PUNK - Η Ιστορία μιας Επανάστασης (Μπάμπης Λάσκαρις): Αποσπάσματα και εικόνες από το βιβλίο!

Κυκλοφορεί αύριο η έκδοση του Οξύ και του Σόνικ, PUNK - Η Ιστορία μιας Επανάστασης (Μπάμπης Λάσκαρις). Το Avopolis παρουσιάζει σήμερα αποσπάσματα τόσο από το κείμενο, όσο και από το αισθητικό κομμάτι του βιβλίου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Το αντικαθεστωτικό κίνημα του Punk ξεκινάει στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία και τη Μεγάλη Βρετανία γύρω στο 1974-1975. Συγκροτείται σιγά-σιγά παίρνοντας ώθηση από τις ιδέες των υπαρξιστών, των μηδενιστών, των καταστασιακών. Γκράφιτι, προκλητικές ενδυμασίες, λατρεία των δρόμων κι ένας υπέροχος άγριος θόρυβος μετουσιώνονται σε ηχητικά συνθήματα που επικοινωνούν έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, μια υγιή αντίδραση στην κοινωνία της αποξένωσης και του ατομικισμού, στη φτώχεια, τη μιζέρια και τον κοινωνικό καταναγκασμό, μια οργή ενάντια στην κατασταλτική δομή της κοινωνίας. «Υπάρχουμε και θέλουμε να ζήσουμε με τους δικούς μας νόμους» είναι το κύριο σύνθημα.

Στις σελίδες του Punk - Η Ιστορία μιας Επανάστασης παρουσιάζεται η πορεία των κυριότερων συγκροτημάτων του κινήματος σε Αγγλία και Αμερική, συζητιέται η στάση και η απήχηση του punk στην Ελλάδα, παραβάλλονται μικρές ιστορίες από τα ελληνικά συγκροτήματα της εποχής, προσεγγίζεται μουσικολογικά η punk τραγουδοποιία και σκιαγραφούνται οι βασικές ιδεολογικές γραμμές και κατευθύνσεις του ρεύματος.

Οι πληροφορίες που διανθίζουν το βιβλίο είναι πολλές και πλούσιες, ώστε να ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια του αναγνώστη ο ήχος και η ιδεολογία του punk, του κινήματος που έμελλε να ταράξει τα νερά του ροκ κατά το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα.

Στοιχεία:

PUNK - Η Ιστορία μιας Επανάστασης

Tιμή: € 25.00
Εκδότης: Οξύ
154 Σελίδες
ISBN: 978-960-436-155-7

Αποσπάσματα:

Οι απαρχές: Τα υβρίδια του rock'n'roll των Sex Pistols!

Σε μια πρόσφατη (13 Νοεμβρίου 2006) παρουσίασή του στο περιοδικό ΤΙΜΕ, που τον θέλει έναν από τους ήρωες των καιρών, ο John Lydon (Johnny Rotten) θυμάται τις πρώτες μέρες του punk λέγοντας: «Είχαμε κηρύξει πόλεμο σε ολόκληρη τη χώρα – χωρίς να το θέλουμε».

Γιατί η Βρετανία στα μέσα της δεκαετίας του 1970 βρισκόταν πολύ κοντά στη γενική απεργία. Ήταν διχασμένη και τα χαρούμενα τραγουδάκια για αγάπες, ήλιους και λουλούδια έμοιαζαν ασυντόνιστα με τους καιρούς. Η χώρα χρειαζόταν το punk, κι αυτό δεν θα είχε γίνει ποτέ πραγματικότητα χωρίς τον Lydon. Αυτός είχε τη στάση και την εμφάνιση και ήταν επίσης ένας άνθρωπος που εκφραζόταν με ευκολία και σαφήνεια. Οι στίχοι του κι ο τρόπος εκφοράς τους ήταν ένας κοινωνικός σχολιασμός διανθισμένος με σπιρτάδα και κακεντρέχεια. Έτσι γινόταν απειλητικός για κάποιους, ενώ άλλους τους ενέπνεε βαθιά. Τι είχε συμβεί;

Το καλοκαίρι του 1976 ήταν ιδιαίτερα θερμό –κλιματολογικά– στη Βρετανία. Από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο το Λονδίνο τη μία ασφυκτιούσε κάτω από το νέφος του, ενώ την άλλη ψηνόταν κάτω από ένα λαμπερό ήλιο. Η Φύση έδινε ένα «εθνικό τονωτικό» στον Τύπο και την Τηλεόραση, σαν να ’χε επιτέλους «διαλυθεί η κατάρα της Βρετανίας» και έμοιαζε να παραμερίζει στο περιθώριο και ν’ ακυρώνει τις διχόνοιες και τις απεργίες. Οι εμφανίσεις της «έξαλλης νεολαίας» στην Oxford Street, με σαλβάρια, σορτσάκια και μπικίνι, έγιναν το αγαπημένο θέμα των ειδήσεων των 10μ.μ. Όμως το κύμα καύσωνα χαρακτηρίστηκε επίσημα ξηρασία, καθώς το γρασίδι του Hyde Park άρχισε να παίρνει μια απαλή καφετιά απόχρωση και ανησυχίες για ρωγμές στα θεμέλια των κτιρίων εξ αιτίας της ζέστης άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια.

Ο απόηχος του κινήματος των χίπις ήταν ακόμη ζωντανός και στην πολυπολιτισμική, κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα της Αγγλίας διάφορα μουσικά ρεύματα από την Τζαμάικα ή τις ΗΠΑ, αδιαμόρφωτες ακόμα προτάσεις για κάτι καινούργιο, ζητούσαν μια θέση κάτω από τον ωραίο ήλιο εκείνου του καλοκαιριού. Είχε έρθει η στιγμή για τους punks να κάνουν το εντυπωσιακό τους ντεμπούτο στη σκηνή και το μουσικό τύπο.

Το περιοδικό Punk1 είχε ήδη εμφανιστεί και κυκλοφορούσε από τις αρχές της χρονιάς. Το πρώτο τεύχος είχε εξώφυλλο τον Lou Reed και το δεύτερο την Patti Smith. Βασικές επιρροές και οι δυο τους στη διαμόρφωση του νέου ρεύματος, με παρουσιάσεις που πλαισιώθηκαν από άρθρα για τη σκηνή της Νέας Υόρκης, η οποία ξεκίνησε από τη μουσική κίνηση του Mercer Arts Center. Οι New York Dolls και οι Suicide είχαν στιγματίσει εκεί την ιστορία του ροκ. Ήταν μια αναδυόμενη underground σκηνή, η οποία ξεκίνησε με την διάλυση των Velvet Underground του Lou Reed, και, όταν κατέρρευσε το κτίριο του Mercer, το 1973, μεταφέρθηκε στα κλαμπ Max’s Kansas City και CBGBs. Εκεί ο νέος ήχος περιλάμβανε συγκροτήματα όπως οι Ramones, οι Television, οι Blondie, ο Johnny Thunders με τους Heartbreakers, ο Richard Hell με τους Voidoids και οι Talking Heads.

Tα γονίδια του Iggy Pop:

Πρέπει να πούμε εδώ ότι ο Iggy δεν γνώρισε μεγάλη εμπορική επιτυχία στη ζωή του. Είχε όμως αποκτήσει τη φήμη του εκπληκτικού, εκρηκτικού περφόρμερ. Ήδη από την εποχή των Stooges, ο Iggy πηδούσε στο κοινό, εφευρίσκοντας έτσι το «stage diving», άλειφε το στήθος του με ωμό κρέας και κάποια φορά με φυστικοβούτυρο κι έπεφτε πάνω σε σπασμένα μπουκάλια γεμίζοντας μικρές πληγές.

Είναι ίσως ο απόλυτος –μέχρι σήμερα– αντιστάρ. Τον μιμήθηκαν πολλοί, όμως το όνομα, όπως και ο θρύλος, είναι δικά του.

Το 1968 υπέγραψαν με την Elektra Records. Παραγωγός στους δύο πρώτους δίσκους ήταν ο John Cale των Velvet Underground. Ως τίτλους είχαν The Stooges ο πρώτος και Fun House ο δεύτερος. Πούλησαν πολύ λίγο, όμως η επίδρασή τους στο punk κίνημα που θα ξεφύτρωνε σύντομα θα ήταν τεράστια. Οι δομές της αμερικανικής κοινωνίας διαφέρουν από αυτές της ευρωπαϊκής και ιδίως της βρετανικής. Ο κόσμος ακολουθεί συνήθως τον συρμό, παρασύρεται εύκολα κι ανακαλύπτει άλλου τύπου είδωλα απ’ ό,τι στην Ευρώπη. Χρειάζεται καθοδηγητές και πρωτοστάτες κι εμπιστεύεται συνήθως την κυβέρνηση και το Κογκρέσο. Έτσι κι αυτό που παρουσίαζε ο Iggy βρήκε ανταπόκριση στο Βρετανό φίλο του David Bowie, που άρχισε να του παραστέκεται και να τον βοηθά στην καριέρα του. Τον πήρε μαζί του στην Αγγλία. Τραγούδια που έγραψαν μαζί και έγιναν αργότερα παγκόσμιες επιτυχίες από τον Bowie θα του αποφέρουν δικαιώματα και θα τον βγάλουν για πρώτη φορά από την ένδεια. Ο Bowie θα κάνει την παραγωγή στο τελευταίο άλμπουμ των Stooges, το Raw Power του 1973, που θεωρείται ορόσημο για τις πηγές του punk rock. Όμως όλοι, και κυρίως ο Iggy, είχαν προβλήματα εθισμού στην ηρωίνη. Ακολούθησαν κάποια χρόνια παύσης της δραστηριότητας και απόπειρες αποτοξίνωσης. Ο Bowie τον πήρε ξανά μαζί του το 1976 στην τουρνέ του Station to Station και ο Iggy εντυπωσιάστηκε από τη μεγάλη κλίμακα των μουσικών γεγονότων και ειδικά από τους ρυθμούς δουλειάς του φίλου του. Αργότερα θα περάσουν ένα διάστημα στο Δυτικό Βερολίνο, όπου ο Iggy υπογράφει με την RCA και ο Bowie τον βοηθά στο γράψιμο και την παραγωγή δύο δίσκων, των The Idiot και Lust for Life, και οι δύο του 1977. Πρόκειται για τα περισσότερο ανα γνωρισμένα από τους κριτικούς άλμπουμ της σόλο καριέρας του Iggy Pop.

Eλληνική πραγματικότητα:

Το 1979 στο κατάστημα δίσκων «Pop Eleven» στο Κολωνάκι πλήθος αντίτυπα του πρώτου δίσκου των Dire Straits βρίσκονταν κάτω από την ετικέτα «ΠΑΝΚ ΡΟΚ». Τα πράγματα φαίνονταν συγκεχυμένα. Οι Dire Straits «πούλαγαν» στην Ελλάδα, το «πανκ ροκ» ίσως να πούλαγε κι αυτό αν μεταμφιεζόταν κατάλληλα, αν παρέπεμπε σε έναν καινούργιο ήχο, που ήταν όμως σχετικά εύπεπτος από μια γενιά που απείχε χρονικά μόλις δέκα περίπου χρόνια από τη Γενιά του Πολυτεχνείου. Αυτή η λανθασμένη καταχώρηση των Dire Straits και η επίσης λανθασμένη άτυπη δήλωση του punk ότι βρισκόταν εκεί δείχνουν πως ό,τι καινούργιο και άγνωστο ακόμη ερχόταν από την Αγγλία έπρεπε αυτόματα να χαρακτηριστεί νεωτερισμός και η νεωτερικότητα στη μουσική ήταν εκείνη την εποχή ταυτόσημη με το punk.

Όμως γρήγορα τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν. Η αληθινή punk μουσική θ’ αρχίσει να διοχετεύεται και να επηρεάζει: Το 1980, σε συναυλία στο Γήπεδο του Ζωγράφου, οι Παρθενογένεσις ερμηνεύουν το House of the Rising Sun σε «punk εκτέλεση», όπως το εξήγγειλαν οι ίδιοι. Ήταν ίσως η πρώτη βόμβα. Τούτο το γεγονός πυροδότησε μια ολόκληρη γενιά μουσικών που, μόλις κατάφεραν να κατακτήσουν μια στοιχειώδη γνώση των βασικών οργάνων του ροκ (κιθάρα, μπάσο, τύμπανα), εξαπέλυσαν την ορμητικότητα του teenager σε κάθε ανάλογη περίσταση και αφορμή. Κανένα σίγαστρο δεν λειτουργούσε πλέον. Το punk ήταν εδώ.

«Η Πλατεία Εξαρχείων ήταν το στάνταρντ μας» αφηγείται ο Μήτσος Σπυρόπουλος, κιθαρίστας των Αδιέξοδο. «Ερχόντουσαν απ’ όλες τις περιοχές, Περιστέρι, Γαλάτσι Αιγάλεω –το Γαλάτσι ειδικά είχε πολλούς punks». Το κέντρο του κόσμου ήταν τα Εξάρχεια. «Όταν τους πρωτογνώρισα βέβαια, οι επίσημοι αναρχικοί – φρικομακρυμάλυδες και τα λοιπά – θεωρούσαν τους πάνκηδες λίγο ανώριμους και δεν τους παίρνανε στην αρχή και πολύ στα σοβαρά, αλλά με τις φάσεις που γίνονταν –κυρίως με αυτά που έκανε η αστυνομία, ‘κατάφερε’ με την αντιμετώπισή της να εξομαλύνει τις διαφορές που εξάλλου δεν ήταν και πολύ σοβαρές», αφηγείται ο Γιάννης Βεναρδής, ντράμερ των Αδιέξοδο. Με την περίφημη «Επιχείρηση Αρετή», «όποιον δεν φορούσε γραβάτα τον μαζεύανε» αλλά μετά «έπεσε ξύλο και δεν ξανάγινε τίποτε».

Μουσικολογικά:

Η καινοτομία στις punk συνθέσεις συνίσταται στην προσθήκη ενός έβδομου ακόρντου στα πρώτα έξι που αναφέραμε. Αυτό είναι η ύφεση του τονικού ακόρντου, η ύφεση του βασικού ματζόρε δηλαδή. Συμβαίνει είτε μέσα στη ροή του τραγουδιού, είτε στο θέμα του ή στην εισαγωγή του. Αν το κομμάτι μας είναι πάλι από ντο, έχουμε την ελευθερία στο punk να προσθέσουμε την ύφεση του ντο, που δεν είναι άλλο εδώ από το σι ματζόρε. Καλό παράδειγμα αποτελεί το Fire in Cairo των Cure, όπου ενώ συναντάμε τα σχετικά ακόρντα σύμφωνα με τον κανόνα που περιγράφουμε, έχει ένα μικρό ξαφνικό break όπου εμβάλλεται το σι ματζόρε γειτονεύοντας μάλιστα με το ντο, το βασικό ακόρντο του κομματιού. Ενώ δηλαδή έχουμε αρχικά την ακολουθία λα μινόρε, σολ, ντο, σολ, φα, που συγκροτεί και το θέμα του τραγουδιού, εμβάλλεται ξαφνικά το ζευγάρι σι ματζόρε και ντο (επίσης ματζόρε φυσικά) που του δίνει μια διαπλανητική σχεδόν ορμή, μια και ο συνδυασμός θεωρείται κλασικά απαράδεκτος (φάλτσος).