Σπανίως κάθε πτυχή ενός ανθρώπου, μιας κατάστασης, ενός γεγονότος, αποδεικνύονται καθολικά ρόδινες. Όσο κι αν ο χρόνος εξωραΐζει τα πολλά, οι σκιές στις γωνίες παραμένουν. Το περίφημο Ed Sullivan Show δε διαφεύγει αυτής της παραδοχής.
Στην αυτοβιογραφία του, ο κωμικός George Carlin, ενθυμούμενος την εμφάνιση του στο Ed Sullivan Show περιέγραφε τα εξής: «Το χειρότερο και βασανιστικότερο όπλο του Ed Sullivan Show ήταν ότι ήταν ζωντανό. Δεν υπήρχαν δεύτερες λήψεις στον Sullivan. Κατά τη διάρκεια του νούμερου, ο Ed στεκόταν δεξιά στη σκηνή. Έξω από το πλάνο της κάμερας, αλλά πάντα πάνω στη σκηνή. Έτσι, όλο το κοινό δεν παρακολουθούσε τον κωμικό, αλλά στην πραγματικότητα τον Sullivan για να δει αν τελικά θα γελάσει. Και δεν γελούσε ποτέ. Το να παίζεις κωμωδία μπροστά στο κοινό του Sullivan ήταν μαρτύριο. Θα κέρδιζες περισσότερα γέλια σε ένα μαυσωλείο.» Μνημειώδης παραμένει η μανούρα με τους Doors που ενώ τους ζητήθηκε να αλλάξουν το “Girl we couldn’t get much higher”, ο Morrison παρέμεινε στο στίχο, με αποτέλεσμα το μετέπειτα αποκλεισμό της μπάντας από το show. Και στους Stones ζητήθηκε να κουλάρουν το “Let’s Spend The Night Together” ως “Let’s Spend Some Time Together”, αλλά ο Jagger ως πιο διπλωμάτης συντάχθηκε με την αναπροσαρμογή, σαρκάζοντας με το βλέμμα. Το “Talkin' John Birch Paranoid Blues” κι η άρνηση αυτού από το μεριά της παραγωγής, κι όχι του ίδιου του Sullivan, ήταν η αιτία να μην εμφανιστεί τελικά στο show ο Bob Dylan, διότι τελικώς δεν πρέπει να λησμονούμε πως επρόκειτο για ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα, απευθυνόμενο στις καταναλωτικές διαθέσεις των οικογενειών των ΗΠΑ, για τα 23 χρόνια προβολής του. Όταν σε μια από τις εμφανίσεις του Elvis Presley, η κάμερα εστίαζε από τη μέση και πάνω για να μην κολαστεί το φιλοθέαμον κοινό, ο παρουσιαστής είχε σαφώς κατά νου, το συντηρητισμό των τηλεθεατών. Για αυτό κι έκλεισε την εμφάνιση του, με την ακόλουθη κατευναστική αποφώνηση: «Θέλω να πω στον Elvis αλλά και στη χώρα, πως αυτός είναι ένας πραγματικά αξιοπρεπής και καλός νεαρός. Elvis, ήταν σπουδαία εμπειρία που σε είχαμε στο show. Ας δώσουμε ένα μεγάλο χειροκρότημα σε αυτό το πολύ καλό παιδί». Άλλωστε, η παρουσία/εμβολιασμός του Elvis στο show ως προτροπή στον εμβολιασμό κατά της πολιομυελίτιδας ήταν ένα δείγμα περί «καλού παιδιού».
Το μείζον είναι πως παρά τις όποιες σκιές, η μεγάλη εικόνα, η σούμα είναι αυτή που έχει σημασία και αντίκτυπο. Εμφανή ή και παράπλευρο. Στο ντοκυμαντέρ Sunday Best: The Untold Story Of Ed Sullivanπου προβάλλεται αυτό τον καιρό στο Netflix, η κάμερα τού πρόσφατα και πρόωρα χαμένου Sacha Jenkins στρέφεται προς αυτή τη μεγάλη εικόνα, όπου η εκπομπή του Ed Sullivan αποτελεί αρωγό της αφροαμερικάνικης κουλτούρας, ψηφίδα στο Civil Rights Movement, κομμάτι αυτονόητης αποδοχής, βασισμένη στο μεγάλωμα και την αντίληψη του ίδιου του Sullivan για την ένταξη των διαφορετικών underdogs. Διότι ένα παιδί με ιρλανδικές ρίζες, μεγαλωμένο φτωχά στο Harlem ανάμεσα σε Ιρλανδούς κι Εβραίους μετανάστες, στάθηκε περισσότερο σε αυτό που έμαθε από τους γονείς του. «Δεν επρόκειτο για ανοιχτά μυαλά, αλλά για ανθρώπους που πίστευαν στην κοινή λογική», τον ακούμε να επεξηγεί στο ντοκυμαντέρ.
Παρακολουθώντας το, αντιλαμβάνεσαι πως σημείο κομβικό είναι ένα περιστατικού του 1929, κατά τα χρόνια που δρούσε ως αθλητικογράφος. «Ήμουν τότε αθλητικός συντάκτης στη New York Evening Graphic και το NYU είχε κανονίσει έναν αγώνα εναντίον του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, που θα γινόταν στη Νέα Υόρκη. Αρρώστησα διαβάζοντας τη συμφωνία του NYU να αφήσει εκτός αγώνα έναν νέγρο παίκτη για ολόκληρο το παιχνίδι. Ένιωσα ότι αυτό το ζήτημα ήταν αρκετά σημαντικό ώστε να παρουσιαστεί δημόσια». «Τι ντροπιαστική κατάσταση είναι αυτή — ο Μάγιερς να ρισκάρει τη ζωή του για ένα πανεπιστήμιο που θα του γυρίσει την πλάτη και θα τον αφήσει στον πάγκο επειδή το Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια ζητάει να χαραχθεί η διαχωριστική γραμμή του χρώματος», έγραψε σε μια στήλη με τίτλο «Το NYU χαράζει τη χρωματική γραμμή». «Αν ένα πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης επιτρέπει να υψωθεί η γραμμή Mason-Dixon στη μέση του γηπέδου του, τότε αυτό το πανεπιστήμιο θα έπρεπε να καταργήσει για πάντα την ποδοσφαιρική του συμμετοχή» κατέληξε.
Κάτι τέτοιες ήταν οι μικρές ή μεγάλες αιτίες που άφησαν τις ιδέες και τις τηλεοπτικές πόρτες του Sullivan ανοιχτές για τους αφροαμερικάνους. Ήταν οξυδερκής για να κατανοήσει και να δεχθεί τον τιτάνα Harry Belafonte, παρά τις έξωθεν παραινέσεις για το αντίθετο. Τα λεγόμενα των Berry Gordy, Dionne Warwick, Otis Williams, Smokey Robinson το επικυρώνουν, οι εμφανίσεις των Bo Diddley, James Brown, Ray Charles, Billy Preston, Jackie Wilson, Ike & Tina Turner, Gladys Knight & the Pips, Mahalia Jackson, Nina Simone, Jackson 5, Nat King Cole, Stevie Wonder, Toni Harper, Pearl Bailey, Sarah Vaughan και Supremes είναι μονάχα μερικά δείγματα, από τα τόσα που υπάρχουν εκεί έξω (βυθιστείτε άφοβα εδώ). Ξεκινώντας να σας γράφω για τον George Carlin, διαπίστωσα πως ο Sullivan είχε ήδη φροντίσει πριν από αυτόν, να παρουσιάσει τον Richard Pryor. Είχε μεριμνήσει να ταφεί με τιμές, παρότι άπορος, ο καλός του φίλος και θρύλος του vaudeville, Bill “Bojangles” Robinson. Ολόκληρος Rahsaan Roland Kirk εμφανίστηκε στο show του, λέγοντας πως «Αληθινή Μαύρη Μουσική θα ακουστεί απόψε». Κι όπως σωστά διατυπώθηκε, ο Sullivan δεν έκανε αυτές τις επιλογές, ορμώμενος από κάποια μορφή ριζοσπαστικού ακτιβισμού. Επρόκειτο για έμφυτη ευπρέπεια και αγάπη για τους καλλιτέχνες, ένα προνόμιο που τελικώς έδωσε πολλαπλάσια αξία στις εμφανίσεις των καλλιτεχνών που παρέλασαν από το show.
Σκεφτείτε το λιγάκι και προχωρήστε ένα βήμα παραπέρα. Στο Sunday Best παρακολουθούμε μέρος από την περίφημη εμφάνιση των τεσσάρων του Liverpool στις 9 Φεβρουαρίου του 1964. Εκείνη την ημέρα, μπορεί 73 εκατομμύρια τηλεθεατές να έμειναν με το στόμα ανοιχτό, όμως δύο 24ωρα νωρίτερα, στο Tonight Show του Johnny Carson, εμφανίστηκε ένας τύπος που τραγούδησε ένα κομμάτι με τον τίτλο “A Change Is Gonna Come”. Το NBC μπορεί να μην κράτησε ούτε κασέτα στο αρχείο του από εκείνη την εμφάνιση, αλλά αν το καλοσκεφτείς, ακόμη κι αν αυτό χάθηκε στην τηλεοπτική λήθη, ακόμη κι αν δεν είχε το ίδιο αντίκτυπο με την εμφάνιση των Beatles, η δυνατότητα παρουσίας καλλιτεχνών στο Tonight Show σαν εκείνη του Sam Cooke, οφειλόταν στο συμπεριληπτικό vaudeville format που εισήγαγε το Ed Sullivan Show. Θέλω να πω πως ακόμη κι οι πόρτες που δεν άνοιξαν πρακτικά από τον ίδιο τον Sullivan, πήραν παράδειγμα από τις δικές του προθέσεις, χειρονομίες και πράξεις.
Υγ. Προσφάτως ανακοινώθηκε το κόψιμο της εκπομπής του Stephen Colbert, με πρόσχημα το υψηλό κόστος, λίγο καιρό αφότου ο παρουσιαστής χαρακτήρισε ως «ένα μεγάλο, χοντρό δωράκι» τα 16 εκατομμύρια δολάρια που πλήρωσε η Paramount στον Donald Trump για να διευθετηθεί μια αγωγή του τελευταίου. Η ιδιοκτήτρια του CBS βρισκόταν στη διαδικασία ολοκλήρωσης μιας συγχώνευσης πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων με το κινηματογραφικό στούντιο Skydance, η οποία απαιτούσε την έγκριση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών (FCC). Σύμπτωση θα σκεφτεί κανείς, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να αναρωτηθεί πως θα γραφόταν η ιστορία του Ed Sullivan Show αν στα χρόνια του, πρόεδρος ήταν κάποιος σαν το σημερινό φυντάνι των ΗΠΑ. Το Late Show του David Letterman και μετέπειτα του Stephen Colbert, μεταδίδεται από το 1697-1699 της Broadway, από το περίφημο Ed Sullivan Theatre…
