Ένας νέος "εμφύλιος" (το εθνικό μας σπορ) έχει ξεσπάσει αυτές τις μέρες με αφορμή την ανακοίνωση μιας διεθνούς περιοδείας με τον Χαρούλη και την Μποφίλιου να τραγουδούν Χατζιδάκι και Θεοδωράκη σε γνωστές συναυλιακές αίθουσες και για ένα -κατά το μάλλον ή ήττον- διεθνές κοινό αλλά και Έλληνες της διασποράς. Στην διεθνή αυτή παραγωγή εμπλέκονται καθηγητές μουσικής γνωστών Πανεπιστημίων και μια πολυμελής ορχήστρα που θα συνοδεύει τους ερμηνευτές, ενώ στην εξίσωση μπαίνει και μια "τουριστική" αφίσα για τις συναυλίες που θυμίζει ΕΟΤ της δεκαετίας του '70.
Η κληρονόμος του Θεοδωράκη, απ' ότι φαίνεται, συμφώνησε (όπως κάνει συνήθως), ο κληρονόμος του Χατζιδάκι αντέδρασε (όπως κάνει συνήθως) θεωρώντας πως η περιοδεία αυτή δεν διασφαλίζει τα στάνταρ που ο ίδιος θέτει ως θεματοφύλακας του έργου του Μάνου Χατζιδάκι.
Βέβαια ο "εμφύλιος" γίνεται με άσφαιρα πυρά καθώς δεν γνωρίζουμε όλες τις λεπτομέρειες της συγκεκριμένης υπόθεσης για να μπορούμε να μιλήσουμε επί της ουσίας, οπότε και αυτό το κείμενο δεν αναφέρεται στο συγκεκριμένο γεγονός -αφού δεν ξέρω τις ακριβώς έχει διαμειφθεί ανάμεσα στις δύο πλευρές- αλλά γράφτηκε με αφορμή όσα ακούγονται εδώ κι εκεί αλλά και την εν γένει στάση των κληρονόμων και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό εδώ και χρόνια.
Καλλιτέχνες, μουσικοί, πρώην συνεργάτες, ακροατές, μουσικοί δημοσιογράφοι, άρχισαν με κλιμακούμενη ένταση να υπερασπίζονται ή να κατηγορούν τον γιό του Χατζιδάκι και για την εν λόγω απόφαση του αλλά και για τον τρόπο, γενικά, που "φέρεται" στην χατζιδακική μουσική παρακαταθήκη.
Είναι προφανές πως οι κληρονόμοι έχουν κάθε νόμιμο δικαίωμα να κάνουν αυτό που πιστεύουν και θεωρούν σωστό (ή συμφέρον) για τα δικαιώματα που κληρονόμησαν αλλά όλοι ξέρουμε πια πως ότι είναι νόμιμο δεν είναι και ηθικό ή λογικό ή αποδεκτό.
Το μόνο δεδομένο είναι πως οι συνθέτες δεν ζουν για να αποφασίσουν κι εκεί θα έπαυε κάθε συζήτηση. Ο δημιουργός έχει κάθε δικαίωμα να κάνει ότι θέλει με το έργο του κι ακόμη κι αν η απόφαση του είναι πέρα από κάθε λογική, δεν μπορούμε παρά να την σεβαστούμε. Δικό του είναι, το 'φτιαξε με την ψυχή και τα χεράκια του, κι ότι θέλει το κάνει, του βάζει μπουρλότο και το καίει.
Όμως οι κληρονόμοι είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ. Είναι κοινοί θνητοί όπως όλοι μας και οι αποφάσεις τους δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις του δημιουργού. Είναι γιοί, κόρες, εγγόνια, σύζυγοι, αδέρφια, ξαδέρφια που κάνουν αυτό που νομίζουν σωστό ή συμφέρον, όχι με το μυαλό του δημιουργού αλλά το δικό τους και ως εκ τούτου είναι και πιό εύκολο σε μας να τους κριτικάρουμε.
Όχι, ο γιός του Χατζιδάκι δεν αποφασίζει όπως ο Χατζιδάκις αλλά όπως νομίζει, πιστεύει, θεωρεί, ερμηνεύει ότι θα αποφάσιζε ο Χατζιδάκις. Η διαφορά είναι προφανής και τεράστια.
Η ποπ κουλτούρα είναι γεμάτη από απαράδεκτες συμπεριφορές κληρονόμων προς το έργο σπουδαίων καλλιτεχνών που η ζωή τα 'φερε ώστε να αποφασίζουν για ένα καλλιτεχνικό δημιούργημα που ξεπερνάει το μπόι τους κατά πολύ.
Elvis, Hendrix, Prince, David Bowie, Michael Jackson, και δεκάδες ακόμη θα κλαίνε με μαύρο δάκρυ στον ώμο του άγιου Πέτρου βλέποντας τι αποφασίζεται γι' αυτούς χωρίς αυτούς. Βέβαια το καλό με τα σπουδαία έργα είναι πως δεν "χαλάνε" ότι και να τους κάνεις, ακόμη και μετά από παρατεταμένη και ανορθόδοξη χρήση παραμένουν καινούργια, φρέσκα, ζωντανά και γοητευτικά.
Αν η χρήση έφθειρε και "χάλαγε" τα σπουδαία τραγούδια τότε το έργο του Μίκη Θεοδωράκη με τόσο εκτεταμένη χρήση θα ήταν πιά απαξιωμένο και το -σχεδόν αχρησιμοποίητο- έργο του Μάνου Χατζιδάκι θα ήταν σαν καινούργιο. Όλοι ξέρουμε πως δεν είναι έτσι. Όση αξία και ειδικό βάρος είχαν τα τραγούδια του Θεοδωράκη συνεχίζουν να έχουν, όπως άλλωστε και του Χατζιδάκι παρά την μεγάλη διαφορά τους σε χρήση.
Όλα τα μεγάλα συγκροτήματα που δεν υπάρχουν πιά έχουν κι από μία τουλάχιστον tribute band, από τους Beatles ως τους Pink Floyd κι από τους Smiths ως τους Led Zeppelin και παρά τις διαρκείς περιοδείες και συναυλίες δεν έχουν κατορθώσει να φθείρουν τα τραγούδια που παίζουν, ούτε να τα μειώσουν.
Δυστυχώς μεγάλο μέρος της αντιπαράθεσης γίνεται με παιδαριώδη επιχειρήματα και με την γνωστή εγωπάθεια που διακατέχει πολλούς. Αυτοί που δεν τους αρέσει η Μποφίλιου και ο Χαρούλης δικαιώνουν την απόφαση του Γιώργου Χατζιδάκι και σε όσους αρέσουν οι δύο τραγουδιστές, τον κατηγορούν. Όμως το εξαιρετικά διαδεδομένο κριτήριο: Μου αρέσει ή δεν μου αρέσει άρα έχω δίκιο είναι πρώτης δημοτικού.
Όπως και να 'χει, τα σπουδαία τραγούδια είναι αστέρια που λάμπουν και τίποτα δεν μπορεί να τους κάνει κακό.
