Γεννημένος τον Φεβρουάριο 1956 στο Έρεμπρο της Σουηδίας, ο επονομαζόμενος “Άνθρωπος με το Κόκκινο Πνευστό” (The man with the Red Horn, προσωνύμιο εμπνευσμένο από το “The Man With The Golden Pistol” της σειράς James Bond), άρχισε να παίζει ντραμς σε ηλικία έξι ετών. Επτά χρόνια αργότερα μεταπήδησε στο τρομπόνι. Έκανε κλασικές σπουδές στο Μουσικό Κολέγιο του Κάρλσταντ και στο Πανεπιστήμιο της Άρβικα. Η γνωριμία του με τον Σουηδό πρωτοπόρο της jazz, Bengt-Arne Wallin, καθώς και με τον τρομπονίστα Eje Thelin, τον ώθησε να περάσει από τις αυστηρές κλασικές φόρμες στον αυτοσχεδιασμό.
Μετά την αποφοίτησή του, ο Nils Landgren μετακόμισε στη Στοκχόλμη για να εργαστεί ως επαγγελματίας τρομπονίστας. Εκεί συνάντησε το 1981 τον μεγάλο Αφροαμερικανό τρομπετίστα Thad Jones, άλλοτε μέλος της Count Basie Orchestra και συνεργάτη του Thelonious Monk. O Σουηδός έπαιξε τρομπόνι στο album "Ball of Fire" της Big Band του Jones, και καθιερώθηκε. Από τότε ο Nils Landren έχει εντρυφήσει στα αλληλένδετα στυλ της jazz, της soul-funk και του hip-hop, συμμετέχοντας σε περισσότερα από 500 album - συμπεριλαμβανομένων ηχογραφήσεων των Crusaders, Eddie Harris, Bernard "Pretty" Purdie, Wyclef Jean και Herbie Hancock, πέρα από τις προσωπικές του δουλειές.
Συνομιλήσαμε με τον Σουηδό μουσικό ενόψει της εμφάνισής του στο φετινό Athens Jazz την Τετάρτη 29 Μαΐου.
Ας ξεκινήσουμε με το τελευταίο σας άλμπουμ, Funk Is My Religion. Πιστεύετε ότι προσεγγίζει με νέους τρόπους την jazz-funk της δεκαετίας του '70;
Δεν θα το έλεγα αυτό. Εμείς στο Funk Unit ζούμε στο εδώ και το τώρα, βέβαια οι αναφορές σε παλαιότερες δεκαετίες είναι αναπόφευκτες. Έχουμε φτιάξει μάλιστα ακόμη ένα νέο άλμπουμ που θα κυκλοφορήσει στις 27 Ιουνίου. Ονομάζεται Raw. Ίσως θα είναι διαθέσιμο όταν παίζουμε στην Αθήνα, ποιος ξέρει;
Αν και η μουσική σας βασίζεται στον αυτοσχεδιασμό, ταυτόχρονα ακούγεται συναρπαστική και… αστεία, είναι μουσική με την οποία μπορεί να χορέψει κανείς. Πώς καταφέρνετε να εκφράσετε αυτό το συναίσθημα;
Πιστεύω στη δύναμη των απλών αλλά δυνατών μελωδιών σε συνδυασμό με ένα καλό groove, κάτι που προκαλεί τον ακροατή να λινκιστεί. Ο αυτοσχεδιασμός είναι το κερασάκι στην τούρτα.
Εκτός από το The Funk Unit, υπάρχουν άλλα πρότζεκτ με τα οποία ασχολείστε σήμερα;
Έχω πάντα projects σε εξέλιξη. Ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Jazz Baltica Festival στη Γερμανία καθώς και του σουηδικού Radiojazzgroup που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του κρατικού ραδιοφώνου, δεν ξεκουράζομαι ποτέ! Επιπλέον, ετοιμάζομαι για συναυλίες με τη Σουηδική Ραδιοσυμφωνική Ορχήστρα αργότερα μες στη χρονιά. Και την ηχογράφηση κάποιων άλμπουμ όπως το Christmas With My Friends #9 και άλλα.
Ας επισκεφτούμε το παρελθόν. Θα θέλατε να μιλήσουμε για τον Bengt-Arne Wallin και τον Thad Jones, δύο μουσικούς που σας ενέπνευσαν στην αρχή της καριέρας σας;
Οι μεγαλύτεροι μέντορές μου, πέραν του πατέρα μου. Στην πραγματικότητα, τόσο ο Thad όσο και ο Bengt-Arne λειτουργούσαν για μένα ως πατρικές φιγούρες. Πάντα φιλικοί, πάντα έτοιμοι να καθοδηγήσουν και να δώσουν συμβουλές. Επιπλέον, και οι δύο δημιούργησαν μουσική που αναμφίβολα θα παίζουν, θα τιμούν και θα απολαμβάνουν οι επόμενες γενιές.
Έχετε συνεργαστεί με συγκροτήματα και μουσικούς όπως οι Crusaders, ο Eddie Harris, ο Bernard "Pretty" Purdie, ο Ray Parker Jr, ο Wyclef Jean και ο Herbie Hancock. Ποιες είναι οι πιο όμορφες αναμνήσεις που κρατάτε από αυτές τις ηχογραφήσεις;
Οι καλύτερες αναμνήσεις από αυτούς είναι πως όλοι τους δεν ήταν μόνο σπουδαίοι μουσικοί αλλά και υπέροχοι άνθρωποι με μεγάλη καρδιά, πάντα φιλικοί, εξυπηρετικοί και με ειλικρινές ενδιαφέρον για το άτομο πίσω από το όργανο.
Το 1994 το "Live in Stockholm" ήταν το πρώτο σας άλμπουμ που κυκλοφόρησε μέσω της ACT Records, η οποία τότε ήταν μια νέα δισκογραφική. Πιστεύετε ότι αυτή η συνεργασία βοήθησε την καριέρα σας;
Δεν με βοήθησε μόνο, με έκανε αυτό που είμαι σήμερα. Ποιος εγώ, ένας εντελώς άγνωστος νεαρός μουσικός από τη Σουηδία, να εμφανίζομαι στο Jazz Baltica Festival με την μπάντα μου υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Rainer Haarmann και ο Siggi Loch των ACT να δείχνει ενδιαφέρον σε εμένα και τη μουσική μου! Εξακολουθώ να τσιμπάω το χέρι μου μερικές φορές. Επένδυσα πολύ χρόνο και κόπο για να εκπληρώσω τα όνειρά μου, καθώς και αυτά του διευθυντή της δισκογραφικής μου, Siggi. Ήταν 30 φανταστικά χρόνια!
Η λεγόμενη Nordic jazz είναι μια ακόμη συναρπαστική σκηνή της τζαζ τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα με τη δική σας εμπειρία ποια στοιχεία κάνουν αυτή τη σκηνή τόσο ξεχωριστή;
Η μελαγχολία που αποπνέει η σκανδιναβική folk μουσική είναι σίγουρα ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Έχουμε εξαιρετική εκπαίδευση στην τζαζ και πολλοί από τους μουσικούς αναπτύσσουν το δικό τους στυλ, πολύ συχνά με δόσεις folk παράδοσης, που οδηγούν πίσω στους Georg Riedel, Jan Johansson και B-A Wallin ως τους πρωτοπόρους της συγχώνευσης της folk μουσικής και της τζαζ.
Έχετε επίσης συνεργαστεί με τον αείμνηστο Esborn Svensson. Ήταν στενός σας φίλος; Πώς ήταν η συνεργασία με έναν χαρισματικό πιανίστα σαν αυτόν;
Ήταν μοναδικός στο είδος του. Ξεκινήσαμε μαζί παίζοντας σε μικρά κλαμπ στη Σουηδία, καθώς με προσκάλεσε ως guest στο τρίο του. Στη συνέχεια, τον προσκάλεσα να γίνει μέλος της Funk Unit, όπου έμεινε για μερικά χρόνια πριν αποφασίσει να επικεντρωθεί στο trio του. Σύστησα τον Esbjörn στο γερμανικό κοινό και απλώς τον αγάπησαν, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος λίγο αργότερα. Ένας εκπληκτικός πιανίστας και συνθέτης που έφυγε εντελώς άδικα από τη ζωή. Τον σκέφτομαι σχεδόν καθημερινά και μου λείπει.
Ένα από τα αγαπημένα μου άλμπουμ σας είναι το Creole Love Call, η συνεργασία σας με τον Joe Sample. Ηχογραφήθηκε στη Νέα Ορλεάνη με τοπικούς μουσικούς λίγο πριν από τον τυφώνα Katrina. Το Crescent City είναι ένας μύθος για εμάς τους λάτρεις της τζαζ και του rhythm 'n' blues και της soul. Ποια ήταν η αίσθηση, οι δονήσεις που πήρατε από εκείνα τα sessions;
Το να βρίσκομαι στη Νέα Ορλεάνη με τον Joe Sample, τον Ray Patker jr και μερικούς απίστευτους ντόπιους μουσικούς σε ένα υπέροχο στούντιο ήταν μια φανταστική εμπειρία. Συν τοις άλλοις, μετά τα sessions, βγαίναμε έξω και ακούγαμε μπάντες με χάλκινα να συναγωνίζονται στις γωνιές του δρόμου. Φίλε, τι groove, δύναμη και ενθουσιασμός! Η Katrina ήταν μια καταστροφή, που ανάγκασε πολλούς από τους μουσικούς με τους οποίους συνεργαστήκαμε να μετακομίσουν στο Austin του Texas. Κάποιοι έχασαν τα σπίτια τους και ό,τι είχαν. Τόσο λυπηρό. Αλλά πέραν αυτού, το groove στη Νέα Ορλεάνη είναι κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ.
Ένα άλλο είναι το Paint It Blue. A Tribute to Cannonball Adderley. Ένας εξαιρετικός τζαζ σαξοφωνίστας, που ωστόσο είναι μάλλον υποτιμημένος ή και ξεχασμένος στις μέρες μας. Ήταν ο σκοπός σας να ανανεώσετε το ενδιαφέρον του κόσμου για τη μουσική του;
Όχι, δεν είχα τέτοια πρόθεση. Ο Cannonball απλώς με ενέπνευσε πολύ και πίστεψα ότι θα μπορούσα να εκφραστώ μέσω της μουσικής του. Με ενέπνευσε επίσης να γράψω μουσική για το άλμπουμ. Επίσης τον πλαισίωνε μια υπέροχη μπάντα, μου άρεσαν οι δίσκοι με τον αδερφό του Nat στο κορνέτο. Funky!
Έχετε τραγουδήσει σε άλμπουμ όπως τα Ballads, Eternal Beauty και Sentimental Journey. Πολλοί κριτικοί συνέκριναν το φωνητικό σας στυλ με αυτό του Chet Baker. Συμφωνείτε με αυτή τη σύνδεση; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας τραγουδιστές της τζαζ;
Το εκλαμβάνω ως κομπλιμέντο. Υποθέτω ότι έχει να κάνει με το γεγονός ότι και οι δύο τραγουδάμε όπως παίζουμε, και το αντίστροφο. Δεν έχω πραγματικά αγαπημένο τραγουδιστή, μου αρέσουν πολλοί.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας τρομπονόστες της τζαζ; Θα ήταν ο JJ Johnson ή ο Curtis Fuller – που έπαιξε με τον Miles. Ή θα ήταν κάποιος σαν τον Fred Wesley από τους JB's και τους Parliament/Funkadelic;
Ο Fred Wesley είναι ένα από τα πρόσωπα που με έχουν εμπνεύσει πολύ και έχουμε παίξει πολύ μαζί. Ο JJ Johnson είναι ο πατέρας του σύγχρονου jazztrombone, αναμφίβολα. Ο Frank Rosolino είναι επίσης μια μεγάλη έμπνευση. Ο Bruce Fowler που έπαιξε με τον Frank Zappa, είναι επίσης ένας ήρωάς μου. Και ο Winding επίσης. Ο Curtis Fuller, σίγουρα. Ο Lawrence Brown του Duke Ellington ήταν ο πρώτος παίκτης που έμαθα να αναγνωρίζω απλώς ακούγοντας το παίξιμό του. Ο Kid Ory, ο Trummy Young. ο Jack Teagarden. Τόσοι σπουδαίοι παίκτες.
Πιστεύω ότι ένα από τα πιο σημαντικά έργα της καριέρας σας είναι το Funk for Life. Ένα έργο που στόχο είχε την συγκέντρωση χρημάτων και την ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από τις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν στις αστικές φτωχογειτονιές (slums), σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Νότια Αφρική και η Κένυα. Συνεχίζεται ακόμα; Έχετε συμμετάσχει σε κάποιο άλλο έργο που στόχευε σε παρόμοιο σκοπό;
Εξακολουθώ να προσπαθώ να βοηθήσω άτομα που βρίσκονται σε δυσμενή κατάσταση, γνωρίζοντας ότι η συνεισφορά μου είναι πολύ μικρή. Αλλά- καλύτερα να βοηθάει κανείς έστω λίγους παρά να μην βοηθά κανέναν.
Ο Nils Landgren εμφανίζεται στην Τεχνόπολη με ελεύθερη είσοδο την Τετάρτη 29 Μαΐου στις 23:00, στο πλαίσιο του 23ου Athens Jazz. Ενημερωθείτε για το πλήρες πρόγραμμα του Φεστιβάλ στο athensjazz.gr.
