Πέντε φωνές που χρόνια τώρα μπαίνουν στο σπίτι σου, στο σαλόνι σου, στα ακουστικά σου, στο αυτοκίνητο, πιάνουν μολύβι και χαρτί (σε μια περίπτωση και φωτογραφική μηχανή ή κινητό) και καταγράφουν αφηγήσεις και ιστορίες, το παρελθόν, το παρόν φανταστικές νουβέλες, παραδίδουν φωτογραφικά λευκώματα που όλα έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και μια αφετηρία: ανθρώπους βαθιά βουτηγμένους στην μουσική.
David Byrne – How Music Works
O David Byrne σε ρόλο ιστορικού, ανθρωπολόγου, διηγηματογράφου, κοινωνιολόγου εξιστορεί τους μηχανισμούς της μουσικής ανά τους αιώνες και μας παρασύρει σε ένα ταξίδι από τα προϊστορικά χρόνια στο τραγούδι των πουλιών και τους ήχους της φύσης, από τη θεωρία της μουσικής του Πυθαγόρα, τη βαγκνερική όπερα και τη Scala του Μιλάνου στα punk clubs και τους ήχους της Αφρικής στα χωριά, από την αλγεριανή ποπ στα συμβόλαια της Madonna, από τη δική του μουσική σε εφηβικές μπάντες ως τους Talking Heads, τη solo πορεία του και τις συνεργασίες με τον Brian Eno και τον Caetano Veloso. Ειλικρινής, ωμός, συχνά αλαζονικός εφαρμόζει τη δαρβίνεια θεωρία στην μουσική, για να διηγηθεί με τον πιο επιμελώς ατημέλητο τρόπο το πώς αυτή αλλάζει στον χώρο και τον χρόνο, ενώ αλλάζουν ο κόσμος κι οι πολιτισμοί, διατηρώντας πάντα την ακαταμάχητη δύναμη να απελευθερώνει και να στηρίζει τη ζωή.
Nick Cave – Ο θάνατος του Μπάνι Μανρό
O Nick Cave δεν χρειαζόταν να αρχίσει να γράφει μυθιστορήματα για να μάθουμε ότι ξέρει να γράφει. Έσκασε, όμως, το 2009 με τον θάνατο του Bunny Munro και κάτι από Kafka μας θύμισε, όπως πολύ σωστά εντόπισε ο Irvine Welsh και λίγα ακόμη πραγματάκια για την αντρική ψυχή μας έμαθε και αχ, τι ωραία που περάσαμε. Τολμηρό road novel, γραμμένο με πικρό χιούμορ, φουλ στο σεξ και το αλκοόλ, την Kylie Minogue και την Avril Lavigne σε ρόλους κλειδιά, το Brighton πάντα εκεί, τις γνωστές gothic εμμονές του Nick Cave και τον συγκινητικό θάνατο ενός ερωτύλου πλασιέ που πουλάει καλλυντικά και όνειρα σε μοναχικές νοικοκυρές στις ακτές της νότιας Αγγλίας. Από χριστουγεννιάτικο παζάρι σε δημοτικό σχολείο το προμηθεύτηκα πριν δέκα χρόνια, αρκετά μετά την έκδοσή του, και κατέληξα σε αυτό που ήδη ήξερα. Ο Nick Cave γράφει σαν να τραγουδάει. Μέσα στην τελευταία ατάκα του Bunny , «Απλώς ανακάλυψα ότι ο κόσμος είναι δύσκολο μέρος για να είναι κανείς καλός» ίσως κρύβεται όλη η ουσία των σκοτεινών μορφών τύπου Stagger Lee, που συναντάμε στα τραγούδια του. Πρόσφατα διάβασα στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram ότι πριν λίγες ημέρες κυκλοφόρησε και η σχετική ταινία, εμπνευσμένη από το βιβλίο, με πρωταγωνιστή τον Matt Smith και soundtrack του Cave και του Warren Ellis . Ήρθε η στιγμή να το διαβάσεις.
Patti Smith – A Book Of Days
Ένα visual book με 365 φωτογραφίες που σε ταξιδεύουν στα μεγάλα πάθη, τις εμμονές, τις ιδιοτροπίες, τις αδυναμίες, την αισθητική, την Τέχνη, τη ζωή, τα ταξίδια, το μυαλό της Patty Smith. Αρχειακό υλικό από το παρελθόν της, φωτογραφίες Polaroid, μια Land Camera 250 ή από το κινητό της, μικρά παράθυρα στην καθημερινότητά της Smith, αντικείμενα-κειμήλια, ένας χάρτης-έμπνευση της ζωής της σπουδαίας ποιήτριας και performer που ό,τι και να κάνει, το κάνει σωστά. To “Book Of Days” μοιάζει με εκείνα τα μικρά ημερολόγια με τα χριστιανικά ή λαϊκά ποιηματάκια που κάθε μέρα ξυπνάς και κόβεις σελίδα με τη διαφορά ότι μια φωτογραφία της Patti Smith και μια μικρή σημείωση είναι κάθε μέρα ένα μικρό μάθημα ζωής και μια ανάμνηση. Ανοικτό σε διαφορετικές “αναγνώσεις”, γραμμικές, άναρχες, οριζόντιες, κάθετες, σε ταξιδεύει σε ένα μόνο έτος,, αλλά σαν ντοκιμαντέρ σε ολόκληρη τη ζωή της Patti Smith. Πορτραίτα των παιδιών της, του καλοριφέρ της, των μποτών της και της γάτας της, Κάιρο, φωτογραφίες του καθημερινού καφέ της, των βιβλίων που διαβάζει, των τάφων αγαπημένων της ηρώων- William Blake, Dylan Thomas, Sylvia Plath, Simone Weil, Albert Camus- τα μαργαριτάρια μιας επετείου της, ένα μπρελόκ της μητέρας της και μια κιθάρα Mosrite του συζύγου της, σιδηροδρομικοί σταθμοί, σκοτεινά καφέ, ένα σημειωματάριο πάντα κοντά. Μια ζωή έμπνευση και manual ζωής. H ζωή της Patti Smith.
John Cage – Silence: Lectures and Writings
Όταν μία από τις πιο ηγετικές φυσιογνωμίες της μεταπολεμικής avant garde και ένας από τους σημαντικότερους αμερικανούς συνθέτες του 20ου αιώνα αποφασίζει να συγκεντρώσει και να δημοσιεύσει τα δοκίμια και τις διαλέξεις του με τον πιο παράδοξο τρόπο, αντιπαραβάλλοντας παραγράφους από διαφορετικά κείμενα, αλλάζοντας γραμματοσειρές, γράφοντας σε στήλες ή καλώντας σε να διαβάσεις ένα κείμενο κάθε φορά σε ένα λεπτό επιβραδύνοντας ή επιταχύνοντας ανάλογα με το μέγεθός του, δεν μπορεί να σε ενδιαφέρει και πολύ τι γράφει ακριβώς, αλλά πώς το γράφει , γιατί μάλλον δεν είναι τυχαίο που ο David Bowie το αποκάλεσε “το πιο επιδραστικό βιβλίο της ζωής του”. Παιχνίδι και γρίφος μαζί, διάνοια και τεχνική επιδεξιότητα, είναι ο John Cage ολόκληρος στο βιβλίο αυτό, και περιμένεις ότι κάτι θα συμβεί, σίγουρα, όμως, όχι κάτι τέτοιο. “Ο John Cage διαθέτει μία από τις πιο σπάνιες ιδιότητες του πραγματικού δημιουργού, αυτή ενός πρωτότυπου μυαλού και το αν αυτή η πρωτοτυπία ευχαριστεί, εκνευρίζει, διασκεδάζει ή εξοργίζει είναι αδιάφορο”. To “Silence” είναι προκλητικό, κατάλληλο μόνο για όσους είναι ανοιχτοί σε νέες ιδέες, φρέσκους και πρωτότυπους τρόπους να ακούν τα πράγματα. Ένα ορυχείο συναρπαστικών ανακαλύψεων και δίπλα σε αυτό πρακτικές πληροφορίες για συλλογή μανιταριών, ψάρεμα στον πάγο και ανέκδοτες ιστορίες τύπου Zen. “Μια διάλεξη του Cage είναι από μόνη της ένα μουσικό γεγονός. Μια συνάντηση με τον Cage μέσα από αυτά τα γραπτά είναι μια περιπέτεια”.
Θανάσης Μήνας – Black Power
To Black Power του Θανάση Μήνα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πόλις παρακολουθεί τα αφροαμερικανικά κινήματα από τους πρώτους υπέρμαχους της κατάργησης της δουλείας, τους λεγόμενους Abolitionists, ως το Black Power των 60’s και, από εκεί, μέχρι το πρόσφατο Black Lives Matter. Στον πρόλογο του βιβλίου ο Μήνας σημειώνει ότι η εξερεύνηση της αφροαμερικανικής ιστορίας και κουλτούρας έχει ως αφετηρία ένα μουσικό ερώτημα που έθεσε πριν από πολλά χρόνια στον εαυτό του: γιατί οι αγαπημένοι του καλλιτέχνες του ροκ εν ρολ, από τον Έλβις μέχρι και τους Clash, διασκεύαζαν κατά κόρον αφροαμερικανικά τραγούδια. Δεκαετίες πριν από το streaming, όπως αναφέρει και παρατηρεί, αν εστιάσει κάποιος στο αρχικό υλικό των μεγάλων βρετανικών συγκροτημάτων του πρώτου μισού του ‘60 (Beatles, Stones, Who, Animals, Kinks, Them, Yardbirds) και των garage συγκροτημάτων που ακολούθησαν, θα διαπιστώσει ότι ένα 60-70% των τραγουδιών τους προέρχονται από το μαύρο ρεπερτόριο. Αυτή την παρατήρηση ακολούθησε ο Θανάσης Μήνας κι έτσι άρχισε να εξερευνά πρώτα το rhythm ‘n’ blues και τη soul και τελικά την jazz. Ο αγαπημένος μας ραδιοφωνικός παραγωγός των Rock Fm, Ρόδον 94.4 και Στο Κόκκινο 105.5 που αγαπάει τις ιστορίες των ανθρώπων και παραδίδει μαθήματα μουσικής και ιστορίας χρόνια τώρα μέσα από τις εκπομπές του, μας παραδίδει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έρευνα με πυρήνα τα κινήματα για τα πολιτικά δικαιώματα και βέβαια τους ανθρώπους αντιπροσώπους των συλλογικών αγώνων, φεμινίστριες, αμπολισιονιστές, ερμηνεύτριες του blues που διεκδίκησαν τη σεξουαλική τους ελευθερία, πρωτοπόρους συνδικαλιστές, νομικούς, διανοούμενους, παναφρικανιστές, δημοσιογράφους, πρωτοπόρους ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστές, εκπαιδευτικούς, ιερείς, συγγραφείς, μουσικούς, κινηματογραφιστές, θρησκευτικές συσπειρώσεις, φοιτητικές ενώσεις και μαχητικές οργανώσεις. Έχει τεράστιο ενδιαφέρον αυτό το βιβλίο για τους μουσικόφιλους -και μη-, γιατί όπως εύστοχα παρατηρεί κι ο Θανάσης Μήνας το θέμα δεν είναι μόνο οι μουσικοί, αλλά και το “Ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι; Σε ποια περιβάλλοντα έζησαν; Σε τι συνθήκες δημιούργησαν;”.
