Ο Bruce Springsteen δεν χρειάζεται πια να γράψει νέο άλμπουμ. Η πραγματικότητα το κάνει γι' αυτόν: με riffs γραμμένα από τα συρματοπλέγματα στα σύνορα και στίχους γραμμένους στα κλειστά κέντρα κράτησης των ΗΠΑ. Στην πρόσφατη συνέντευξή του στους New York Times, ο "Boss" ανεβαίνει ξανά στο βήμα, όχι κάποιας σκηνής, αλλά μάλλον εκείνο, το πιο σοβαρό, της σύγχρονης ιστορικής συνείδησης.
«It's an American tragedy», λέει με έμφαση ο Springsteen. Όχι με τον τρόπο του αρχαίου δράματος, αλλά με τη βία της καθημερινής εκδοχής που αφορά ανθρώπους στοιβαγμένους σε στρατόπεδα, στρατιωτικοποιημένες επιχειρήσεις "εκκαθάρισης", και έναν πρόεδρο που φέρεται περισσότερο σαν CEO μιας εκδικητικής πολυεθνικής παρά σαν ηγέτης δημοκρατίας.
Μιλώντας για τη γενεσιουργό αιτία αυτής της εκτροπής, ο Springsteen το λέει ξεκάθαρα: «Ήταν ο συνδυασμός της αποβιομηχάνισης και της απίστευτης αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων που άφησε πίσω της τόσο κόσμο. Και ήταν ώριμο το έδαφος για έναν δημαγωγό».
Φυσικά και δεν τον εκπλήσσει που επέστρεψε ο Trump στην εξουσία, αλλά τον σοκάρει (μόνο) το πόσο εύκολα μπόρεσε να εδραιωθεί. «Δεν μπορώ να πιστέψω πως ήταν αυτός ο συγκεκριμένος ηλίθιος που ήρθε, αλλά τελικά κατάφερε και "ταίριαξε" για κάποιους ανθρώπους»
Σχολιάζοντας τις επιχειρήσεις της ICE, ο Springsteen ανεβάζει ακόμη περισσότερο τον τόνο: «Υπάρχουν κοινότητες σε όλη την Αμερική που έχουν ενσωματώσει μετανάστες και εργαζόμενους. Αυτό που γίνεται τώρα είναι απεχθές. Είναι μια τραγωδία».
Ο ίδιος μετακόμισε κάποτε στην Καλιφόρνια για να βρίσκεται πιο κοντά στη μεταναστευτική κουλτούρα της πολιτείας, την οποία θεωρούσε ήδη από τότε το μέλλον της χώρας. Κι όμως, το παρόν φαίνεται να κινείται προς το σκοτάδι του παρελθόντος.
Ο Boss δεν χάνει την ελπίδα του: «Η Αμερική έχει μεγάλη δημοκρατική παράδοση. Δεν έχει αυταρχική ιστορία. Πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα, αυτό θα ξαναβγεί αυτό στην επιφάνεια»
Αυτό που τον φοβίζει δεν είναι μόνο οι πράξεις, αλλά η ανοχή... και η σιωπή. Σε μια περίοδο που ακόμα και οι μουσικοί που υψώνουν φωνή στοχοποιούνται, ο Springsteen μπορεί και παραμένει ακλόνητος. Οργισμένος. Ζωντανός. Κι αυτό είναι ίσως το πιο πολιτικό πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς σήμερα.
Όταν σπουδαίοι καλλιτέχνες όπως ο Springsteen, αλλά και ο Eddie Vedder, ο Tom Morello, η Shakira ή ακόμα και νέα παιδιά όπως η Olivia Rodrigo, αναφέρονται στην ανισότητα της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής στην Αμερική, δεν πρόκειται για μια ιδεολογική μόδα ή κάποιον συναισθηματισμό της στιγμής. Πρόκειται για κάτι απτό, υπαρκτό, επικίνδυνο. Κάτι που ήδη καίει.
Γιατί η ανισότητα σήμερα δεν είναι θεωρία. Είναι ο νεαρός Λατίνος που διώκεται για ένα χαρτί. Είναι η γυναίκα που δουλεύει δύο δουλειές και δεν έχει πρόσβαση σε περίθαλψη. Είναι η εφημερίδα που σε κάθε της έκδοση καταγράφει ακόμα μία περίπτωση αστυνομικής βίας που περνάει «απαρατήρητη». Είναι η ίδια η ψευδαίσθηση του αμερικανικού ονείρου να καταρρέει, με νότες, με δακρυγόνα, με hashtags, με αίμα.
Κι όμως, μέσα σε αυτό το σκοτάδι, ο Springsteen εξακολουθεί να πιστεύει ότι υπάρχει ελπίδα. Ότι οι δημοκρατικές ρίζες των ΗΠΑ είναι βαθιές, και κάποια στιγμή θα ξαναβγούν στην επιφάνεια. «Ας χτυπήσουμε ξύλο», είπε. Και κάπου εκεί σαν να ακούστηκε ένας ρυθμός από μια Telecaster να σπάει τη σιωπή.
Βέβαια, καλό είναι να θυμόμαστε, πώς οι καλλιτέχνες αυτοί, που κάποιοι βιαστικά αποκαλούν «woke» ή «προνομιούχους», κρατούν σήμερα τον παλμό εκεί που οι πολιτικοί απέτυχαν. Στο πεζοδρόμιο. Στο στούντιο. Στη σκηνή. Κι όσο έχουμε ανθρώπους σαν τον Bruce να λένε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν είμαστε μόνοι. Γιατί, όπως έλεγε παλιά κι ο ίδιος: «Nobody wins unless everybody wins».
