Εικαστικός, τραγουδιστής/μουσικός, εκπαιδευτικός και ακτιβιστής με έδρα το Σικάγο, ο Damon Locks ανήκει στη γενιά των παρεμβατικών καλλιτεχνών που συνδέθηκαν με το κίνημα του Black Live Matters – χωρίς να αναδειχθεί από αυτό, η καλλιτεχνική του πορεία ξεκινά ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Το πρώτο του σόλο album με τον τίτλο List of Demands (International Anthem Recording Co.) είναι μια φιλόδοξη δουλειά, που διατρέχει την ιστορία της μαύρης μουσικής συνείδησης∙ με αντίστροφη πορεία, από το hip-hop στην πολιτικοποιημένη soul και στην ριζοσπαστική free jazz και από εκεί πίσω στην παράδοση των work songs και της αγκικάτσιας των gospel.
Από το h/c punk στις εικαστικές τέχνες
Ο Locks γεννήθηκε το σημαδιακό 1968 και μεγάλωσε στο Σίλβερ Σπρινγκ του Μέριλαντ∙ μυήθηκε στο punk ως μαθητής της όγδοης δημοτικού. Έναν χρόνο αργότερα, άρχισε να παρακολουθεί live με punk μπάντες στη γειτονική Washington DC, την κοιτίδα του Straight Edge και της σκηνής της εταιρείας Dischord (Fugazi, και τα ρέστα), όπου γνώρισε συγκροτήματα όπως οι Minor Threat και οι Bad Brains. Παρακολούθησε το School of Visual Arts στη Νέα Υόρκη. Εκεί, το 1987, έγινε φίλος με τον Fred Armisen, ο οποίος είχε πάει στο κολέγιο μόνο και μόνο για να σχηματίσει μια μπάντα. Μαζί δημιούργησαν το 1988 το avant garde rock σχήμα των Trenchmouth, οι. πρόλαβαν να κυκλοφορήσουν τέσσερα album. Μετά τη διάλυσή τους, ο Locks και ο Wayne Montana σχημάτισαν τους Eternals, ένα γκρουπ προσανατολισμένο στην jazz και στο dub. Επιπλέον, από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 και μετά, ο Locks καταπιάστηκε με τα electronics και συνεργάστηκε με τον κορνετίστα/συνθέτη/εικαστικό Rob Mazurek στο σχήμα των Isotope 217 και στην Exploding Star Orchestra.
Ως εικαστικός καλλιτέχνης, ο Damon Locks παρακολούθησε το Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο όπου έλαβε το BFA του στις καλές τέχνες. Από το 2014 συνεργάστηκε με το Prisons and Neighborhood Arts Project στο Stateville Correctional Center διδάσκοντας τέχνη. Ήταν επί τέσσερα χρόνια συνεπιμελητής του Προγράμματος SPACE του Μουσείου Σύγχρονων Τεχνών του Σικάγου. Διδάσκει Αυτοσχεδιασμό στο Τμήμα Ήχου στο Ινστιτούτο Τεχνών της Πόλης. Παρουσίαζε επίσης εκπομπές στο New Future City Radio.
Black Monument Ensemble
Το 2014, μετά από σύσταση της επιμελήτριας Heather Radke του μουσείου Jane Addams Hull-House, o Damons Locks άρχισε να διδάσκει καλές τέχνες σε κρατούμενους στη φυλακή Stateville στο Crest Hill του Ιλινόις. Επηρεασμένος από τις αναίτιες δολοφονίες άοπλων μαύρων από μπάτσους στις ΗΠA, ο Locks συμμετείχε στη δημιουργία μιας ταινίας κινουμένων σχεδίων με θέμα την ελευθερία και τον χρόνο και ίδρυσε το Black Monument Ensemble. Το 2015 εμφανίστηκε ως ερμηνευτής σε μια γκαλερί. Συνδύασε δείγματα διάσημων ομιλιών από το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα των Αφροαμερικανών με τα δικά του αποσπάσματα κειμένου, λούπες και μια απογυμνωμένη εκδοχή του τραγουδιού των Black Monument Ensemble, “Sounds Like Now”.
Το επόμενο project του Locks ήταν μια αναθηματική εκδήλωση για τον Martin Luther King και έλαβε χώρα το 2017 διαδοχικά στη Νέα Ορλεάνη και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στο Σικάγο, με τη συνοδεία της Chicago Children's Choir∙ αναζητώντας ξανά έμπνευση στην free jazz και στα gospel, ο Locks ανέτρεξε γι’ αυτή του τη δουλειά σε album του Archie Shepp, του Max Roach και της Abbey Lincoln, των Voices of East Harlem και των Freedom Singers. Ο Locks αναφέρει επίσης ως σημαντική μουσική επιρροή τον Phil Cohran, ένα πρώιμο μέλος των Sun Ra Arkestra και συνιδρυτή του Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM). Ειρήσθω εν παρόδω, αν και η δισκογραφία του Phil Cohran είναι πολύ μεγάλο κεφάλαιο από μόνη της, ο σπουδαίος αυτός συνθέτης/τρομπετίστας έχει επιμεληθεί/κυκλοφορήσει μεταξύ άλλων δύο καταπληκτικές μουσικές σουίτες, μία αφιερωμένη στον Malcolm X και μία εμπνευσμένη από τον Ισπανικό Εμφύλιο. Ο Locks εμπνέεται επίσης από τις Αφροαμερικανές φεμινίστριες του Combahee River Collective, οι οποίες διερευνούσαν έννοιες όπως η για διατομεακότητα και οι πολιτικές ταυτότητας ήδη από τη δεκαετία του 1970.
Black Lives Matter
Το 2019 ο Locks κυκλοφόρησε με την ομάδα του Black Monument Ensemble μαζί με το σύνολό του το album “Where Future Unfolds” και το 2021 το album “NOW” (και τα δύο στην ετικέτα International Anthem). Στο “NOW” ειδικά, εν μέρει εμπνεύστηκε από κόμικ και fantasy series, όπως το "Watchmen" και το "Lovecraft Country", για να δημιουργήσει ένα δυστοπικό concept, όπου οι μαύροι βιώνουν την κοινωνική απελπισία η οποία όμως, μέσα από συγκεκριμένες καταστάσεις, μετατρέπεται σε μακροπρόθεσμη αισιοδοξία. Το album διερευνά επίσης την έννοια του «μαύρου νεύματος» (black sign), δηλαδή ενός συνόλου από κωδικοποιημένες χειρονομίες που συνιστούν έναν άρρητο τρόπο επικοινωνίας, κατά κάποιο τρόπο καμουφλάρουν τις ιδιωτικές συνομιλίες μεταξύ των Αφροαμερικανών σε δημόσιους χώρους.
Το 2020, καθώς οι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους μετά τις δολοφονίες των George Floyd, Ahmaud Arbery και Breonna Taylor, ο Damon Locks και το 18μελές πλέον Black Monument Ensemble κυκλοφόρησαν το album "Where Future Unfolds", όπου μίλησαν έξω από τα δόντια για τους τους συνεχιζόμενους φυλετικούς και ταξικούς διαχωρισμούς στις ΗΠΑ, για τον βαθύ διχασμό της σημερινής αμερικανικής κοινωνίας.
Μανιφέστο διαμαρτυρίας & αφύπνισης
Το List of Demands, η πρώτη σόλο δουλειά του Damon Locks, παρουσιάζει ένα Όραμα (κατά το «Είχα ένα Όνειρο» του Martin Luther King) για την πολιτικοκοινωνική/πολιτισμική αφύπνιση/απελευθέρωση των Αφροαμερικανών στην μετά-Black Lives Matter εποχή. Είναι αποτέλεσμα όχι μόνο έντονης πολιτιστικής παρατήρησης, αλλά και άμεσης κοινοτικής συμμετοχής. Το βιογραφικό πολλών δεκαετιών του Locks συνδέει τις κουκκίδες μεταξύ πειραματικού αυτοσχεδιασμού, hip hop βασισμένου σε samples, punk και στρατευμένης ποίησης - με τις συμμετοχές εκλεκτών μουσικών και άλλων συνεργατών.
Μαζί του στο άλμπουμ είναι ο κορνετίστας Ben LaMar Gay, ο βιολονίστας Macie Stewart, η ποιήτρια Krista Franklin και ο περκασιονίστας / ντράμερ Ralph Darden (γνωστός και ως DJ Major Taylor). Οι στίχοι προέρχονται ως επί το πλείστον από τις παραδόσεις του Locks σε έγκλειστους εφήβους στο Stateville Correctional Centre στο πλαίσιο του Prison + Neighborhood Projects.
Ο Locks επικαλείται καταρχάς την ιστορική μνήμη. Τα λόγια του είναι τα λόγια αυτών που προηγήθηκαν:
«Τα αιτήματά μου προέρχονται από παλιά. Από τα λόγια άλλων πριν από εμένα […] Είναι μεταβιβάσιμα, προς τιμήν όλων εκείνων των μεγάλων μαύρων ομιλητών που επινόησαν μια φράση και τη μετέτρεψαν σε δίδαγμα ζωής για να δημιουργήσουν κίνηση και αλλαγή. Τα λόγια οφείλουν τόσο στη ρητορική δυναμική του Rammellzee (1960 – 2010, σπουδαίος καλλιτέχνης του graffiti), του Fred Moten (1962, ποιητής, ακτιβιστής, θεωρητικός της κουλτούρας) και του Sun Ra, όσο και στον Kwame Ture/Stokely Carmichael (1941 – 1999, ο εμπνευστής της έννοιας και του κινήματος του Black Power στα ‘60ς), στην Angela Davis, στον Nikki Giovanni (1943 -2024, Αφροαμερικανός ποιητής, εκπαιδευτικός και ακτιβιστής) και στον Linton Kwesi Johnson, στις προφορικές ηχογραφήσεις της Ruby Dee (1922 – 2014, Αφροαμερικανίδα ηθοποιός και ποιήτρια) και σε άλλους πάρα πολλούς για να αναφερθούν».
Ο Damon Locks περιγράφει τον τρόπο με τον οποίον χρησιμοποιεί/επικαιροποιεί το αρχειακό υλικό:
«Το αρχειακό κείμενο και τα δείγματα γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της μουσικής και μετά σκέφτομαι πώς να υφάνω το δικό μου κείμενο γύρω από αυτά. Αυτή η αντιπαράθεση κάνει τη συζήτηση πιο δυνατή. Πρέπει να παρεμβάλετε το ενδιάμεσο διάστημα και να δημιουργήσετε ένα νέο χώρο».
Το αρχείο έγινε σημαντικό για τη διαδικασία του Locks για τη δημιουργία βίντεο, εξωφύλλων και προωθητικού υλικού. Ως εικαστικός καλλιτέχνης, πολλά από τα έργα του είναι φτιαγμένα με χαρτί, μελάνι, εκτυπώσεις ριζογράφου και έργα κολάζ. Για το List of Demands, εμπνεύστηκε από αφίσες των British Black Panthers από τις δεκαετίες του '60 και του '70, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν μονόχρωμη εκτύπωση, η οποία ήταν πιο προσιτή στην παραγωγή.
Μουσικά, το συνολικό αποτέλεσμα της πρώτης σόλο δουλειάς του Damon Locks μοιάζει με ραδιοφωνική εκπομπή που εκπέμπει παράνομα από κάποιον υπόγειο ραδιοφωνικό σταθμό, όπου τζαμάρουν live στα μικρόφωνα ο Kamasi Washington με τον Gil Scott-Heron. Άλλωστε το “Reversed pt. 2 (Something to Love)”, που ανοίγει τον δίσκο, δεν θα ακουγόταν παράταιρο στο Small Talk at 125th and Lenox, το σχεδόν spoken-word ντεμπούτο του Scott-Heron από το 1970 (όπου πωτοεμφανίστηκε ως ποίημα το “ The Revolution Will Not Be Televised”).
Tο μελαγχολικό κορνέτο του Ben LaMar Gay προσθέτει μια δεύτερη φωνή πίσω από τον Locks στο "Holding the Dawn in Place (Beyond, Pt. 2)", ενώ η Macie Stewart (Ohmme) αυτοσχεδιάζει υπέροχα με το βιολί της στο "Distance". Οι θόρυβοι της μεγαλούπολης μπλέκονται με τους στίχους και τα γρυλλίσματα του σαξοφώνου στο "Everything's Under Control" και, λίγο παρακάτω, ο Ralph Darden κανοναρχεί τα τύμπανα, ξεδιπλώνοντας όλη την τέχνη του στην αφρικανική πολυρυθμία στο "Isn't It Beautiful"∙ ο ίδιος ακόμα διαπρέπει στη δειγματοληψία και μ’ ένα αναλογικό πικάπ δίνει τα ρέστα του στο turntablism στο "Meteors of Fear". Η ποιήτρια, πεζογράφος και εικαστικός Krista Franklin εμφανίζεται επίσης στον δίσκο – ο Locks χτίζει την υπνωτική μελωδία στο “High Priestess” γύρω από τη μεταξένια φωνή της.
Μια Λίστα Αιτημάτων για τους απανταχού φυλακισμένους
Ο τίτλος του album, “List Of Demands” («Λίστα Αιτημάτων»), προέρχεται από την εμπειρία του Locks ως μέλους του διδακτικού προσωπικού στο αναμορφωτήριο Stateville Correctional Center (που δυστυχώς έκλεισε όπως και δεκάδες άλλα κοινωνικά προγράμματα τον Σεπτέμβριο του 2024) και του Prison and Neighborhood Arts and Education Project, που έδωσε τη δυνατότητα στον καλλιτέχνη να συνεργαστεί με κρατούμενους της φυλακής μεγίστης ασφάλειας.
«Φτιάξαμε αυτό το έγγραφο, το οποίο ονόμασα Καλλιτεχνικό Σύνταγμα, όπου οι έγκλειστοι κατέγραφαν τις επιθυμίες, τις αρχές και τα αιτήματά τους. Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα για τη δημιουργία [του δίσκου] ήταν η οργάνωσή του σε ένα συνεκτικό σύνολο».
Οι φυλακισμένοι συγκαταλέγονται στα πιο απαξιωμένα μέλη του κοινωνικού συνόλου. Μέσω αυτού του προγράμματος, του εγγράφου και του album, ο Locks βοηθά αυτούς τους ανθρώπους να ανακτήσουν τη φωνή και την αξιοπρέπειά τους, την ευχαρίστηση που δίνει ο έλεγχος της αφήγησης.
«Η τέχνη είναι παντού, απαραίτητη και ισχυρή [… ] είναι ο συνήγορός μας για την απελευθέρωση», γράφουν.
Αυτή τη μορφή της τέχνης εκπροσωπεύει ο Damon Locks: μια τέχνη αντισυστημική, με DIY ήθος και συμπεριληπτική/κοινοτική αντίληψη, άλλοτε φωνακλάδικη και οργισμένη σαν σόλο του Albert Ayler, άλλοτε πύρινη όμοια με τις ρίμες του Malcolm X και του Chuck D, άλλοτε αφοπλιστικά όμορφη και αισθαντική σαν ρεφρέν του Marvin Gaye. Right On!
List of Demands
International Anthem Recording Co, 2025
Track Listing:
1. Reversed pt. 2 (Something to Love)
2. Click
3. Control Power
4. Reversed
5. Holding the Dawn in Place (Beyond pt. 2)
6. Distance
7. Isn't It Beautiful
8. Everything's Under Control
9. Meteors of Fear
10. High Priestess
11. The Signal is Hot
12. List of Demands
