Εξάρχεια, 2000s. Η πλατεία, ο λόφος του Στρέφη, η Καλλιδρομίου φοράνε τα καλοκαιρινά τους και λάμπουν στο αγνό φως που ζητάνε πίσω τα παιδιά που γεμίζουν σήμερα τους τοίχους με γκράφιτι κατά του gentrification. Στο ίδιο φως που λούζεται ακόμα στις αναμνήσεις κάθε γενιάς που την έζησε ανεπανάληπτα, σε έναν ανεπανάληπτο, με έναν ανεπανάληπτο τρόπο και αναγκάστηκε να την αποχαιρετήσει, μερικά η ολικά, κάποια στιγμή ενώπιον μιας αναπόφευκτης αλλαγής, άλλοτε οργανικής, άλλοτε βίαιης – ή και όχι. Γιατί τα Εξάρχεια είναι από εκείνες τις μαγικές περιοχές που όσοι χρόνοι και τρόποι κι αν περάσουν από πάνω τους βρίσκουν πάντα μια καβάντζα για τον σκληρό τους πυρήνα που ανοίγει την πόρτα του σε κάθε επόμενη γενιά που ψάχνει ένα μέρος να χτίσει και να αποκαθηλώσει τους δικούς της μύθους. Και έτσι τα Εξάρχεια, τα ίδια Εξάρχεια που πολλοί από όσους έζησαν στα ‘70s και στα ‘80s πιθανότατα δεν θα άντεχαν να περπατούν στα ‘90s και στα ‘00s ενώ οι millennials που ανακάλυψαν ως φοιτητές την Ίντριγκα και την Όστρια σαν να ήταν το πατάρι του Λουμίδη, έχουν να λένε ότι πρόλαβαν το L.A., τις Συχνότητες και το ύστερο Decadance στο τσακ και έζησαν τα βράδια της ζωής τους στο Ποδήλατο πιθανότατα περπατάνε στην κατάμεστη Ασκληπιού Σάββατο βράδυ και κουνάνε το κεφάλι τους με τη sui generis σοφία του μέσου Έλληνα παππού, φλερτάροντας με τάσεις αγοραφοβίας και φτάνοντας μέχρι το τέρμα Αλεξάνδρας για να καταφέρουν να πιουν μια ήσυχη μπίρα. Την ίδια ώρα που για την Gen Z αυτά ακριβώς τα μπαρ και η πρωτοφανής λαοθάλασσα μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου είναι το απόλυτο the-place-to-be, εκεί που όλα συμβαίνουν τώρα, όλα σε μια στιγμή.
Τα Εξάρχεια είναι λοιπόν με κάποιον μαγικό τρόπο ακόμα, σε πείσμα της λαμαρίνας και των Air BnB, αυτό το μαγικό μέρος όπως ήταν και τότε, όπως ήταν και παλιότερα και ένα πολύτιμο συστατικό αυτής της μαγείας είναι η μουσική της. Μια μουσική που αν θέλαμε να χωρίσουμε χοντρικά σε δύο κατηγορίες θα είχαμε, μοιραία τις εξής δύο επιλογές: την εν γένει garage και punk, όπως μπορεί να αναλυθεί σε αμέτρητα αταξινόμητα sub genres και sub cultures από οποιονδήποτε εθελοντή nerd πρόθυμο να βάλει το κεφάλι του σε αυτόν τον τορβά και τη μεγάλη του Σωκράτη και του Θανάση (με σειρά εμφανίσεως) σχολή, με όλους τους καθηγητές και σπουδαστές σε αυτήν να συνθέτουν την αιώνια playlist των μεζεδοπωλείων πέριξ της Μπενάκη. Για μια ολόκληρη γενιά που βρέθηκε να ζει τα πρώτα φοιτητικά της χρόνια μετά το millennium στα μαγικά Εξάρχεια ανακαλύπτοντας ανύποπτα και με τον δικό τους τρόπο δίσκους όπως ο «Λαβύρινθος», οι «Ασπρόμαυρες Ιστορίες», ο «Βραχνός Προφήτης» και τις εκλεκτικές, υπόγειες μουσικές τους συγγένειες με τις ροκ φαντασιώσεις τους ο τόπος ταυτίστηκε παβλοφικά με τη μουσική. Ίσως γιατί αυτή η μουσική μοιράζεται την ίδια αυτή εξαρχειώτικη μαγεία. Είναι μια γλώσσα που από τη στιγμή που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 ανακαλύπτεται από κάθε επόμενη γενιά με τον δικό της συγκεκριμένο τρόπο, στον δικό της συγκεκριμένο χρόνο, μιλιέται με ενθουσιασμό, τραγουδιέται, σημαδεύει μέρες, νύχτες και ζωές, και ξεχνιέται ποτέ – ακόμα και όταν υποτίθεται ότι ξεχνιέται και ξεπερνιέται.
Ο «Λαβύρινθος» του Σωκράτη Μάλαμα – η κατά το αλλαγμένο, επίσημο όνομά του ο δίσκος «Σωκράτης Μάλαμας» είναι ένα album – αποκάλυψη και ύψιστο αντιπροσωπευτικό δείγμα αυτής ακριβώς της μαγικής ποιότητας. Της ποιότητας των σπουδαίων δίσκων να μιλάνε με τον ίδιο ουσιαστικά τρόπο σε πολλές διαφορετικές γενιές. Μια -από τις δεκάδες- βραδιά στον Σταυρό του Νότου ή στο Θέατρο Βράχων είναι αρκετή για να διαπιστώσει ο οποιοσδήποτε ότι τόσο εκείνοι που έζησαν την ανάδυση του Μάλαμα και τη γέννηση του πιο επιδραστικού και διαχρονικού ίσως album στο πατάρι της Λύρας του Βορρά, όσο και εκείνοι -εμείς- που πρωτακούσαμε «Τα Παιδιά μες στην Πλατεία» με μια μπίρα από το περίπτερο της Πλατείας Εξαρχείων μοιράζονται/μοιραζόμαστε παρόμοια συναισθήματα κάθε φορά που θ’ ακούσουμε τις πρώτες μουσικές φράσεις από τον καθηλωτικό «Κήπο» ή το πλούσια απλό «Γράμμα». Σηκώνουν/σηκώνουμε με τον ίδιο τρόπο στις πρώτες νότες από το «Άσε τα Ψέματα». Αιώνιοι ευτυχείς, λυπημένοι και πότες, όποια κι αν είναι τα πρώτα ψηφία στη χρονολογία γέννησής μας, με τις ίδιες, διαφορετικές ευχές και την ίδια μισή πίστη στο χέρι που ανταλλάζουμε για μια ολόκληρη – αυτήν στη διαχρονική, θεραπευτική δύναμη ενός συνόλου τραγουδιών που κάποτε νιώσαμε ό, τι λένε την ιστορία της ζωής μας.
[Αγορά]
Για το ιστορικό πώς-που-πότε αυτού του ιστορικού δίσκου είναι άλλοι αρμόδιοι δια να ομιλήσουν. Για τη Θεσσαλονίκη, το μαγικό κέντρο διερχόμενης έμπνευσης που έστησε η Ντόρα Ρίζου στο πατάρι της Lyra, στην οδό Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη, για τον Σωκράτη Μάλαμα των ωδείων αλλά και των νυχτερινών κέντρων, για την παρέα που έγραψε ιστορία χωρίς να το συνειδητοποιεί, όπως λέει και η Μελίνα Κανά. Για ένα ταπεινό κουκουνάρι που δάνεισε τη λαβυρινθώδη δομή του στον τίτλο και στο εξώφυλλο ενός δίσκου πυρηνικού για έναν καλλιτέχνη και τη γενιά του, για τον τρόπου που τετράγωνισε αυτός ο καλλιτέχνης τον κύκλο μεταξύ ενώνοντας τις ηλεκτρικές καταβολές του με μια νέα λαϊκή πρόταση στο τσέρκι της βαθιά βιωματικής, εμπειρικής τραγουδοποιίας. Για τον Ross Daly και το νομικό μπέρδεμα που στέρησε από τον «Λαβύρινθο» το όνομά του στα επίσημα χαρτιά, αλλά δεν πειράζει, η δουλειά είχε γίνει και είχε ήδη αναφαίρετο όνομα. Για τον Λαβύρινθο που στα έγκατα του δεν κρύβει τέρας αλλά τον σπόρο για να βρουν οι νέες και οι μελλοντικές παρέες τον ήχο τους, για να πιάσει μια στρατιά παιδιών ακουστικές κιθάρες στα χέρια και να γράψει τραγούδια, όπως λέει ο Οδυσσέας Ιωάννου. Είναι άλλοι αρμόδιοι δια να ομιλήσουν για όλα αυτά και το κάνουν στο βιβλίο της Φωτεινής Λαμπρίδη για τον «Λαβύρινθο» του Σωκράτη Μάλαμα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Οξύ, υπό την επιμέλεια του Μάκη Μηλάτου. Η Μελίνα Κανά, ο Σπύρος Αραβανής, ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, ο Κώστας Θεοδώρου, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Οδυσσέας Ιωάννου διηγούνται ασπρόμαυρες ιστορίες από τον Λαβύρινθο ξετυλίγοντας το κουβάρι της ιστορίας του με δικά τους λόγια, μέσα στο ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο που αναπτύσσει με σίγουρο χέρι η δημοσιογράφος Φωτεινή Λαμπρίδη.
Αυτή η ιστορία μιλάει από μόνη της για τραγούδια που μιλάνε από μόνα τους. Εμείς το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ξανακούσουμε τον δίσκο με τα μάτια της ιστορίας του, ανασύροντας από τον δικό μας λαβύριθνο της μνήμης την πρώτη φορά που τον ακούσαμε σε μια εγγραφή που ενώνει τη Θεσσαλονίκη που δεν ζήσαμε με τα μαγικά μας Εξάρχεια.
Οι εκδόσεις ΟΞΥ και το Avopolis Network σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου "Στον λαβύρινθο του Σωκράτη Μάλαμα", της Φωτεινής Λαμπρίδη.
Τετάρτη 7 Μαΐου, 18:30- 21:30
στην Μπουάτ Απανεμιά (Θόλου 4, Πλάκα)
Με αφορμή την έκδοση του βιβλίου θα συζητήσουν με την συγγραφέα οι: Οδυσσέας Ιωάννου (στιχουργός, ραδιοφωνικός παραγωγός), Μαριάνθη Πελεβάνη (δημοσιογράφος - αρχισυντάκτρια στο tvxs.gr), Ναταλί Χατζηαντωνίου (δημοσιογράφος στην ΕΦΣΥΝ).
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Μιχάλης Γελασάκης (δημοσιογράφος και μουσικός παραγωγός στην ΕΡΑ). Διασκευές των τραγουδιών του δίσκου "ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΜΑΛΑΜΑΣ (Λαβύρινθος)" θα ερμηνεύσουν οι Μελίνα Κανά, Δημήτρης Μπάκουλης, Μαρία Παπαγεωργίου και Αγγελική Τουμπανάκη.
Διαβάστε επίσης
Στον λαβύρινθο του Σωκράτη Μάλαμα: Αποκλειστική προδημοσίευση του πρώτου κεφάλαιου