Για πέντε βραδιές στην Αθήνα απολαύσαμε μια πανδαισία από μουσικές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον χώρο της Τεχνόπολης στο Γκάζι. Το 4ο ευρωπαϊκό φεστιβάλ τζάζ μας προσέφερε 21 διαφορετικές μουσικές προτάσεις για την τζάζ, όπως την ορίζει η πολιτισμική παράδοση της κάθε χώρας που συμμετείχε σε αυτήν την γιορτή. Αποτελεί προϊόν της καλλιτεχνικής συνεργασίας της Ενωμένης Ευρώπης, τείνοντας πλέον να εξελιχθεί σε σημαντικό πολιτιστικό θεσμό για τα μουσικά πράγματα της πόλης της Αθήνας, αφού οργανώνεται για 4η συνεχή φορά.
Λίγα λόγια για την μουσική που ακούστηκε τις προηγούμενες ημέρες που αν και έχει την βάση του στην ευρωπαϊκή τζαζ εκτείνεται σε ένα μεγάλο φάσμα ακουσμάτων από λάτιν, φάνκ, έθνικ, μπλόυζ και βαλκανικούς ήχους.
Την Τρίτη, μέρα στην οποία δεν έχα την ευκαιρία να παρεβρεθώ, ανέβηκαν στην σκηνή οι Weekend Guitar Trio από Εσθονία, ο αξιόλογος Perico Sambeat και το συγκρότημά του από την Ισπανία, ενώ την βραδιά έκλεισαν οι Δανοί Steen Uffe Trio.
Την Τετάρτη έκανα την πρώτη μου γνωριμία με τη φετινή διοργάνωση. Πρώτοι ανέβηκαν οι Drum Freaks, εκ Πολωνίας ορμώμενοι, με αρκετά πειραματικό ήχο. Βασισμένοι στα κρουστά, όπως θα περιμέναμε, αλλά και με συμπληρωματικά όργανα, όπως κλαρινέτο, σαξόφωνο και κιθάρα -ένα πολυρυθμικό και πολυπολιτισμικό fusion που λοξοκοιτάει στην ηλεκτρονική μουσική και εμπνέεται από την κλασική. Tους διαδέχθηκαν οι Ούγγροι Off Course, ξωκείλοντας παραδοσιακά, αλλά προς το new age, σ'ενα πολύ ενδιαφέρον ηχητικό αποτέλεσμα. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η συνεργασία τους με τον διάσημο τρομπετίστα Erik Truffaz στο τελευταίο άλμπουμ τους. Την Ελλάδα εκπροσώπησαν οι Mode Plagal οι οποίοι μας πρόσφεραν αυτό το οποίο τους έκανε διεθνώς γνωστούς: Συνθέσεις εμπνευσμένες από την πλούσια ελληνική μουσική παράδοση χρησιμοποιώντας την τεχνοτροπία της τζαζ μαζί με ηχητικό υλικό από τα βαλκάνια. Εδώ και 15 χρόνια οι Mode Plagal παραμένουν συνεπείς στην πορεία που έχουν χαράξει και πέτυχαν το μουσικό τους στυλ να είναι πλέον αναγνωρίσιμο από τους ακροατές της τζαζ.
Την Πέμπτη είχαμε τον Σουηδό μπασίστα Torbjorn Zetterberg (δεν έχει κάποια σχέση με το παλτό που έπαιζε μέχρι πέρυσι στον Ολυμπιακό) και την πενταμελή μπάντα του, με μπάσο, σαξόφωνο, κλαρινέτο, πιάνο και drums. Από τη μία να κλείνει το μάτι στον Charles Mingus, από την άλλη να φέρνει δημιουργικά το σουίνγκ στα 00s, οπωσδήποτε όχι και ό,τι συνηθισμένο θα μπορούσαμε να ακούσουμε. Οι Βέλγοι 4 πήραν την σκυτάλη με αρκετά στοιχεία αυτοσχεδιασμού, όπως άλλωστε είναι η τζαζ στο σύνολό της. Ο βιμπραγωνίστας Pascal Schumacher (μη χαίρεστε δεν πρόκειται για τον τρίτο αδερφό του γνωστού πιλότου της Φόρμουλα 1, κάτι που θα ήταν ωστόσο ευκταίο μήπως και αφήσει το τιμόνι για λίγο και πάρει κανείς άλλος το πρωτάθλημα - αλλά να μάθει και λίγο μουσική ο βλάχουρας!) από το Λουξεμβούργο έπαιξε με το κουαρτέτο του σύγχρονη μελωδική, ακουστική τζαζ, γρήγορα bop-blues. Όλα αυτά με περίσσεια ενέργεια, ενθουσιασμό και τεχνική.
Η επόμενη μέρα άνοιξε με τους Σλοβάκους Nothing But Swing και την φωνή της Dasa Libiakova. Μας μετέφεραν μουσικά στην δεκαετία του ΄40, με τα γνωστά standards. Οι νεαροί Λετονοί Latvian Blues Band είναι ένα μπλούζ συγκρότημα και δεν το έκρυψε ούτε πάνω στην σκηνή, κινούμενο από τη Νέα Ορλεάνη στα μπλουζ του Σικάγο. Οι Γάλλοι Carte A 4 μας πρόσφεραν μια πινελιά από χαρούμενους, party/funky/groovy ήχους και την ημέρα έκλεισαν οι Λιθουανοί Lithuanian Jazz Trio, τρεις διακεκριμένοι τζαζίστες στη χώρα τους.
Το Σάββατο, οι Τσέχοι Agharta Prague Gang μας έδειξαν πως παίζουν μοντέρνα τζαζ στην Πράγα, ενώ ευχάριστη έκπληξη έκανε το τρίο του συμπαθέστατου και βιρτουόζου Marian Petrescu. Ο Ιταλός Marco Castelli παραλίγο να μας κάνει να κοιμηθούμε με την μουσική του. Κάτι το σαξόφωνο, κάτι η κούραση που είχα όλη την ημέρα, ε δεν ήθελε και πολύ. Πάντως οφείλω να ομολογήσω ότι δεν ήταν κακός και οι συνθέσεις του ήταν αρκούντως κινηματογραφικές, ευρωπαϊκές τζαζ και με με έντονα μεσογειακά στοιχεία, όσες βέβαια δεν ήταν διασκευές. Τη βραδιά έκλεισαν ...Γερμανοί, αλλά μόνο Γερμανοί δεν ήταν πλέον όσοι ανέβηκαν στην σκηνή. Ο Cornelius Claudio Kreusch είναι μια γνωστή μουσική persona στην σκηνή της Νέας Υόρκης και η μουσική του είναι πολυεθνική - όπως και το συγκρότημά του - με έμφαση σε world jazz ρυθμούς και την αφρικανική παράδοση. Μαζί του κάναμε ένα μικρό νοητό ταξίδι ως τη Γουινέα ή το Καμερούν...
Την τελευταία ημέρα εμφανίστηκαν οι Σλοβένοι του Zarko Zivkovic Ensemble μαζί με την Klarisa Jovanovic, παρουσιάζοντάς μας ένα όμορφο πρόγραμμα παραδοσιακών σλοβένικων τραγουδιών αλλά και συνθέσεις βαλκανικούς ήχους και ρυθμούς. Μετά τους Αυστριακούς Karlheinz Miklin Trio, που έχουν κλείσει 25ετία παρακαλώ, οι οποίοι δεν καταστάλλαξαν ως προς αυτό που ήθελαν να παίξουν, αλλά πάραυτα παρέδωσαν μαθήματα έμπρακτης εμπειρίας, και τους Ολλανδούς Yuri Honing Trio, που επίσης διακρίνονται για την πολυσυλλεκτικότητα των επιδράσεών τους (από 50s hard bop αισθητική ως σύγχρονες διασκευές!), αλλά έμοιαζαν πιο ενδιαφέροντες, βγήκε ο Ιρλανδός Mark O' Leary, που έχει κάνει πολλές συναυλίες σε Αμερική και Ευρώπη καθώς και συνεργασίες με πολλούς καλλιτέχνες, τον οποίον όμως δεν είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω.
Εν κατακλείδι, αυτό το φεστιβάλ είναι μια σημαντική πολιτιστική πρωτοβουλία που είναι απαραίτητη για την Αθήνα που εξελίσσεται σιγά-σιγά σε μια multicultural πόλη και έχει πραγματικά ανάγκη από ακούσματα άλλων χωρών και αρώματα άλλων πολιτισμών. Φυσικά δεν ήταν δυνατόν να μεταφέρουμε τις λεπτομέρειες μιας τόσο εκτενούς διοργάνωσης και ούτε θα είχε και ιδιαίτερο νόημα (μόνο η επί μέρους στυλιστική οριοθέτησή της, που και πάλι μόνον εγκυκλοπαιδική σημασία έχει - άλλωστε δεν αποτελώ και κάποιου είδους γκουρού του είδους, βρέθηκα εκεί για να πάρω τη δική μου δόση από την ιδιαίτερη αισθητική τους). Επιχειρήσαμε όμως να κλείσουμε και να απελευθερώσουμε λίγο από το άρωμά της, προκειμένου να σας δούμε εκεί σε παρόμοια events. Στο επανιδείν λοιπόν.
