φωτογραφίες: Brian Duffy

 

 

 

 

Αν ξαναβάλεις ν' ακούσεις το Lodger μετά από πολύ, πολύ καιρό, με δεδομένη πια την πλέον σκληρή κι απρόσμενη καλλιτεχνική απώλεια των τελευταίων –όσο θυμόμαστε τον εαυτό μας– χρόνων, τι θα ακούσεις στα αλήθεια;

 

 

 

 

 

Παρεξηγημένες ποπ συνθέσεις, μέτριες για τα δεδομένα του «πρίγκηπα»; Ή ένα demo συμπαθητικών Brian Eno πειραμάτων; Προσβάσιμο μουσικολογικά ήχο (λαμβάνοντας υπόψιν τους πρωταγωνιστές του δίσκου) ή το απόλυτο soundtrack για κάποια ταινία του Roman Polanski; Έναν συγχυσμένο, αδιάφορο Bowie, μακριά από τις ιερουργίες των δύο πρώτων μερών ενός από τα πιο σπουδαία επιτεύγματα του μάρκετινγκ που ακούει στο πιασάρικο όνομα «Τριλογία του Βερολίνου»; Ή ένα ορόσημο της πολιτικής διάστασης της μουσικής του σκέψης; Όλα αυτά, τίποτα απ’ όλα αυτά ή κάτι παραπάνω;

 

 

 

 

 

 

Το σίγουρο είναι ότι μια ακρόαση στο τελευταίο μέρος των αναζητήσεων του David Bowie στη γερμανική Μέκκα της μουσικής βιομηχανίας, ξαφνιάζει. Αποκαλύπτει φρεσκάδα και διαχρονικότητα, την οποία παλιότερα απλά δεν πίστευες, δεν θυμόσουν ή ήσουν πολύ νέος για να καταλάβεις, όταν ακούμπησες για πρώτη φορά το Lodger στο πλατώ· για να το ξεχάσεις έκτοτε σε κάποιο ακριανό ράφι της βιβλιοθήκης –του ανήκει λοιπόν ο τίτλος ενός από τους πιο περιφρονημένους δίσκους του Bowie.

Ξεκομμένο από την τριλογία, παράταιρο θα έλεγε κανείς με εκείνη, ηχογραφημένο στην Ελβετία και στη Νέα Υόρκη, προορισμένο να φέρει το (ταιριαστό όνομα) Planned Accidents, αποτελεί μια συλλογή μεμονωμένων πειραματισμών, σε όλες τις διαβαθμίσεις της έντασης και της πρωτοποριακής ποπ· μακριά από τα χαρακτηριστικά concept albums του Bowie, κι ας υποτίθεται ότι ήταν ένα τέτοιο. Η «ευκολία» που για πολλούς χαρακτηρίζει τα τραγούδια του Lodger –η οποία εν πολλοίς σχετίζεται με την ποπ περιεκτικότητά του και με την απουσία ορχηστρικών μερών– δεν επιτρέπει σε καμία περίπτωση να παραγνωριστεί ο avant χαρακτήρας του και ο εντυπωσιακός γάμος των ατόφιων πειραματισμών του Brian Eno με συμπαγή ποπ τραγούδια, όπως το “Look Back In Anger” και το “Boys Keep Swimming”.

Ατόφιων γιατί το Lodger, σε αντίθεση με το Low (Ιανουάριος 1977) και το Heroes (Οκτώβριος 1977), αποτελεί γνήσιο προϊόν της ενωμένης διάνοιας Eno/Bowie, με συνθετική συνεργασία σε πραγματικό χρόνο –αυτό μάλλον αποτελεί και τη μεγαλύτερη κληρονομιά του. Αν αναλογιστεί δηλαδή κανείς ότι το Low είχε γραφτεί και σχεδόν ηχογραφηθεί εξ' ολοκλήρου στη Γαλλία πριν καν ο Eno διαβεί το κατώφλι των Hansa Studios στο Δυτικό Βερολίνο και ότι με ίδιο μοτίβο δουλεύτηκε και το Heroes (με μεγαλύτερη ωστόσο και σημαντική συνεισφορά του Eno στις ενορχηστρωτικές και παραγωγικές στιλβώσεις), το Lodger είναι ένα πρωτότυπο δείγμα μίας από τις πιο ενδιαφέρουσες συνεργασίες στην παγκόσμια μουσική ιστορία. Και η αξία του μεγεθύνεται από το ότι παρέμεινε ξεχασμένο, θαμμένο κάτω από τον όγκο των επιτυχιών και των ποικίλων ύμνων του David Bowie.

Αν ωστόσο το ανασύρει κανείς και αφεθεί στις γητείες του Eno στο "African Night Flight" ή στην experimental dance διάθεση που υπάρχει διάχυτη στη μουσική του τοιχογραφία, θα αγαπήσει αυτό το αποπαίδι της φανταχτερής «μπαουϊκής» δισκογραφίας, που έχει να συνεισφέρει αξιομνημόνευτα, πολυεπίπεδα παντρέματα με ένα αμάλγαμα μίνιμαλ ταμπεραμέντου και avant-pop αισθητικής. Το εναρκτήριο τραγούδι τιτλοφορείται “Fantastic Voyage” και είναι πράγματι το μόνο concept που θα μπορούσε να ανιχνευτεί στο Lodger: ένα φανταστικό ταξίδι μεταξύ αιχμής και κοιλότητας, κατάθλιψης και χορού, Polanski και Talking Heads, επίκαιρου τώρα πιο πολύ από ποτέ, ίσως γιατί ακριβώς ποτέ δεν ακούστηκε όσο και όπως του έπρεπε.

CHART FILE

Βρετανία: #4
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής: #20
Αυστραλία: #11
Γαλλία: #11
Καναδάς: #15
Ιαπωνία: #32

Singles

Boys Keep Swinging: Βρετανία #7, Αυστραλία #85
DJ: Βρετανία #29, Αυστραλία #98
Yassassin: απέτυχε να μπει στα charts
Look Back In Anger: απέτυχε να μπει στα charts

*προσαρμοσμένη αναδημοσίευση άρθρου από παλιότερο τεύχος του περιοδικού Sonik.