Ο ήχος των Gewalt είναι μια διαρκής αναβολή της μουσικής, σαν μια πληγή που δεν κλείνει. Σαν εκείνους τους θορύβους που σέρνονται από τα «υπόγεια» της πόλης και γίνονται (για τους γνώστες) κώδικες αντίστασης, ενώ οι επαναλαμβανόμενες νότες τους δεν υπακούν σε κανένα είδος ή φόρμα, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως συσκευές σάρωσης και μηχανές ρήξης, που δημιουργούν σύγχρονα μουσικά θραύσματα τα οποία αρνούνται να ενσωματωθούν σε κάποιο σώμα.
Το πρώτο τους άλμπουμ Paradies (2021, Clouds Hill) έσκασε στα νερά της μουσικής βιομηχανίας σαν μια τορπίλη, αυτή την ήσυχη και κρυφή βόμβα που κανένας δεν βλέπει, δεν νιώθει, δεν καταλαβαίνει μέχρι να βρει τον στόχο της. Και όντως ο ήχος αυτού του άλμπουμ έδειξε από την πρώτη κιόλας νότα ότι ο ήχος των Gewalt είναι ένα πεδίο μάχης, ένας τόπος όπου ο χρόνος συμπυκνώνεται σε δύο εβδομάδες ηχογραφήσεων, άλλες 10 μέρες για μίξη και μάστερινγκ και τελικά αυτό που σκάει δεν είναι ένα ακόμα χρονολόγιο μιας νέας μπάντας με όρεξη να τα γκρεμίσει όλα, αλλά μια αλυσίδα εντάσεων που δεν αφήνει τον ήχο (και τον χρόνο) να ησυχάσουν για όσο διαρκούν τα 10 τραγούδια του άλμπουμ. Και στο τέλος του πρώτου ακούσματος κάπως σαν να νιώθεις ότι η μπάντα δεν «γράφει τραγούδια», αλλά έχει βγει στη στεριά και στήνει νάρκες στο μουσικό σύστημα, μηχανές που αυτοκαταστρέφονται, που φθείρουν και τους ίδιους όσο και εσένα, τον ακροατή.
Στη φθορά, βρίσκεται, ίσως η παράδοξη γοητεία των Gewalt και του ντεμπούτου τους, που δεν σε κερδίζει με riffs ή hooks, αλλά με την ίδια του την επιθετική φυσικότητα, ακόμα και στα πιο αργόρυθμα κομμάτια. Ένα άλμπουμ που είναι δύσκολο να το τραγουδήσεις (εκτός κι αν ξέρεις καλά γερμανικά, αλλά και πάλι παίζεται αν θα κρατήσεις τον σπαραγμό του τραγουδιστή Patrick Wagner), αλλά που είναι πολύ εύκολο να σε διαλύει και να σε ανασυνθέσει αλλιώς, εκ νέου. Και στο τέλος, η ερώτηση δεν είναι «τι θα ακολουθήσει τώρα;» αλλά «πώς επιβιώνεις μετά από αυτό;». Γιατί ένα τέτοιο άλμπουμ δεν είναι βήμα στην πορεία μιας μπάντας, είναι, μάλλον, σημείο καμπής στην ιστορία της ίδιας της ακρόασης.
Οι Gewalt σχηματίστηκαν στο Βερολίνο το 2016 και από τότε έχουν χτίσει μια φήμη ως μία από τις πιο ακραίες και ανυποχώρητες φωνές της γερμανικής σκηνής. Ο ήχος τους συνδυάζει industrial, post-punk και ηλεκτρονικά στοιχεία σε ένα εκρηκτικό κράμα θορύβου και ωμής ενέργειας, με στίχους που μοιάζουν άλλοτε με πολιτικά μανιφέστα κι άλλοτε με προσωπικές εξομολογήσεις. Ο Patrick Wagner (κιθάρα, φωνή) κουβαλάει ένα έντονο παρελθόν στη γερμανική indie σκηνή (SURROGAT, Kitty-Yo). Φέρνει το πολιτικό, λογοτεχνικό και φιλοσοφικό υπόβαθρο στους στίχους των Gewalt. Η Sol Astolfi (μπάσο, φωνητικά) κρατάει τη ραχοκοκαλιά του ήχου, με μπάσο που σφυροκοπά σαν μηχανή, δίνοντας στην μπάντα τον ρυθμικό της όγκο. Η Helen Henfling (κιθάρα) συμπληρώνει τα απαραίτητα κιθαριστικά στρώματα που άλλοτε ξεσκίζουν κι άλλοτε παραμορφώνουν τον ήχο, φέρνοντας την ωμή βία στην πρώτη γραμμή αλλά και την ατμόσφαιρα. Και μετά υπάρχει το DM1, ξαδερφάκι του Doktor Avalanche (το θρυλικό drum machine των Sisters), το οποίο δίνει στους Gewalt τον ψυχρό, μηχανικό παλμό που ενώνει το post-punk παρελθόν με το industrial παρόν.
Το 2018, ο Jack White τους κάλεσε να ανοίξουν τη γερμανική του περιοδεία∙ μια συνάντηση που έφερε το όνομά τους δίπλα σε διεθνείς σκηνές όπως οι Raveonettes, οι Fat White Family, ο Tricky και οι White Hills. Στο πέρασμα των χρόνων, φωνές όπως ο Jason Williamson των Sleaford Mods ή ο ίδιος ο White μίλησαν με θαυμασμό για τον ήχο τους, μικρές χειρονομίες αναγνώρισης που περισσότερο φωτίζουν την πορεία τους, παρά την καθορίζουν.
Το τρίτο άλμπουμ Doppeldenk (2024, Clouds Hill) που κυκλοφόρησε μετά το live Gewalt Live at Clouds Hill (2023, Clouds Hill) μοιάζει με χαρτογράφηση ενός κόσμου που καταρρέει υπό το βάρος των ίδιων του των ψεμάτων. Όπως λένε και οι ίδιοι αν στον Όργουελ η «διπλή σκέψη» ήταν η απόλυτη απάτη της εξουσίας, στους Gewalt αυτό γίνεται ήχος: μια δίνη που δεν σε αφήνει να σταθείς ούτε στο ψέμα ούτε στην αλήθεια. Σου θυμίζει ότι και τα δύο είναι προϊόντα, άδεια δοχεία, άχρηστα. Κι όμως, μέσα σε αυτόν τον ρυθμικό στρόβυλο αναβλύζει μια αλλόκοτη τρυφερότητα, σαν να σου λέει ο θόρυβος ότι εδώ που βρίσκεσαι μπορείς ακόμα να νιώσεις και να αγαπήσεις.
Οι Gewalt έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα για δύο εμφανίσεις, στη Θεσσαλονίκη (Φεστιβάλ Δημήτρια) και στην Αθήνα (Death Disco), με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Γκαίτε Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της εκτεταμένης ευρωπαϊκής τους φθινοπωρινής περιοδείας Life is Live, που συνοδεύεται από τα γερμανικά media Musikexpress, Ox, Byte FM και laut.de. Υπόσχονται να μας κάνουν να χορέψουμε και να διαλύσουν τα μυαλά μας, και με αφορμή αυτές τις εμφανίσεις είχα τη χαρά να συνομιλήσω με τον Patrick για τη βία στον κόσμο των Gewalt.
- Η μουσική σας μιλά συχνά για καταστροφή, επανάληψη και μηχανισμούς εξουσίας. Τι σημαίνει να δημιουργείς τέχνη σε έναν κόσμο που μοιάζει να καταρρέει ξανά και ξανά;
Ο ρόλος της τέχνης συνεχώς υποβαθμίζεται. Kαι ο κόσμος είναι απασχολημένος με νεοανθρωπολογικά πράγματα: πολέμους, φτηνές αποχαυνωτικές εικόνες σε κινητά. Οι Gewalt δεν φτιάχνονται από πολλά, το μόνο που μπορούμε να διεκδικήσουμε είναι ότι «χρειαζόμαστε μια δικτατορία της τέχνης».
Κι όμως, συνεχίζουμε συντετριμμένοι ανάμεσα στις κοινοτοπίες, όπως η εμμονή με τους αριθμούς στους τραπεζικούς λογαριασμούς.
- Το άλμπουμ Doppeldenk μοιάζει σαν μια πάλη ανάμεσα στον κυνισμό και την ελπίδα. Προσωπικά, τι είναι αυτό που σε κρατά να συνεχίζεις;
Αυτή είναι μια δύσκολη ερώτηση και τη σκεφτόμαστε καθημερινά. Και οι τρεις μας έχουμε διαφορετικό τρόπο να υπάρχουμε ως Gewalt. Να εξηγήσω τον δικό μου (Patrick): για περίπου δέκα χρόνια αρνήθηκα να παίξω μουσική, να γράψω στίχους. Έπεσα σε βαριά κατάθλιψη, ξέχασα ποιος ήμουν.
Τότε γνώρισα την Helen, την κιθαρίστρια των Gewalt, κι εκείνη με έσπρωξε σχεδόν βίαια να κάνουμε το συγκρότημα. Από τότε είμαι καλύτερα. Οι Gewalt είναι για μένα μια έξοδος κινδύνου. Το να φτιάχνω μουσική, να περιοδεύω, να γράφω κομμάτια και στίχους είναι οι λίγες στιγμές που ξέρω πραγματικά τι να κάνω, και, πραγματικά να νιώθω ασφαλής μέσα σε αυτόν τον κόσμο.
- Επίσης, με το Doppeldenk σπάτε και τα όρια των ειδών. Πιστεύετε πως το μέλλον της μουσικής θα είναι "χωρίς είδη", ή οι κατηγορίες θα εξακολουθούν να μετράνε;
Αυτό δεν είναι το καθοριστικό ερώτημα. Το πραγματικό ερώτημα είναι: μπορεί η μουσική του μέλλοντος να είναι ακόμη τέχνη; Έχει άραγε η σημερινή –και η αυριανή– μουσική τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή σου μέσα σε μια στιγμή; Ή θα καταντήσει θραύσματα, και άχρηστα μπιτάκια; Όταν ήμουν παιδί και άκουσα πρώτη φορά Einstürzende Neubauten ή Gang Starr (μιας και μιλάμε για όρια, χαμόγελο), ή τους Sonic Youth, ε, τότε όλα άλλαξαν. Άνοιξε μια πόρτα. Αυτή η ιδέα ότι άνθρωποι φτιάχνουν μουσική μαζί, χωρίς να ξέρουν ακριβώς πώς, και καταφέρνουν να γεννήσουν κάτι καινούργιο – δεν είμαι σίγουρος αν υπάρχει ακόμα αυτή η πιθανότητα. Οι Gewalt προσπαθούμε να αγνοούμε όλη τη γνώση γύρω από την ιστορία της μουσικής – μας αρέσει να περιοριζόμαστε μόνο από τους ίδιους μας τους περιορισμούς.
- Ο θόρυβος στη μουσική σας καθρεφτίζει τη βία του κόσμου. Πιστεύετε ότι μέσα από τον θόρυβο μπορεί να γεννηθεί και μια νέα τρυφερότητα;
Φυσικά. Υπάρχει πολλή αγάπη μέσα στον θόρυβο. Και ακόμη περισσότερο: δεν αντικατοπτρίζει μόνο τη βία του κόσμου, αλλά και τη βία της ψυχής σου. Εκεί κρύβεται η αλήθεια, και η ομορφιά.
- Η τεχνολογία (από τα synths μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη) διαμορφώνει ολοένα και περισσότερο το ηχητικό τοπίο. Τη βλέπετε ως απελευθερωτικό εργαλείο ή ως απειλή για την καλλιτεχνική αυθεντικότητα;
Σίγουρα είναι υπέροχο για τη μουσική βιομηχανία. Πιο φτηνό, πιο γρήγορο. Η σημερινή ποπ δεν διαφέρει σε τίποτα, είτε φτιάχνεται από AI είτε από τους λεγόμενους «καλλιτέχνες». Μια φορά ρώτησα το ChatGPT για μια αρμονική αλλαγή στους Gewalt. Ξέρεις τι μου απάντησε; «Οι Gewalt δεν χρειάζεται να ασχολούνται με αρμονικές αλλαγές!» Αρκετά σοφό, χαχα.
- Πολλά από τα τραγούδια σας μοιάζουν με μικρά πολιτικά μανιφέστα. Βλέπετε τη μουσική σας περισσότερο ως πολιτικό σχόλιο ή ως καλλιτεχνικό πείραμα;
Το βλέπουμε λίγο όπως ο ζωγράφος Georg Grosz στη δεκαετία του ’20. Δηλαδή, βλέπεις τον άρρωστο κόσμο και μετά αντανακλάς αυτό που κάνει αυτή η αρρώστια σε όλους μας.
- Στο κομμάτι όπου αναφέρεστε στον Πούτιν και τον Τραμπ τραγουδάτε για μια «πορεία προς την καταστροφή». Πιστεύετε ακόμη ότι η μουσική μπορεί να λειτουργήσει ως μορφή αντίστασης;
Μόλις γράφω ένα τραγούδι για την Επανάσταση. Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα χρειαζόταν. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, απορώ γιατί δεν «τρώμε τους πλούσιους». Στην όποια άδικη ιστορία της ανθρωπότητας έχουμε φτάσει σε μια κορύφωση αδικίας που ξεπερνά κάθε όριο. Μπροστά της, ο Λουδοβίκος ο 14ος μοιάζει κομμουνιστής. Αν θέλουμε να αλλάξουμε κάτι, θα χρειαστούμε σίγουρα "gewalt".
- Αν η τέχνη είναι πάντα μια μορφή ανάμνησης τι θα θέλατε να αφήνουν πίσω τα τραγούδια σας όταν πια δεν θα είστε εδώ;
Ουφ, πολύ δύσκολη ερώτηση. Θα ήθελα να έχουν μια καθοριστική, ανατρεπτική επίδραση σε όσους είδαν μια συναυλία των Gewalt.
- Πιστεύετε ότι η ανθρωπότητα είναι ικανή για μια αληθινή αλλαγή ή είμαστε καταδικασμένοι να επαναλαμβάνουμε τους ίδιους κύκλους βίας και παρακμής;
Αυτή τη στιγμή όλα δείχνουν πως οι κύκλοι βίας και παρακμής είναι ατέρμονοι. Κι όμως έχω αυτή την παράξενη αίσθηση ότι η ανθρωπότητα ετοιμάζεται σύντομα να περάσει σε ένα άλλο επίπεδο.
- Πιστεύετε ότι η έννοια της «αλήθειας» υπάρχει ακόμα ή έχει διαλυθεί εντελώς μέσα σε αντικρουόμενες αφηγήσεις και hi-tech προπαγάνδα;
Η αλήθεια ήταν πάντα κάτι βαθιά ατομικό και άρα εύκολο να χειραγωγηθεί. Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι απλώς η «φυσική εξέλιξη»: κάθε αλήθεια λυγίζει και παραχαράσσεται για να βγάλει χρήμα. Έτσι λειτουργεί ο καπιταλισμός. Και η λεγόμενη αλήθεια δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα ακόμη προϊόν.
- Ποιο είναι το πιο δυνατό μήνυμα που θέλετε να περάσετε με τα live σας στο ελληνικό κοινό;
«Ερχόμαστε για να σας κάνουμε να χορέψετε και να σας τινάξουμε τα μυαλά στον αέρα».
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Προπώληση εισιτηρίων Δημήτρια / Σφαγεία Θεσσαλονίκης: https://www.more.com/gr-el/music/gewalt/
Προπώληση εισιτηρίων Death Disco: https://www.more.com/gr-el/tickets/music/gewalt-live-at-death-disco
