Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο

Στη σημερινή εποχή το να γράφει κάποιος συνθέτης μουσική για κινούμενη εικόνα ή για θέατρο, είναι σύνηθες. Λιγότερο συνηθισμένο σήμερα σε σχέση με παλιότερα είναι να εμπνευστεί ένας συνθέτης μουσική για στατική εικόνα και συγκεκριμένα για ζωγραφική. Ακόμα περισσότερο όταν ο ένας συνθέτης είναι Ισλανδός (Jon Leifs, 1899-1968) και τα λίγα έργα του τα ακούμε σπάνια σε ζωντανή εκτέλεση και ο άλλος συνθέτης είναι Έλληνας, νέος στην ηλικία αλλά δοκιμασμένος στο χώρο της μουσικής δημιουργίας (Φίλιππος Τσαλαχούρης, γεννηθείς το 1969).

Αυτό που κάνει ακόμα περισσότερο σημαντική την προσέγγιση των δύο συνθετών είναι ότι ο πρώτος, από το βορειότερο άκρο της ευρωπαϊκής ηπείρου, και ο δεύτερος, από τη νότια Ευρώπη, προσεγγίζουν μουσικά το έργο του Κρητικού Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, του επονομαζόμενου και ως El Greco. Δεν θα σταθώ σε ζητήματα ερμηνείας, καθώς ο ήχος του Νέου Ελληνικού Κουαρτέτου μου είναι ιδιαίτερα αρεστός, απλά θα τονίσω ότι στη διάρκεια της συναυλίας προβάλλονταν έργα του Θεοτοκόπουλου που είχαν συνδεθεί ακουστικά από τη Ρένα Ταγγαίου με τα αντίστοιχα μέρη του έργου του Leifs. Ειδικότερα, επιτυχημένη η σύνδεση του έργου της Σταύρωσης του Θεοτοκόπουλου με το 4^ο μέρος του κουαρτέτου του Ισλανδού συνθέτη, όπου τα έντονα pizzicato της βιόλας και του τσέλου παρέπεμπαν ηχητικά στα καρφιά του σταυρού, ενώ τα glissando από υψηλές σε χαμηλές νότες πραγματεύονταν την πτώση του Θεανθρώπου στον θάνατο των θνητών, αντίθετα με την ανάσταση, όπου τα glissando γίνονταν από χαμηλές νότες προς υψηλότερες, αφηγούμενες με αυτό τον τρόπο την ανάληψη του Χριστού από τη γη στον ουρανό.

Το έργο του Τσαλαχούρη γράφτηκε με βάση συγκεκριμένους πίνακες του κρητικού ζωγράφου. Έτσι η Γεσθημανή ήταν γεμάτη από μια υποβόσκουσα αγωνία και διαλείπουσα ένταση, στη Σύλληψη αυτή η αγωνία και η δραματικότητα των γεγονότων βγαίνει στην επιφάνεια, στη Σταύρωση έχουμε μια εμμονή σε κρατημένες νότες, που ταυτίζονται με την επιμήκυνση του πάθους. Η οποία όμως καταλήγει σε μια μελωδία αποτροπιασμού για την κατάληξη του Ιησού, ενώ η Ανάσταση είναι πλήρης από σταθερά και βέβαια ηχητικά βήματα προς τον ουρανό. Καθώς περπατούσα κάτω από τη βροχή, λίγο μετά, σκέφτηκα πως κάπως έτσι θα μπορούσε να διδάσκεται σε σχολεία και σχολές η ιστορία της τέχνης…

Ρένα Τσαγγαίου - video art, επεξεργασία εικόνας

(Τεχνική Υποστήριξη – makebelieve)