Θανάσης Παπακωνσταντίνου & Διονύσης Σαββόπουλος

Φωτογραφίες: Έφη Παρίση.

Τι να πρωτογράψεις αλήθεια για μια βραδιά όπως αυτή; Οι διαβουλεύσεις άρχισαν από νωρίς για το από πού θα έπρεπε να πάμε στην Ιερά Οδό ώστε να μην μπλέξουμε στα επεισόδια. Και το μυαλό να σου παίζει περίεργα παιχνίδια όταν, κατεβαίνοντας την Αλεξάνδρας, βλέπεις έξω από τη ΓΑΔΑ να γίνεται χαμός. Από τη μία θέλεις να ρίξεις μια μούντζα σε όλους και να μείνεις αποστασιοποιημένος απ’ όλα αυτά. Από την άλλη όμως το θέαμα των οργάνων της τάξης σε συγχορδία με κουκουλοφόρους που κραδαίνουν απειλητικά τα εθνικά σύμβολα, μου φέρνει στο νου διάφορες στερεοτυπικές ρήσεις της γιαγιάς μου και λίγο θέλω να κατέβω στη ΓΑΔΑ και να διαδηλώνω κι εγώ μαζί με τους γονείς… Η συναισθηματική φόρτιση τεράστια, και η συγκυρία θέλει αυτή τη συγκεκριμένη βραδιά να ακούσω Σαββόπουλο, τον καλλιτέχνη ο οποίος κατά τη γνώμη μου έχει συμπυκνώσει στους στίχους του όλη την ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

Με τα πολλά φτάνουμε στην Ιερά Οδό και μόλις πλησιάζουμε το Polis Theatre παίρνουμε μια ιδέα για το πόσος θα είναι ο κόσμος που θ΄ αντικρύσουμε μέσα. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε το κοινό να μην είναι μπροστά από τους καλλιτέχνες, αλλά περιμετρικά αυτών. Η αμφιθεατρική διάταξη πραγματικά ήταν ευφυής αφού και προσέδιδε ζεστασιά, αλλά και την ευκαιρία σε περισσότερους θεατές να έχουν καλή ορατότητα. Η βραδιά ξεκίνησε λίγα λεπτά μετά τις 10.30 με το πρώτο μέρος να είναι αφιερωμένο εξ’ολοκλήρου στα καινούρια τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου που ερμηνεύει ο Διονύσης Σαββόπουλος, και θα περιέχονται στον πολυαναμενόμενο νέο δίσκο τους. Τον Σαββόπουλο τον έχω δει σε πάρα πολλά live, από τα τσαμπέ στη Νομική και στο Πεδίο του Άρεως, μέχρι τα κυριλέ με τον Παπάζογλου στον Κεραμεικό. Το τελευταίο είναι στη μνήμη μου καταγεγραμμένο σαν μία ατυχής επιλογή προγράμματος. Όμως, πέρσι στο Gazarte και φέτος στο Polis Theatre, ο πάντα μαχητικός Νιόνιος θυμήθηκε και πάλι πως είναι να περπατάς μαζί με το κοινό σε δρόμους αγαπημένους.

Αγαπημένους, αλλά όχι απαραίτητα γνωστούς και οικείους, αφού τα καινούρια τραγούδια δεν έχουν κριθεί και αγαπηθεί ακόμα από τον κόσμο. Είμαι όμως σίγουρη ότι αυτό θα γίνει, αφού τα τραγούδια του Λαρισαίου δημιουργού είχαν ήχο μεστό και στίχο με λόγο ύπαρξης. Από τη μεριά του ο Διονύσης Σαββόπουλος τα έκανε δικά του δίνοντας τους το προσωπικό του, ανεπανάληπτο στίγμα. Η αρχή έγινε με το «Φορτίνο Σαμάνο», το οποίο αναφέρεται σε έναν Μεξικανό υπασπιστή του Ζαπάτα που φωτογραφίζεται μειδιώντας και καπνίζοντας το τελευταίο του τσιγάρο λίγα λεπτά πριν τον τουφεκίσουν. Ο Σαββόπουλος κατακτά με μαεστρία το υλικό που ερμηνεύει, επεμβαίνοντας, φαντάζομαι, στις ενορχηστρώσεις όταν προσομοιάζουν πολύ με τις δικές του.

Στο δεύτερο μέρος του προγράμματος ο Παπακωνσταντίνου ερμήνευσε δικά του κομμάτια που έχει αγαπήσει πολύ το κοινό σαν την “Αγρύπνια” και τον “Τειρεσία”, αλλά και το νέο “Σαν Αστραπή Από Μακριά”, για το οποίο μας πληροφόρησε ότι θα είναι το μοναδικό κομμάτι του δίσκου με τον Νιόνιο που θα ερμηνεύει ο ίδιος, και επίσης ότι οι στίχοι του αναφέρονται σε «αυτά που ακόμα δεν έχουν γίνει». Σειρά πήραν κατόπιν το “Όταν Χαράζει”, που το έχουμε αγαπήσει με τη φωνή του Γιάννη Αγγελάκα, και ο “Πεχλιβάνης” από τον αριστουργηματικό Βραχνό Προφήτη, όπου ο κόσμος συμμετείχε ολόψυχα, δημιουργώντας μια μοναδική ατμόσφαιρα. Το πρόγραμμα του Λαρισαίου τραγουδοποιού έκλεισε με το “Άστρο Του Πρωινού” και τον “Αποσπερίτη” σε ρόλο σουξέ, αν θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι. Μετά το διάλλειμα, και πριν βγει ξανά ο Σαββόπουλος, είχαμε τη μοναδική ευκαρία να απολαύσουμε σ΄ ένα φοβερό σόου τον Γιώτη Κιουρτσόγλου στο μπάσο, και τον Ινδό περκασιονίστα Santnam Ramgotra. Ο Κιουρτσόγλου είναι ίσως ο κορυφαίος Έλληνας μπασίστας και χαίρει μεγάλης εκτίμησης στη χώρα μας. Αλλά και ο Ramgotra απέδειξε με την κλάση του ότι οι οικοδεσπότες της βραδιάς διάλεξαν συνεργάτες όχι για να τους συνοδεύσουν απλά, αλλά για να συμπρωταγωνιστήσουν μαζί τους. Εξαιρετικά και τα υπόλοιπα μέλη της παρέας: η Βάσω Δημητρίου στις κιθάρες, τα παραδοσιακά νυκτά έγχορδα και τα φωνητικά (είναι επίσης επιμελήτρια των ηχογραφήσεων και των προβών), όπως και ο Ελληνοαμερικάνος Jimmy Mahlis στις κιθάρες, το ούτι, τα φωνητικά.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος μας επεφύλαξε ένα σπουδαίο τρίτο μέρος, συνεχίζοντας την περσινή παράδοση του Πυρήνα. Όταν ειδικά ακούστηκαν οι στίχοι «Τη νύχτα αυτή η αστυνομία μάζεψε τους αλήτες από το πάρκο» από τη “Θανάσιμη Μοναξιά Του Αλέξη Ασλάνογλου”, η ατμόσφαιρα ηλεκτρίστηκε καθώς ο νους πολλών από εμάς επέστρεψε στα πρωινά επεισόδια. Η συνέχεια περιείχε μια ευχάριστη έκπληξη, αφού ο Σαββόπουλος τραγούδησε ένα κομμάτι που σπάνια λέει ζωντανά, το “Κιλελέρ”, με μια καταπληκτική μάλιστα ενορχήστρωση, όπου πρωταγωνίστησε ο Ramgotra «χώνοντάς» τα στα drums με τέτοια ένταση, ώστε θα έκανε πολλούς γνωστούς «σκληροπυρηνικούς» ντράμερ να μοιάζουν με...άνευρα μαθητούδια! Συνέχεια μετά με τα “Παιδιά Που Χάθηκαν”, την “Παράβαση” από Αχαρνής, “Δημοσθένους Λέξη” και “Ζεϊμπέκικο”, προτού, μισή ώρα πριν το τέλος, ξαναβγεί ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου ώστε να μας οδηγήσει στο φινάλε. Εξαιρετική υπήρξε η διασκευή της “Αμερικής” του σε συνδυασμό με το παλιό ρεμπέτικο του Γιοβάν Τσαούς “Πέντε Μάγκες Στον Περαία”, εγώ όμως ένιωσα πολύ τυχερή που άκουσα την “Ανδρομέδα”, τη “Συγκέντρωση Της ΕΦΕΕ” και μια πολύ ωραία εκτέλεση στην “Παράγκα”. Το πρόγραμμα τελείωσε με το “Η Βέσπα Η Μπουμπού”, ένα κομμάτι που, όπως μας είπε ο Σαββόπουλος, έγραψε ο ίδιος τη μουσική μετά από παράκληση του Παπακωνσταντίνου, ο οποίος είχε γράψει τα στιχάκια.

Το editing του προγράμματος ήταν απόλυτα πετυχημένο, και οι δύο δημιουργοί αναζήτησαν την πραγματική επαφή με το κοινό, ξαναγυρνώντας εκεί απ’ όπου ξεκίνησαν: στην αναζήτηση δηλαδή της αλήθειας μέσω της Τέχνης τους. Παρότι έτσι το πρόγραμμα διήρκησε 3,5 ώρες μας άφησε με την αίσθηση ότι θα θέλαμε τόσο κι άλλο τόσο. Και μέχρι το πρωί να έμεναν στη σκηνή ο Παπακωνσταντίνου με τον Σαββόπουλο, βάζω στοίχημα ότι ούτε το 5% του κοινού δεν θα αποχωρούσε. Βγαίνοντας στην Ιερά Οδό δοκιμάσαμε μια άσχημη έκπληξη. Όσοι είχαμε αφήσει τα αυτοκίνητα εκτός του parking είχαμε εισπράξει μια ωραιότατη κλήση από την τροχαία. Τα περιπολικά - τρία παρακαλώ! - ήταν ακόμη εκεί, οπότε άρχισαν οι λεκτικές αψιμαχίες με τα όργανα της τάξης… Επιστρέφοντας στο σπίτι είχα πολύ έντονα στο μυαλό μου ένα φίλο παλιό, από την κιθάρα του οποίου είχα πρωτακούσει τις πρώτες μου σαββοπουλικές νότες κι οποίος μειδιώντας πάντα, μου έλεγε: «Τα όνειρά σου μην τα λες γιατί μια μέρα κρύα, μπορεί και οι φροϋδιστές να ’ρθουν στην εξουσία...» (“Εκλογές-Μαντινάδα”, από τη Ρεζέρβα).

* Το κείμενο αφιερώνεται στον Βασίλη Δημακόπουλο.