Φόβοι του Πρίγκηπα

Συνέντευξη: Α.Βογιατζής - Π. Κιούσης

Με τα παιδιά από τους Φόβους του Πρίγκηπα φτιάξαμε μια αρκετά καλή παρέα και προσπαθήσαμε να ξεφύγουμε από τα καθιερωμένα. Tο ότι βρίσκονται οι Φόβοι του Πρίγκηπα ένα σκαλί πάνω από τα υπόλοιπα νέα group (από πολλές απόψεις), μας έδωσε πάνω απ'όλα το ερέθισμα να μιλήσουμε για τη μουσική γενικότερα, την ελληνική rock σκηνή, τις δισκογραφικές εταιρίες, ακόμα και για τους υπεύθυνους των live χώρων και τις ομολογουμένως περίεργες αντιλήψεις τους. Τα μέλη του group φάνηκαν να έχουν άποψη για πολλά από τα θέματα που αφορούν τους φίλους της ελληνικής και όχι μόνο rock σκηνής. Παρότι η η συνέντευξη έγινε παραμονή Χριστουγέννων (απόγευμα) και υπό συνακόλουθη πίεση χρόνου, καθήσαμε ώρες μαζί και συζητήσαμε αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα...

- Σε μια πρόσφατη συνέντευξη του ένα από τα πιο επιτυχημένα rock groups στη χώρα μας το οποίο τώρα απολαμβάνει τους καρπούς της δουλειάς του (Διάφανα Κρίνα) δήλωσε ότι έπαιζε 8 χρόνια σ'ένα υπόγειο πριν την κυκλοφορία του πρώτου δίσκου. Πιστεύετε ότι είναι απαραίτητο να δουλέψει κανείς πολλά χρόνια προκειμένου να διαμορφώσει ένα ιδιαίτερο ήχο, να δημιουργήσει κάτι ξεχωριστό ή απλά οι καινοτομίες είναι περισσότερο συνάρτηση του ταλέντου;

Ενα πράγμα που διακρίνει αυτό που παίζουμε είναι η φρεσκάδα. Αν πεις από την αρχή ότι θα καθήσω 8 χρόνια και μετά θα κυκλοφορήσω οτιδήποτε, μαγκιά σου. Εμείς πάντως δεν θα αντέχαμε να μείνουμε 8 χρόνια πουθενά χωρίς να βγούμε έξω να παίξουμε. Οταν παρουσιάζεις κάτι κλείνεις μια περίοδο... Συγκεκριμένα, οι ιδέες μας δουλεύονται 1-2 χρόνια στις live εμφανίσεις μας και μετά νιώθουμε ότι πρέπει να "φύγει το βάρος από πάνω μας".

- Η φρεσκάδα έχει σχέση και με το γεγονός ότι εναρμονίζεστε με τα σύγχρονα μουσικά ρεύματα και χρησιμοποιείτε στοιχεία από αμερικάνικες modern rock μπάντες. Ακόμα και αν θεωρήσει κανείς ότι τα δικά σας ακούσματα θα μπορούσαν να μείνουν τα ίδια για τόσο μεγάλο διάστημα, θα ήταν δύσκολο και από την πλευρά των ακροατών...

Η σχέση της μουσικής μας με τα σύγχρονα ρεύματα δεν είναι συνειδητή. Κάθε κυκλοφορία μας αντιπροσωπεύει τη συγκεκριμένη ηλικία στην οποία βρισκόμαστε, τα συγκεκριμένα μυαλά, τις συγκεκριμένες ιδέες, τις συγκεκριμένες ανάγκες, αυτά τέλος πάντως που θέλουμε να εκφράσουμε στη συγκεκριμένη στιγμή. Κάθε album είναι ουσιαστικά μία αποτύπωση βιωμάτων μιας συγκεκριμένης περιόδου. Η αλήθεια είναι ότι όλα μας βγήκαν αυθόρμητα, δεν σχεδιάσαμε τι θα κάναμε...

- Τελικά τα πάντα σε μια μπάντα είναι θέμα χημείας;

Μια μπάντα είναι σαν μια σχέση μεταξύ 2 ανθρώπων. Μπορεί μια σχέση να φανεί από την αρχή να φανεί ότι πάει καλά, μια σχέση να μην παει καλά και στον 1 χρόνο να γίνει καλύτερη, μπορεί να πάει στο διάολο. Εμείς αυτό που κάναμε ήταν αυτό, βρεθήκαμε μαζί, με τις πρώτες νότες έβγαινε κάτι, δεν καταλαβαίναμε αν ήταν όντως καλό ή όχι αλλά κάτι έβγαινε. Ειτε θέμα ταλέντου είτε όχι είδαμε ότι έβγαινε κάτι με νόημα... Πάντως το καλό αποτέλεσμα είναι συνάρτηση τόσο του ταλέντου όσο και της δουλειάς, αυτό είναι γνωστό...

- Ο νέος ήχος σας έχει πολλά στοιχεία από το αμερικάνικο στυλ, είναι πιο σκληρός και μου θυμίζει συγκροτήματα τύπου Soundgarden, Nirvana, και λίγο από Faith No More, αλλά δεν λείπουν και οι punk rock αναφορές και οι πιο ευαίσθητες στιγμές, π.χ. η χρησιμοποίηση του βιολιού στο "Βραδυνή Συντροφιά". Αυτή η πολυσυλλεκτικότητα οφείλεται στο ότι διαφέρουν τα ακούσματα από μέλος σε μέλος ή οι περισσότεροι από σας, ακούν διαφορετικά είδη μουσικής;

Ο καθένας ακούει διαφορετικά πράγματα, αλλά δεν υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Εχουμε καταβολές κοινές όπως το αμερικάνικο σύγχρονο rock και τη σκηνή του Seattle την οποία εξακολουθούμε να λατρεύουμε. Στην αρχή βέβαια οι διαφορές ήταν πολύ πιο έντονες γιατί είχαμε μαζευτεί από εντελώς διαφορετικούς δρόμους. Εφόσον όμως δημιουργείς μουσική δεν μπορείς να ξεχωρισεις ή να ταξινομήσεις τα ακούσματα σου, και αν ακούσει κάποιος το δίσκο προσεκτικά θα διακρίνει πολλές διαφορετικές επιρροές που φαινομενικά δεν έχουν να κάνουν με το είδος της μουσικής μας. Πάνω απ'όλα είναι επιλογή, είναι σημαντικό για μια μπάντα να έχει διαφορετικές επιρροές τις οποίες βέβαια ο ακροατής τις ακούει μεταφρασμένες.

- Μια που μιλάμε για διαφορετικά είδη, δεν μπορώ να μη ρωτήσω για τη γνώμη σας για τον ηλεκτρονικό ήχο, και κατά πόσο θα μπορούσε να ενσωματωθεί στη μουσική σας...

Στην προσθήκη τέτοιων ρυθμών και στοιχείων είμαστε αντίθετοι. Είναι ένας δρόμος που πολλοί έχουν ακολουθήσει τον τελευταίο καιρό και δεν σκοπεύουμε να το κάνουμε μόνο και μόνο για να ακολουθήσουμε τους άλλους. Είμαστε υπερ του φυσικού, ανθρώπινου ήχου, και όλα τα μουσικά στοιχεία του δίσκου είναι εξέλιξη των τεσσάρων βασικών οργάνων. Σε κανένα σημείο δεν υπάρχει κάτι που να μην παίζεται από κάποιον από μας

- Ναι αλλά στην παραγωγή χρησιμοποιείτε κόλπα και παρεμβαίνετε στο φυσικό ήχο με ηλεκτρονικά μέσα. Drums, φωνητικά κτλ. πειράζονται στο τελικό στάδιο.

Σ'αυτά είμαστε πράγματι ανοιχτοί, αντίθετα όσον αφορά στη λούπα και στο ηλεκτρονικό, προτιμούμε να κρατηθούμε λίγο μακριά ακόμα καθως πρόκειται για την εύκολη λύση. Οταν έπεσαν αυτά σαν ιδέες στο studio είμαστε πολύ επιφυλακτικοί.

- Οι Last Drive, απ'οπου και ο ένας εκ των παραγωγών σας, Alex K., μπόρεσαν και ξέφυγαν από τα ελληνικά σύνορα και ακούστηκαν στη Γερμανία για παράδειγμα. Αν κάποια στιγμή στο μέλλον δείτε ότι μπορείτε να τα καταφέρετε και στο εξωτερικό, θα αλλάζατε από ελληνικό σε ξένο στίχο, ή αυτό είναι κάτι που δεν σας βγαίνει και το αποκλείετε εξ'αρχής...

Προς το παρόν δεν αποκλείουμε τίποτα αλλά και δεν ζούμε με αυταπάτες. Το να μας ακούσουν προσεκτικά 10 άτομα στην Ελλάδα, είναι πολύ καλό για μας, δεν ξεκινήσαμε άλλωστε με βλέψεις εξωτερικού. Αλλά από την άλλη το θέμα του στίχου δεν είχε να κάνει με το συχνό ρητό ότι τα συγκροτήματα με ξένο στίχο δεν τραβάνε στη χώρα μας. Απλά ο Αντρέας που γράφει τους στίχους το βρήκε πιο φυσικό να γράψει στη μητρική του γλώσσα κι έτσι του έβγαινε καλύτερα. Ουσιαστικά όμως προτιμούμε να παντρέψουμε τον ελληνικό στίχο με ένα συνδυασμό ακουσμάτων, παρα να γίνει ένα "κοινό" πράγμα.

- Εφόσον πάτε με ξένο στίχο, πιστεύετε δηλαδή ότι δεν εχετε κατι το ξεχωριστό δηλαδή υπάρχουν περισσότερες εναλλακτικές προτάσεις για τους φίλους της αγγλόφωνης rock;

Eίναι κι αυτό, αν και μας ενοχλει η κατηγοριοποίηση, και πιστεύουμε ότι η μουσική είναι η μία. Απλά μας αρέσει πάνω απ'όλα αυτό που παίζουμε, αυτές είναι οι επιρροές μας και τα πράγματα ήρθαν πολύ γρήγορα και φυσικά. Να σκεφτείς ούτε που κάτσαμε να σκεφτούμε τι στίχο θα παίξουμε. Δηλ. αν καθόμουνα εγώ να γράψω τους στίχους, σήμερα θα βγαίναμε με ξένο στίχο...

- Στις ερωτήσεις για το στίχο κάθε group, ορισμένοι απαντούν ότι έχουμε βαρεθεί τη μιζέρια, τους στίχους που διαμαρτύρονται για τα πάντα και χωρίς λόγο, και άλλοι απαντούν ότι όταν κάποιος είναι χαρούμενος δεν έχει λόγο να δημιουργήσει Τέχνη. Οι δικοί σας πάντως στίχοι είναι περισσότερο στίχοι διαμαρτυρίας, στίχοι με αρνητικά περισσότερο συναισθήματα.

Ολα αυτά κατά τη γνώμη μου είναι υποκειμενικά. Μπορεί να πάρουν πολλοί ένα συγκεκριμένο στίχο και να το ερμηνεύσουν με τελείως διαφορετικό τρόπο, με τα δικά τους φίλτρα. Σ' ένα τραγούδι που κάποιος μπορεί να βαράει ενέσεις, ο άλλος μπορεί να αρχίσει να χορεύει...

- Η πρόθεση είναι αυτό που μ'ενδιαφέρει...

Η πρόθεση έχει να κάνει πάνω απ'όλα με ερεθίσματα από την καθημερινή ζωη, γι'αυτό και στις άλλες συνεντεύξεις λέμε ότι δεν χρειάζεται να πούμε εμείς τι σημαίνει το ένα ή το άλλο τραγούδι. Για τον καθένα οι στίχοι σημαίνουν κάτι διαφορετικό και μπορούν να ερμηνευθούν διαφορετικά, οπως και το όνομα Φόβοι του Πρίγκηπα. Ο κάθενας μπορεί να το δει όπως θέλει, μπορεί να το δει ακόμα καλύτερα απ'ότι το βλέπουμε εμείς, να το αιτιολογήσει πολύ καλύτερα, να πει "κοίταξε σε μένα δημιουργεί αυτά τα ξεχωριστά συναισθήματα", κι αυτό είναι μαγικό. Ενα πράγμα που μπορούμε να πούμε είναι ότι η μουσική επηρεάζει το στίχο, και ο στίχος τη μουσική...

- Η μουσική υπάρχει για να περιβάλλει το στίχο ή το αντίθετο;

Η αλήθεια βρίσκεται κάπου ανάμεσα και τα δύο δημιουργούνται σχεδόν ταυτόχρονα. Μπορεί να έχουμε φτιάξει κάποιο κομματάκι συνθετικά κατά 80% και την επόμενη μέρα να έρθει ο Αντρέας με 2 πολύ καλά στιχάκια... Ή ο Ανδρέας φέρνει κάποιες ιδέες και προσπαθούμε όλοι μαζί να τις ντύσουμε μουσικά.. Αν φυσικά ένας στίχος δεν κυλάει σωστά, υπάρχουν παρεμβάσεις από μας, λειτουργούμε δηλαδή σαν ομάδα. Υπάρχουν παρεμβάσεις από τους κιθαρίστες στα drums, από τον drummer στις κιθάρες, απ' τη φωνή στο μπάσο, πέφτει και λίγο ξύλο...

- Μη μου πείτε ότι τσακώνεστε και άγρια (γέλια).

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν νεύρα, είναι φυσιολογικό να υπάρχουν. Οταν παίζεις 12 ώρες ασταμάτητα και κάθε μέρα, υπάρχει και η κούραση και η ένταση...

- Υπήρχε άνεση χρόνου στο studio ή το αρκετά σύνηθες (ιδίως παλιότερα) "τελειώνετε γρήγορα" από την εταιρία;

Βασικά είχαμε 350 ώρες, υπήρχε δηλαδή πολύς χρόνος για να φτιάξουμε αυτό που θέλουμε. Στα μισά βέβαια είχαμε τελειώσει, αλλά αυτό είναι κάτι που έχει σχετική σημασία, εφόσον ο Neil Young για παράδειγμα ηχογράφησε album σε δύο μέρες. Επιπλέον άλλο η ηχογράφηση και άλλο το μιξάρισμα το οποίο μπορει να σου πάρει και ένα και δύο μήνες.

- θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο περισσότερο για τις εταιρίες, πάντα από την δικιά σας μικρή αλλά σημαντική εμπειρία, και κυρίως για τα ποσοστά που παίρνουν οι πρωτοεμφανιζόμενοι καλλιτέχνες.... Καταρχήν πείτε μου για σας...

Οταν υπογράψαμε οπωσδήποτε είμασταν μεσα στην καλή χαρά και δεν μας απασχολούσε τόσο πολύ το ποσοστό που θα παίρναμε από τις πωλήσεις του cd μας. Σίγουρα όμως ρωτήσαμε, το ψάξαμε, συμβουλευτήκαμε δικηγόρο και πήγαμε να υπογράψουμε οργανωμένοι. Γενικά, από τη μία δεν μας ενοχλεί να μην πληρωθούμε, αλλά από την άλλη δεν μας αρέσει να μας εκμεταλλεύονται...

- Σίγουρα οι εταιρίες προσφέρουν κάποιες υπηρεσίες και είναι πάνω απ'όλα επιχειρήσεις που στοχεύουν στο κέρδος. Αναλαμβάνουν εξάλλου και την προώθηση μέσω διαφημίσεων κτλ., αλλά μήπως τελικά παίρνουν μεγαλύτερα ποσοστά απ'οσο δικαιούνται με βάση τις υπηρεσίες τους;

Μπορεί να συμβαίνει κι αυτό, σε σχέση πάντα μ'αυτα που προσφέρουν, αλλά δεν είμαστε του στυλ ντε και καλά οι "παλιοεταιρίες" κτλ. Δεν κρύβουμε ότι το ποσοστό μας είναι μικρό, αλλά σε τελική ανάλυση τα λεφτά είναι το τελευταίο πράγμα το οποίο σκεφτόμαστε σ'αυτό που κάνουμε, υπάρχουν άλλα πολύ σημαντικότερα πράγματα τα οποία έχει κανείς στο νου του όταν ξεκινάει...

- Στα live τι συμβαίνει;

Κοιταξε, στα live είναι κάτι το απίστευτο αυτό που ζούμε. Υπάρχουν άνθρωποι με τόσο περίεργες αντιλήψεις για τα λεφτά που πρέπει να πάρει μια μπάντα που θα παίξει ζωντανά, που σε πιάνει τρέλλα. Νομίζουν ορισμένοι ότι μας κάνουν χάρη να πάμε να παίξουμε. Βέβαια δεν διαφωνούμε τόσο σ'αυτό, αλλά συμβαίνει και το αντίστροφο. Μια μπάντα που θα πάει να παίξει σε ένα μαγαζί, θα φέρει κόσμο. Αλλά υπάρχουν άνθρωποι που σου λένε, "δεν φτάνει που θα παίξεις στο μαγαζί, θέλεις να πληρωθείς κιόλας;".

- Ασε που κάποιοι αποθρασύνονται ακόμα περισσότερο, ειδικά όταν υπάρξουν μπάντες που θα παίξουν δωρεάν

Ναι, έτσι κάνουμε κακό και στους υπόλοιπους, δεν είναι μόνο ότι πιάνουν εμάς κορόιδο.

- Οι live σκηνές παρόλα αυτά ανθούν, τα groupάκια που ξεπετάγονται από την αφάνεια πληθαίνουν, οι κυκλοφορίες αυξάνονται και πάει λέγοντας... Μέσα σ'αυτόν τον πανικό συμφωνείτε ότι βγαίνουν πολλά πράγματα χωρίς να προσεχτούν;

Καταρχήν, η άνοδος τόσων συγκροτημάτων είναι μάλλον πλασματική και πιστεύουμε ότι υποκινείται από τις εταιρίες που τα προωθούν, κι αυτό για να έχουν σιγά-σιγά μεγαλύτερα κέρδη. Στο live όμως αποκαλύπτονται όλα. Βλέπεις ότι ενώ υπάρχουν τόσα συγκροτήματα, το καθένα μαζεύει από 30-50 άτομα, και τελικά παρατηρείς ότι το κοινό έχει παραμείνει ίδιο στο rock. Οι μεγάλοι πάντα κρατούν τα ποσοστά τους, αλλά γενικά ο κόσμος δεν πάει στα live, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πραγματικοί fan. Η άνοδος δεν αποδεικνύεται από τις διαφημίσεις στα περιοδικά ή από την ομολογουμένως ποσοτική αύξηση των κυκλοφοριών. Σημαίνει αυτό που μας λένε οι πιο παλιοί, παιδιά από παλιά συγκροτήματα, ότι στη δεκαετία του 80 κατάφερναν να γεμίζουν 2-3 μαγαζιά κάθε Σαββατοκύριακο, ενώ παράλληλα κλείνονταν πιο εύκολα τα live. Τα ονόματα μπορεί να ήταν λίγα, αλλά στα live τους πήγαινε ο κόσμος, τα live είναι ο καθρέφτης.

- Μια και μιλάμε για δεκαετία του 80, η όλη φάση του ελληνικού rock ήταν σαφώς πιο underground και είναι επόμενο να υπάρχει μεγαλύτερη ζεστασιά.

Ακριβώς, έλεγες θα πάω σε ένα live και το εννοούσες. Σήμερα η κατάσταση είναι λίγο χλιαρή, λες "πάμε σ'ενα live", θα έχει ωραίο περιβάλλον, καλές γκόμενες, κάπως έτσι, καμία σχέση. Πάντως από το άνοιγμα των εταιριών δίνονται πολλές ευκαιρίες και σ'αυτούς που αξίζουν, σ'αυτούς που θα μείνουν. Από τους 50 άλλωστε θα μείνουν οι πέντε...

- Στην Κρήτη όπου σπουδάζετε εσείς πως είναι τα πράγματα;

Είναι όπως σε όλη την επαρχία, φυσικά και δεν υπάρχει η κινηση Αθήνας και Θεσσαλονίκης από καμία άποψη. Πολύ γνωστά, λίγες εκπομπές...

- Παρόλα αυτά πολλά συγκροτηματάκια ξεπηδούν από τις δύσκολες αυτές συνθήκες της επαρχίας που περιγράφετε...

Εκει ο κόσμος που ασχολείται με τα νέα rock πράγματα είναι λίγος, αλλά ασχολείται πορωμένα και είναι πολύ όμορφα. Ολο το Ρέθυμνο για παράδειγμα έχει ένα rock bar, όλη συμμορία εκεί μέσα, αλλά είμαστε πολύ λίγοι. Αν βγεις έξω από αυτό τον κύκλο θα δεις ότι ο κόσμος είναι εντελώς άσχετος, και όλα βράζουν σε ένα καζάνι "από Πυξ Λαξ, εως Last Drive". Παντού λίγο απ'όλα, λίγο rock, λίγο σκυλλάδικο...

- Γνώμη μου είναι ότι τώρα επειδή και η μόδα του σκυλλάδικου έχει ξεπεραστεί, και τα καθαρά beat μαγαζιά συγκεντρώνουν σαφώς λιγότερο κόσμο απ'ότι 4 χρόνια πριν για παράδειγμα, αλλά και εξαιτίας του ότι το rock είναι από του φύση του απαιτητικό σε γνώσεις είδος και δεν είναι στο πετσί του μέσου "λίγο απ'όλα" dj, η μέση λύση , αυτή δηλαδή που εφαρμόζεται είναι η καλύτερη...

Ο καθρέφτης των πωλήσεων είναι τα μαγαζιά, και γι'αυτό αυτό που λες είναι σωστό. Εφόσον πουλάει το λίγο απ'όλα, αυτό θα παίξουν. Μην ξεχνάμε ότι οι άνθρωποι που έχουν τα μαγαζιά είναι επιχειρηματίες, αλλά προσωπικά εγώ δεν μπορώ να ακούσω μια αλλαγή από "δεν ξέρω γω τι" σε "δεν ξέρω γω τι". Υπήρξα κατοπιστικότατος πιστεύω! (η παρέα πέφτει από τα γέλια, και ο Αντώνης διευκρινίζει ότι το πρώτο "δεν ξέρω γω τι" είναι οι Zeppelin και το δεύτερο οι Chumbawamba)

- Θα ήθελα λίγο να μιλήσουμε και για την εκπληκτική κατά τη γνώμη μου παραγωγή του album. Με τους Alex K. και Jim Spliff γνωριζόσασταν ή έγινε η γνωριμία απευθείας στο studio;

Σε πρώτο στάδιο καταρχήν δουλέψαμε με τον Αρη το Χρήστου που είναι και ο ηχολήπτης του δίσκου. Φτιάξαμε το demo, την προπαραγωγή, ενώ τον Αλέξη και τον Τζίμη τους γνωρίσαμε λίγες εβδομάδες πριν μπούμε στο studio. Ο τρόπος που σκεφτόντουσαν και που δούλεψαν μας άρεσε πάρα πολύ, υπήρχε ένα καλό κλίμα... Από τη μία ο Αλέξης είχε ενα εκπληκτικό τρόπο να δουλεύει μέσα στο studio, ενώ ο Τζίμης είχε φοβερές γνώσεις οι οποίες μας ήταν κάτι περισσότερο από υπερπολύτιμες, - και τεχνικές και μη.

- Τα ακούσματά τους ταίριαζαν με τα δικά σας;

Υπήρχαν κάποια κοινά ακούσματα, αλλα σίγουρα δεν ακούμε τα ίδια πράγματα. Παρόλα αυτά ο Αλέξης μας εντυπωσίασε λέγοντας πριν από μας, αυτά που σκεφτόμασταν εμείς! Σε ορισμένες στιγμές που βλέπαμε ότι το κλίμα μοιάζει με το τάδε κομμάτι από τους Monster Magnet ας πούμε, μας προλάβαινε ο Αλέξης, λέγοντας μας "παιδιά το κομμάτι πάει προς τα εκεί" και χαζεύαμε... Εχει πάρα πολλά ακούσματα και πάνω απ'όλα ξέρει να ακούει καλά μουσική και καταλαβαίνει...

- Δόθηκαν στους παραγωγούς εξουσίες; Και ρωτάω γιατί πολλές φορές ορισμένοι ακουν ενα album και λένε... να μια ωραία παραγωγή, και στην ουσία πρόκειται για προσωπική δουλειά του group πριν το τελικό στάδιο, απλά ο παραγωγός βοηθάει στην τελική αποτύπωσή της... Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς έγινε τελικά πριν το τελικό στάδιο της σύμπραξης με τους Brotherhood of the Dog;

Ναι... Tα κομμάτια του δίσκου τα είχαμε δουλέψει δύο χρόνια σχεδόν. Με το πρώτο album ασχοληθήκαμε τους 6-7 πρώτους μήνες του group, και ήδη από την προετοιμασία του πρώτου album κόπηκαν ορισμένα κομμάτια τα οποία θα έμπαιναν στο επόμενο εφόσον δεν κόλλαγαν μουσικά με το κλίμα των υπολοίπων. Η ομάδα της παραγωγής έδωσε πολλά πράγματα στα κομμάτια, αλλά η βάση έχει δουλευτεί από μας. Γενικά όμως δεν υπηρχε η αυταρχική σχέση παραγωγού-συγκροτήματος όπου ο παραγωγός κανονίζει τα πάντα όπως εκείνος τα θέλει. Μας έλεγε ο Αλέξης ότι οι παραγωγοί στην Αμερική μπαίνουν μέσα και απλά σου λένε "εσύ παίξε" και το δέχεσαι, αλλιώς σου λέει "εσύ με διάλεξες, σηκώνομαι και φεύγω". Συζητούσαμε, υπήρχαν πολλές εντάσεις, κόντρες, ημασταν πεισματάρηδες όσον αφορά στην αλλαγή κάποιων riff ή άλλων στοιχείων, αλλά είχαμε το χρόνο, δοκιμάζαμε και βλέπαμε αν μας άρεσε, κάναμε 2,3 mix και επιλέγαμε. Για 2 μήνες είχαμε γίνει μια οικογένεια, τα παιδιά είχαν γίνει μέλη του group. Ερχονταν την άλλη μέρα και μας έλεγαν "το βράδυ σκέφτηκα την τάδε ιδέα", όπως άλλωστε κάναμε κι εμείς όταν πηγαίναμε στα σπίτια μας.

- Στο Live προσπαθείτε να απλοποιήσετε τα πράγματα εφόσον είναι δύσκολο να βγουν με τον ίδιο τρόπο ή προσπαθείτε να ακολουθήσετε τη βασική γραμμή του album;

Πέρα από κάποια πράγματα που δεν μπορούν να βγουν στο live όπως την έλλειψη πλήκτρων ή βιολιού, τα υπόλοιπα βγαίνουν με το φυσικό, κλασικό ζωντανό παίξιμο. Ετσι κι αλλιώς όμως τα πάντα είναι κιθάρες, απλά κάποια πράγματα παίχτηκαν στο studio σε όργανα όπως η clavinova και το rhodes γιατί αυτή ήταν η ιδέα...

- Δεν έχετε σκεφτεί δηλαδή να χρησιμοποιήσετε ένα παραπάνω μέλος για τις ανάγκες των ζωντανών εμφανίσεών σας;

Στο studio σίγουρα βγηκανε καλύτερα αυτά και γι'αυτό τα χρησιμοποιήσαμε. Αλλο πράγμα όμως το live και αυτό είναι και το καλό, το ότι διαφέρει από το δίσκο. Σκοπός είναι να δει ο κόσμος δυο πράγματα διαφορετικά, κάτι καινούριο... Πέρα από το ότι στα live παίζουμε πιο σκληρά...

- Αυτό ακριβώς ήθελα να πω και με πρόλαβες. Στα rock live είναι απαραίτητη η ένταση και ίσως και το εκτονωτικό συναίσθημα...

Σίγουρα. Κάποια πράγματα βγαίνουν έτσι κι αλλιώς διαφορετικά ζωντανά. Προς το παρόν όμως κοιτάζουμε καταρχήν τη βασική γραμμή του τραγουδιού, να μην χάνουμε "κομμάτια" απ'αυτό και στηριζόμαστε στις κιθάρες, το μπάσο, τα τύμπανα και τις φωνές. Πάνω απ'όλα όμως ένας άνθρωπος που θα έρθει να μας δει ζωντανά δεν περιμένει μόνο να μας ακούσει να παίζουμε το δίσκο...

- Τελευταια πάντως έχει καθιερωθεί στο τέλος των live κάποιων συγκροτημάτων να επιδίδονται σε θόρυβο (τα γνωστά μας σκουπίδια). Τα Διάφανα Κρίνα (βέβαια σ'αυτά κάθε άλλο παρά πρωτάρηδες είναι, απλά έχουν αυξήσει τα ντεσιμπέλ και τη διάρκεια του θορύβου σε ορισμένα μέρη), οι Ονειροπαγίδα ή ακόμα και οι Πυξ Λαξ (!) έχουν μπει στο παιχνίδι, και δεν είναι μόνο αυτοί...

Εμείς πάντως δεν κάνουμε θόρυβο έτσι απλά επειδή είναι στη μόδα. Και θόρυβος από θόρυβο έχει διαφορά. Εμείς πάντα αφήναμε τις κιθάρες να μικροφωνίζουν, τα τύμπανα να παίζουν τόσο δυνατά που να σου κόβουν την ψυχή, και δεν ανακαλύψαμε το θόρυβο τώρα. Και καλά οι Ονειροπαγίδα για παράδειγμα, ο Χρήστος και ο Στέλιος είναι φίλοι μας, λάτρεις του είδους, τα ακούσματά τους είναι αυτά, και έτσι κι αλλιώς ενσωματώνουν κάποια από αυτά στο πρώτο τους album. Αλλά για κάποια συγκροτήματα που ξαφνικά τα ανακαλύπτουν, τη στιγμή που δεν έχουν ούτε τα ακούσματα, ούτε ιδέα, δεν μπορώ να το φανταστώ καν - τους Πυξ Λαξ ας πούμε... Αλλά άποψή μας είναι αυτή. Πάντως εμείς τελειώνουμε απαλά (γέλια)... Πάντως εφόσον είναι αυθεντική η επιθυμία τους, εμείς χαιρόμαστε για τις επιλογές τους. Αν δω δηλ. τον Καζατζίδη να βγαίνει κάπως έτσι επειδή το γουστάρει, θα προσκυνήσω (γέλια), ειλικρινά σου μιλάω, αλλά αν το κάνει κάποιος επειδή και άλλα 10 συγκροτηματάκια παίζουν έτσι, είναι σκέτο καραγκιοζιλίκι...