Η πραγματική ριζοσπαστικότητα βρίσκεται στο να μπορείς να κάνεις αυτό που θέλεις, όταν το θέλεις. Να μιλήσεις για αυτό που σε προβληματίζει, όταν σε προβληματίζει. Αυτό είναι το black metal, ακόμα και αν ο τωρινός τους ήχος δεν το θυμίζει. Το black metal δεν χρειάζεται να είναι αιώνια έφηβο για να παραμείνει επικίνδυνο. Κλείνω αυτήν την τεράστια παρένθεση και η αυλαία πέφτει με το "Black Supremacy", και με την δεύτερη εκπροσώπηση του Passage, το μαγικό "My Savior" που δεν περίμενα καθόλου και μου σήκωσε την τρίχα κάγκελο. Να είμαστε καλά, και να ελπίζουμε σε ένα (άντε δύο) χρόνια να ακούσουμε και αυτόν τον εκπληκτικό δίσκο να λαμβάνει το ίδιο treatment με το Ceremony.
Setlist: Black Trip • Celebration of the Fourth • Son of Earth • Till We Meet Again • Mask of the Red Death • Baphomet’s Throne • Flagellation • Crown • To Our Martyrs • Ceremony of Opposites • Passage (Intro) • Rain • Slavocracy • Black Matter Manifesto • ...Until the Chaos • Year Zero • Samael • Black Supremacy • My Saviour
