Μέσα σε μια εποχή κοινωνικής κόπωσης, ψηφιακής αποξένωσης και συλλογικής κόπωση, οι Kapten εμφανίστηκαν όχι απλώς ως μουσικό σχήμα, αλλά ως μια ηχητική κοινότητα αντίστασης. Οκτώ μουσικοί, διασκορπισμένοι ανάμεσα σε Κρήτη, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, κουρδίζονται σε έναν κοινό παλμό: αυτόν της ανθρώπινης επαφής, της δημιουργικής ισοτιμίας και της ανάγκης να μοιραστείς κάτι αληθινό χωρίς φίλτρα. Το συγκρότημα σχηματίστηκε σε μια μετα-πανδημική στιγμή εσωστρέφειας, για να απαντήσει με ζωντανή μουσική, ενέργεια και συλλογικότητα. Ό,τι γράφεται, ό,τι ηχογραφείται, ό,τι παίζεται στη σκηνή, φέρει το αποτύπωμα όλων. Και κάπως έτσι, οι Kapten χτίζουν μια εναλλακτική πραγματικότητα, όπου η τέχνη είναι πράξη συνύπαρξης.
- Kapten. Ένα συγκρότημα, οκτώ μέλη… Πες μας, εν συντομία, την ιστορία...
Η ιδέα των Kapten γεννήθηκε μέσα σε μια εποχή απομόνωσης και απόστασης. Από την πανδημία και μετά, οι άνθρωποι έκλεισαν περισσότερο τον εαυτό τους στη μοναξιά, στον φόβο της εγγύτητας, στη συνήθεια του να κρίνουν από μακριά χωρίς να κάνουν την αυτοκριτική τους. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, τα συγκροτήματα ως συλλογικές μορφές έκφρασης και σχέσης έγιναν σχεδόν είδος υπό εξαφάνιση. Μέσα όμως είχα την ανάγκη να χτίσω κάτι συλλογικό, να μοιραστώ ξανά τη μουσική όχι ως «περιεχόμενο» σε μια πλατφόρμα, αλλά ως πράξη ζωντανής σύνδεσης. Να είμαι με ανθρώπους που μπορούν να σταθούν δίπλα ο ένας στον άλλο, με έμπρακτη αλληλεγγύη και κατανόηση. Μπορεί να ξεκίνησε από μένα, αλλά το συγκρότημα δεν γυρίζει γύρω από έναν. Δεν ήθελα να είμαι ο band leader. Θέλησα να είμαι μέλος μιας ομάδας όπου όλοι και όλες αποφασίζουν ισότιμα, όπου η δημιουργία γεννιέται από το σύνολο και όχι από έναν. Έτσι γεννήθηκαν οι Kapten όχι απλώς σαν μουσικό σχήμα, αλλά σαν αντίσταση στην αποσύνθεση των ανθρώπινων σχέσεων. Μια συλλογικότητα που επιλέγει να είναι παρούσα, να ακούει, να μοιράζεται και να δημιουργεί μαζί.
- Ζεις όλη σου τη ζωή στη Θεσσαλονίκη ή έχεις ζήσει και αλλού; Υπάρχει «σκηνή» στην πόλη αυτή τη στιγμή; Πόσο έχουν «ακουστεί» οι Kapten; Βάλε μας λίγο στην πραγματικότητα του γκρουπ. Με την Αθήνα έχετε πάρε-δώσε ως μπάντα; Θα το θέλατε; Αθηναϊκά ονόματα / σχήματα που θεωρείτε πως «κάνουν τη διαφορά» αυτή τη στιγμή;
Η μπάντα πλέον είναι μοιρασμένη ανάμεσα σε Αθήνα . Θεσσαλονίκη και Κρήτη όπου μένω τον τελευταίο χρόνο . Ήταν ένα στοίχημα το αν μπορούμε να λειτουργούμε ως συγκρότημα με τόσο μεγάλη γεωγραφική απόσταση μεταξύ μας. Μέχρι στιγμής, το έχουμε κερδίσει. Δεν είναι εύκολο, αλλά υπάρχει θέληση και σύνδεση. Έχω ζήσει αρκετά χρόνια στην Ολλανδία, και εκεί ήταν που δέθηκε ο πυρήνας των Kapten. Με τον Αλέξη και τον Νίκο σπουδάσαμε στο ίδιο κονσερβατόριο στην Ουτρέχτη, ενώ την ίδια περίοδο η Αλεξάνδρα έκανε το μεταπτυχιακό της στην αρχιτεκτονική στο Ντελφτ. Αυτή η εμπειρία στο εξωτερικό, σε ένα περιβάλλον πιο ανοιχτό σε συνεργασίες και πειραματισμούς, μας διαμόρφωσε πολύ. Όπως παντού το χιπ-χοπ μεσουρανεί. Η σκηνή του είναι τεράστια με δημιουργούς για όλα τα γούστα, θα ξεχώριζα με διαφορά τον Stolen Mic ο οποίος κάνει καταπληκτική δουλειά και είναι από τους ανθρώπους που σπρώχνουν την μουσική μπροστά. Οι Α.Μ.Κ.Α είναι επίσης μια τρομερή και φοβερή μπάντα από την Αθήνα που η ωμή τους ενέργεια σε διαπερνά. Υπάρχει μια άνθιση και στην τζαζ σκηνή η οποία έχει ανέβει ανέλπιστα πολύ τα τελευταία χρόνια και πρωτοβουλίες όπως το jam session στον Ορατό που έχει ξεκινήσει ο ντράμερ μας Αλέξης Μακατσελος έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στο να εξελιχθεί αυτή η σκηνή στην Θεσσαλονίκη. Μετά υπάρχουν κάποιες κινήσεις όπως η Fine! Records που είναι πολύ ελπιδοφόρες και έχει δίξει μέχρι τώρα πως βοηθάει ουσιαστικά την μουσική της πόλης. Δυστυχώς όμως για μια τόσο μεγάλη πόλη όλα αυτά είναι δεν είναι αρκετά!
- Υπάρχουν "φασαίοι" και στη Θεσσαλονίκη και αν ναι, μοιράζονται τα ίδια χαρακτηριστικά με εκείνους της πρωτεύουσας;
Οι φασαίοι είναι μάστιγα παντού ,σαν του χίπις . Αυτή η απολιτικ ισοπέδωση που έχει γίνει lifestyle σε τόσο μαζική κλίμακα είναι πραγματικά τρομακτική. Δώσανε πάτημα στο να πέσει και άλλο το επίπεδο ζωής μας. Από τα ενοίκια ( gentrification) την άνοδο της ακροδεξιάς , το να χάσουν το νόημα τους και να πολτοποιηθούν ολόκληρα ρεύματα τέχνης . Όλες αυτές οι αναβιώσεις της υποκουλτούρας δεν γεμίζουν σίγουρα το κενό κανενός ίσα ίσα μπλοκάρουν την εξέλιξη.
- Πώς θα περιέγραφες τη μουσική σας σε κάποιον που δεν σας έχει ακούσει ποτέ; Ποιοι καλλιτέχνες (τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό) θα εμφανίζονταν ως "similar to Kapten" σε μια πλατφόρμα μουσικής;
Δεν θα την περιέγραφα. Νομίζω ότι αυτό είναι πάντα παγίδα – όταν περιγράφεις κάτι τόσο άμεσο και βιωματικό, όπως η μουσική, κινδυνεύεις να το «κλείσεις» σε λέξεις που δεν του αξίζουν. Προτιμώ να την ακούσει κάποιος και να αποφασίσει ο ίδιος τι είναι. Για μένα, κάθε απόπειρα «περιγραφής» είναι σαν να βάζεις υπότιτλους σε ένα συναίσθημα πάντα χάνεται κάτι.
- Μπάντα με οκτώ άτομα ακούγεται μεγάλη πρόκληση! Πώς καταφέρνετε να συναντιέστε (τόσο πρακτικά όσο και δημιουργικά); Με τι ασχολούνται τα μέλη της μπάντας όταν δεν ασχολούνται με το γκρουπ;
Δεν είναι εύκολο. Το να συντονίσεις οχτώ διαφορετικούς ανθρώπους με οχτώ προγράμματα είναι από μόνο του ζόρι. Οπότε δουλεύουμε πολύ σε ομάδες: πνευστά μαζί, rhythm section μαζί, φωνές μαζί και μετά ενώνονται όλα αυτά σε μια κοινή πρόβα. Είναι λίγο σαν παζλ, αλλά όταν κουμπώνει, γίνεται κάτι που κανείς μόνος του δεν θα μπορούσε να φτιάξει. Η μουσική είναι η βασική ενασχόληση σχεδόν για όλους. Παράλληλα παίζουμε και σε άλλα projects (Μate, Semeli Tagara, Cayetano, Locomondo, 12o Πιθηκο, Teeto, Iron Maiden...) είναι κάτι που μας κρατά ζωντανούς και δημιουργικούς. Η μόνη εξαίρεση είναι η Αλεξάνδρα, που δουλεύει σε αρχιτεκτονικό γραφείο. Αλλά κι αυτό είναι μέρος της μπάντας φέρνει άλλη ματιά, άλλη ενέργεια.
- Πώς προέκυψε η συνεργασία με την Fine! Records και τι σας οδήγησε να εμπιστευτείτε μία νεοσύστατη δισκογραφική σε σχέση με κάποια άλλη που υπάρχει χρόνια στο προσκήνιο;
Ο συνδετικός κρίκος ήταν η Μέμα Μπινοπούλου. Είναι μια φυσιογνωμία γνωστή στην πόλη από τις ιστορικές ραδιοφωνικές της εκπομπές που, προσωπικά, με διαμόρφωσαν πολύ. Στην εφηβεία μου, η φωνή της ήταν ένα παράθυρο στον κόσμο της μουσικής. Από εκεί και πέρα, η συνεργασία με την Fine! Records δεν ήταν τυπική δεν έγινε με όρους αγοράς. Χτίστηκε σταδιακά, με ειλικρίνεια, κοινή αισθητική και σεβασμό στο υλικό μας. Μπορεί να είναι μια νέα εταιρεία, αλλά ο τρόπος που λειτουργεί μας έπεισε πως δεν πρόκειται για “άλλο ένα label” αλλά για ανθρώπους που πραγματικά ακούν. Περισσότερο απ’ όλα, μας έδωσε χώρο. Χρόνο και ελευθερία να εξελιχθεί ο ήχος, χωρίς deadlines-βρόγχους ή «προτάσεις» που κρύβουν πίσω τους εμπορικές σκοπιμότητες. Μας εμπιστεύτηκαν. Δεν ήρθαν να μας φτιάξουν, ή να μας “κατευθύνουν” ήρθαν να μας βοηθήσουν να φτάσει αυτό που κάναμε εκεί έξω, όπως το οραματιζόμασταν εμείς. Αυτό από μόνο του λέει πολλά.
- Φιλοδοξείτε να φτάσετε κάποια στιγμή στο σημείο να μπορείτε να βιοπορίζεστε από τη μουσική ή το βλέπετε σαν καλλιτεχνικό side project για την «σωτηρία της ψυχής» σας;
Η μουσική είναι για εμάς κάτι πολύ περισσότερο από ένα χόμπι ή ένα "side project"· είναι τρόπος ζωής και έκφρασης. Το να μπορούμε να βιοποριζόμαστε από αυτήν είναι ιδανικό όχι μόνο για λόγους επιβίωσης, αλλά και γιατί μας επιτρέπει να αφιερωθούμε πλήρως στη δημιουργία. Το να αμείβεσαι για τη δουλειά σου δεν είναι ταμπού, ούτε σημαίνει ότι έχεις αλλοτριωθεί ή πως "πουλάς την τέχνη σου". Οι μουσικοί δουλεύουμε σκληρά μελέτη, πρόβες, ηχογραφήσεις, live, διαχείριση της παραγωγής κ.τ.λ. και είναι απολύτως φυσιολογικό να ζητάμε μία αξιοπρεπή αμοιβή. Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Τα μεροκάματα είναι εξευτελιστικά, και ο φόβος της αντικατάστασης έχει δημιουργήσει μια ατομικιστική κουλτούρα. Αντί να στηρίξουν ο ένας τον άλλο, συχνά ρίχνουν τις αμοιβές μόνο και μόνο για να "παίξουν". Αυτή η έλλειψη αλληλεγγύης μάς καθηλώνει όλους στην μετριότητα.
- Το Instagram της μπάντας και τα video clips του "Dancing Tooth" και του "Loga Zenith" είναι πολύ ενδιαφέροντα εικαστικά. Είναι η εικόνα, το "image", κάτι που σας απασχολεί πολύ στα meetings σας;
Η οπτική πλευρά είναι για εμάς μια ακόμα γλώσσα έκφρασης μια φυσική επέκταση της μουσικής. Δεν αντιμετωπίζουμε την εικόνα ως απλό «περιτύλιγμα» των κομματιών μας· θέλουμε να δημιουργούμε κάτι που να συνομιλεί ισότιμα με τον ήχο μας. Είτε πρόκειται για ένα εξώφυλλο είτε για ένα βίντεο, στόχος μας είναι να ενισχύεται το συναίσθημα και η ατμόσφαιρα που ήδη κρύβει μέσα του το κάθε τραγούδι. Ο Βασίλης Κεχαγιάς ήρθε και συμπλήρωσε το πάζλ εδώ και έκανε καταπληκτική δουλειά με τα βίντεο του . Είναι από τους ανθρώπους που μπορώ να εμπιστευτώ με κλειστά τα μάτια , μπορεί να δει σε βάθος και να καταλάβει τι χρειάζεται σε κάθε περίπτωση χωρίς να χρησιμοποιεί κάποια μανιέρα , πράγμα πολύ σπάνιο!
- Μιλήστε μας λίγο για τα δύο αυτά κομμάτια (και εξηγήστε μας τους τίτλους τους).
Στο "Dancing Tooth", ο συμβολισμός πίσω από το δόντι που κουνιέται συνδέεται με την ανάγκη για αλλαγή και μετασχηματισμό. Όπως ένα δόντι που κουνιέται υποδηλώνει την αποκόλληση από κάτι παλιό και σταθερό, έτσι και η ζωή μας καλεί συχνά να ξεριζώσουμε καταστάσεις που έχουν παγιωθεί και μας περιορίζουν. Είναι μια υπενθύμιση ότι η αλλαγή, αν και συχνά δυσάρεστη ή τρομακτική, είναι αναγκαία για την προσωπική κοινωνική ανάπτυξη και την ανανέωση. Τώρα, το "Loga Zenith"...
Σ’ ένα κόσμο που φαντάζει αδύνατο να αναπνεύσει δίχως ηλεκτρισμό ένας λογαριασμός ρεύματος διεγείρει το παράδοξο του διακόπτη.
Όσο η λάμπα καίει σ’ ένα άδειο δωμάτιο αντικατοπτρίζει το σκοτάδι που επισκιάζει τα όνειρα.
Πίσω απ’ τις οθόνες, ένα σύμπαν σκλαβώνει αλγοριθμικά το βλέμμα όσων τραβούν την κουρτίνα για να κρυφτούν από τον ήλιο.
Οι κουρασμένες προσευχές πνιγμένες στο νερό τους ακούνε το τραγούδι που κουβαλάει τον ήχο πέρα από το φράχτη της πνευματικής τρέλας να ηλεκτρίζει το αίμα στις φλέβες μας και την καρδιά να πάλλεται με ταχύτητα φωτός.
Την παραγωγή των τραγουδιών ανέλαβε ο Dr. L, γνωστός για τις συνεργασίες του με θρυλικές μορφές όπως ο Tony Allen, οι Funkadelic και οι Assassins. Ο Dr. L δεν περιορίστηκε απλώς σε έναν ρόλο πίσω από την κονσόλα· έκανε μια εις βάθος ενορχηστρωτική και παραγωγική δουλειά, ανέβασε τον ήχο της μπάντας με μια ευαισθησία που ισορροπεί ανάμεσα στο αφροφουτουριστικό groove και την ωμή ψυχεδέλεια.
- Ένας μουσικός ή συγκρότημα, μια ταινία, μια σειρά και ένα βιβλίο που σου άλλαξαν τη ζωή;
Το "Άκου Ανθρωπάκο" του Βίλχελμ Ράιχ ήταν μεγάλη σφαλιάρα όταν το διάβασα με ταρακούνησε, άνοιξε μια τρύπα στον τοίχο που είχα χτίσει και με βοήθησε να δω πέρα από αυτόν. Μου έδωσε τεράστια ώθηση στο να προχωρήσω και να βάλω την ζωή μου σε μία σειρά. Είναι ένα ωμό βιβλίο με σκληρές αλήθειες που θα έπρεπε να διδάσκουν στα σχολεία. Μετά, μουσικά, οι Parliament, και οι Funkadelic μου άνοιξαν το μυαλό. Η μουσική τους είναι ένα σύμπαν από μόνη της πολυδιάστατη, απρόβλεπτη, γεμάτη layers και χρώμα. Είναι απίστευτο το πόση φαντασία, χιούμορ, γνώση και συναίσθημα κρύβεται μέσα σε κάθε τους κομμάτι. Δεν ακολουθούν απλώς μια μουσική φόρμα· δημιουργούν έναν ολόκληρο κόσμο με δικούς του ήρωες, αφηγήσεις και αισθητική.
- Τι αναπτερώνει το ηθικό σου κάτι μέρες που όλα μοιάζουν δυστοπικά και σκοτεινά για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα;
Η αντίσταση. Η αντίσταση απέναντι στην γενικευμένη παρακμή που βιώνουμε πολιτικά, ηθικά, ανθρώπινα. Με κρατάει όρθιο το ότι, ακόμα και μέσα στο σκοτάδι, υπάρχουν άνθρωποι που δεν το βάζουν κάτω. Που συνεχίζουν να σηκώνονται, να φωνάζουν, να στέκονται δίπλα σε άλλους. Άνθρωποι που παλεύουν με καθαρή συνείδηση, χωρίς “κρυφές ατζέντες”, χωρίς φόβο, χωρίς παραίτηση. Το δράμα της Παλαιστίνης είναι κάτι που δεν μπορεί και δεν πρέπει να αγνοηθεί. Είναι πληγή, αλλά και κριτήριο! εκεί ξεχωρίζεις ποιος είναι πραγματικά παρών και ποιος όχι. Σε τέτοιες στιγμές, φαίνεται ποιος βρίσκεται στο φως και ποιος επιλέγει το σκοτάδι. Μου δίνει δύναμη το ότι υπάρχουν ακόμη φωνές καθαρές, κινήσεις που δεν έχουν εξουσιαστικά ή κυνικά κίνητρα, άνθρωποι που αρνούνται να αποχαυνωθούν. Και μέσα σ’ όλα αυτά, υπάρχει και η μουσική όχι σαν καταφύγιο ή απόδραση, αλλά σαν πράξη συμμετοχής και αντίδρασης. Σαν τρόπος να μην κοιτάς αλλού, αλλά σαν μέσον που σε βοηθάει να κάνεις επαφή με την πραγματικότητα και να προσθέτεις κάτι δικό σου στον κόσμο.
- Πώς προετοιμάζεστε για τα live σας, με ποιες λέξεις θα περιέγραφε κάποιος την ατμόσφαιρα σε μια συναυλία σας και τι συγκεκριμένα θα παρουσιάσετε στις 2 Ιουλίου στην Τεχνοπολη;
Η προετοιμασία για τις συναυλίες είναι μια διαδικασία, που εκτείνεται πολύ πέρα από τις πρόβες. Ολόκληρη η περίοδος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά διέπεται από μια ένταση, φόρτιση, εκφόρτιση και, τελικά, χαλάρωση. Αν αυτή η αλυσίδα σπάσει σε κάποιο σημείο, μένει ένα αίσθημα ανικανοποίητο. Η συναυλία είναι ζωντανός οργανισμός· επηρεάζεται από δεκάδες παράγοντες, πολλοί από τους οποίους ξεπερνούν τον ίδιο τον μουσικό. Στη σκηνή, η μπάντα έχει πληθωρική παρουσία όχι μόνο γιατί είμαστε πολλά άτομα, αλλά επειδή προσπαθούμε να δίνουμε όλη μας την ενέργεια. Θέλουμε το κοινό να νιώσει πως αυτό που συμβαίνει μπροστά του είναι αυθεντικό, μια στιγμή που δεν θα επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο. Παίζουμε τα κομμάτια μας ελεύθερα, αφήνοντας χώρο για αυτοσχεδιασμό, δοκιμάζουμε νέες εκδοχές, σπρώχνουμε τα όρια του ήχου μας. Στις 2 Ιουλίου στην Τεχνόπολη, ετοιμάζουμε κάτι ξεχωριστό. Θα παρουσιάσουμε, για πρώτη φορά ζωντανά, πολλά νέα κομμάτια από τον επερχόμενο δίσκο μας, τον οποίο έχουμε δουλέψει και ολοκληρώσει εδώ και καιρό. Ήδη έχετε πάρει μια πρώτη γεύση με τα singles “Dancing Tooth” και “Loga Zenith”, αλλά το άλμπουμ, ως ενιαία πρόταση, θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο. Μέχρι τότε, η σκηνή είναι το πρώτο πεδίο που δοκιμάζουμε και μοιραζόμαστε αυτή τη νέα φάση του ήχου μας.
