Aς τις δούμε μία μία, για να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας!
Ο συνωστισμός των δυνατών χαρτιών των στούντιο για τα Όσκαρ τον τελευταίο μήνα κάθε χρονιάς, δεν αφήνει χρόνο για αφομοίωση των ταινιών και για μια ψύχραιμη αποτίμηση της αξίας κάθε ταινίας. Ο υποψιασμένος θεατής πρέπει να πάρει το χρόνο του για να εκτιμήσει δημιουργίες που διεκδικούν τα σπουδαιότερα κινηματογραφικά βραβεία. Τελικά, είναι οι φετινές ταινίες της κούρσας των Όσκαρ όντως οι καλύτερες της χρονιάς; Οι περισσότεροι πιστεύουν πως ισχύει.
Φέτος, η μάχη θα δοθεί ανάμεσα στο La La Land και το Moonlight. Πως μπορείς όμως να συγκρίνεις τόσο διαφορετικές ταινίες; Το Moonlight είναι ένα μικρό διαμάντι. Σπάνια ο ανεξάρτητος Αμερικάνικος κινηματογράφος εξερευνά σε τόσο βάθος το ζήτημα της ταυτότητας και μάλιστα με τέτοια σπαραξικάρδια ομορφιά.
Πρόκειται για ένα θαυματουργό φιλμ με ιαματικές ιδιότητες. Η σεξουαλική και συναισθηματική αναγέννηση είναι η ιστορία του φοίνικα που αναδύεται από τις στάχτες του. Το Moonlight είναι μια οδυνηρή στην καρδιά αλλά δραματικά ρεαλιστική ταινία που δεν ηθικολογεί ούτε είναι χειριστική. Πρόκειται για μια από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις ταινίας που δεν κάνουν λάθος επιλογή, είτε στο μοντάζ είτε στο σενάριο, ούτε στην προσέγγιση των χαρακτήρων.
Φέτος, όλες οι προβλέψεις δείχνουν και με τα δυο χέρια το La La Land, αυτό το θαυματουργό φιλμ που θα δούμε στα Novacinema, αλλά και όποτε εμείς το επιθυμούμε με την υπηρεσία Nova On Demand και μάλιστα χωρίς καμία επιπλέον χρέωση. Είναι ένα έργο στωικά κατασκευασμένο με βάση τις παραδοσιακές τεχνικές του μιούζικαλ και τη θέρμη των σινεμασκόπ εικόνων. Το σκίρτημα του έρωτα και τα προδομένα όνειρα, μπλέκονται τραγουδιστά, μέσα σε ονειρικές, πολύχρωμες εικόνες που αναδεικνύουν με παρρησία τις αρετές και τη χαζευτική μαγεία του κινηματογράφου. Η ιστορία ενός πιανίστα που θέλει μια μέρα να φτιάξει το δικό του jazz club και μιας ηθοποιού που τρέχει από οντισιόν σε οντισιόν για να βγει από την αφάνεια, λειτουργεί ως πρόσχημα για ένα απόλυτα συγκινητικό, κινηματογραφικό επίτευγμα. Ο σκηνοθέτης Damien Chazelle, μπορεί να μην αντιλαμβάνεται την ταινία του σαν αντίσταση ενάντια στο παρανάλωμα των ψηφιακών εφέ και της αφελούς mainstream ψυχαγωγίας, αλλά κάτι τέτοιο επιτυγχάνει.
Η φιλοδοξία του είναι να ανακαλύψει από την αρχή την ηδονή της κινηματογραφίας, να αναδείξει την αξία των αισθήσεων που παράγει η jazz και να μας ωθήσει να αναλογιστούμε μετά από καιρό τις ιαματικές ιδιότητες ενός έξοχα κινηματογραφημένου love story. Με ένα πρωτογενές υλικό που στα χέρια κάποιου άλλου θα μπορούσε να μετατραπεί σε μεταμοντέρνο κλείσιμο του ματιού στην παράδοση του μιούζικαλ ή εξυπνακίστικης αποδόμησης του είδους, η ταινία μας επαναφέρει στην απλότητα των προθέσεων του διαχρονικού σινεμά και όλα μοιάζουν όμορφα (τόσο διαολεμένα όμορφα). Το La La Land είναι μια μεθυστική αποκάλυψη της διαχρονικότητας του σινεμά, ειδικότερα των «boy meets girl» ιστοριών που σου σπάνε σε κομμάτια την καρδιά. Σε κάνει να χάψεις λαίμαργα τις χορογραφίες, να χαθείς στη δεξιοτεχνική συμπύκνωση της δράσης και να βουρκώσεις με βιωμένα αισθήματα: με ένα πρώτο φιλί σε κινηματογράφο, με ένα δειλό μπλέξιμο των δαχτύλων ή με τις αόρατες στιγμές που νιώθεις πως τα πιο όμορφα όνειρα πάνε χαμένα στο χρόνο. Η συγκινησιακή ακρίβεια του «κλασσικού» έχει ανασυσταθεί και απογειώνεται με ακρίβεια στο tempo, προάγοντας τα αγνότερα συναισθήματα.
Στους ριγμένους των υποψηφιοτήτων είναι το Silence, η ιστορία που ζύμωνε σε εικόνες στο μυαλό του ο Σκορσέζε για περισσότερα από 25 χρόνια, διαδραματίζεται τον 17ο αιώνα και έχει στο επίκεντρό της δυο Ιησουΐτες ιερείς. Ο Sebastiao Rodrigues (Άντριου Γκάρφιλντ) και ο Francisco Garrpe (Άνταμ Ντράιβερ) θα αναλάβουν εθελοντικά ένα επικίνδυνο ταξίδι από την Πορτογαλία στην Ιαπωνία, στην καρδιά των αιματηρών διώξεων των Χριστιανών, έχοντας στόχο να βρουν τον χαμένο από καιρό μέντορά τους, τον Cristóvão Ferreira (Λίαμ Νίσον), ο οποίος φημολογείτο πως απαρνήθηκε την πίστη του κατά τη διάρκεια των βασανισμών του. Η αβάσταχτη αυτή φήμη ταλανίζει την ψυχή των δυο αθώων ιερέων που χωρίς αποσκευές αλλά με πίστη στις καρδιές τους, θα θελήσουν να δοκιμαστούν για να βρουν απαντήσεις.
Στο Silence, η έννοια της προσευχής χάνει την στενή θρησκευτική της έννοια και έρχεται να σημάνει μια γενναία αντιμετώπιση του εσωτερικού εαυτού. Τα γράμματα πίσω στην πατρίδα των δυο Ιησουιτών μετατρέπονται σε προσευχές, γραμμένες σε εξομολογητικό τόνο, με τους ήρωες να θέλουν να κουβαλήσουν το σταυρό που δεν κατάφερε ο μέντοράς τους. Σαν να θέλουν να τον εξιλεώσουν, ως εθελοντές μάρτυρες, σε μια τυφλή αποστολή. Το Silence σε υποβάλει με τη φωτογραφία του και σε βάζει στο υπογάστριό του με το εκτόπισμα της θεολογικής και υπαρξιακής αναζήτησης που επιχειρεί. Με παντελή την απουσία μουσικής επένδυσης, η ταινία εντείνει το αίσθημα κατάνυξης και υπογραμμίζει τη Σιωπή που περιβάλλει τους ήρωες οι οποίοι μάταια αναζητούν θεϊκή παρέμβαση ή καθοδήγηση.
Ο Άντριου Γκάρφιλντ μπορεί να μην αναγνωρίστηκε για το Silence αλλά απέσπασε μια υποψηφιότητα για το Hacksaw Ridge ή «Αντιρρησία Συνείδησης», στην επιστροφή του Μελ Γκίμπσον πίσω από την κάμερα. Το θέμα της ιστορίας αναφέρεται στον Ντος, έναν εθελοντή στρατιώτη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, ο οποίος κατά την διάρκεια της μάχης Οκινάουα, έσωσε δεκάδες Αμερικάνους πολεμιστές χωρίς να κρατάει όπλο. Η ταινία παρακολουθεί τον στρατιώτη από τα παιδικά του χρόνια και την εκπαίδευσή του στο στρατό, μέχρι την υπεράνθρωπη προσπάθειά του στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Η ιστορία ενός θεοσεβούμενου παιδιού με συντηρητική ανατροφή που ήθελε να θυσιαστεί για την πατρίδα του χωρίς να παραβιάσει την ιερή εντολή περί φόνου, αποτελεί ενδιαφέρον υλικό για μια ταινία που θα εξέταζε το παράδοξο της εφαρμογής της συμπόνιας ενός άοπλου μέσα στο αιματοβαμμένο μέτωπο πολέμου. Οι «ταινίες είδους», που βασίζονται σε genres, βρίσκουν πάντα τον δρόμο για τα Όσκαρ.
Εκτός από την «ταινία πολέμου» (Αντιρρησίας Συνείδησης) έχουμε και μια μικρή αναβίωση του «γούεστερν» με το Hell Or High Water. Σε αυτό το υπέροχο φιλμ, ο Chris Pine και ο Ben Foster βρίσκονται στους ρόλους των δυο βρώμικων αδερφών που εξαπολύουν ένα σερί ένοπλων ληστειών, ενώ στο κατόπι τους βρίσκεται ο βετεράνος αστυνομικός Marcus Hamilton με τον συνέταιρό του, τον Alberto Parker. Τα όργανα της τάξης ερμηνεύουν ο Jeff Bridges με το ζεν και στωικό του βλέμμα και ο Gil Birmingham. Ο φακός του Mackenzie μας καθηλώνει, ειδικά όταν βρισκόμαστε εν μέσω των βεβιασμένων, απρογραμμάτιστων και συχνά πανικόβλητων ληστειών, με μια ένταση που εντείνει το αυτοκαταστροφικό παίξιμο του Ben Foster στο ρόλο ενός μανιακού χαρακτήρα με εμφανές death wish και με εμμονή να ζει στα όρια. Τον εξισορροπητικό ρόλο με την πραγματικότητα και τον ρόλο ευθύνης αναλαμβάνει ο Chris Pine. Το Hell Or High Water είναι ένα σφριγηλό σε υφολογία και μοντέρνο σε αισθητική Γουέστερν, αλλά κυρίως σοφό στην οπτική του περί αυτοδικίας και κοινωνικής βίας, που θα μείνει κλασικό. Χωρίς την ειρωνεία και την διάθεση για ανατροπή των Κοέν και χωρίς τη μονοδιάστατη macho, εμμονή για ηθικούς διδακτισμούς του σινεμά του Ίστγουντ. Ο Bridges είναι ξανά εδώ σε mode True Grit και ρίχνει τις ατάκες του σαν να μασάει βαμβάκι. Η θλιμμένη όψη του, τα καλόκαρδα ρατσιστικά πειράγματα στον Μεξικάνο συνέταιρό του και η σοφία του λόγου του εντυπώνονται σε κάθε σκηνή.
Μεγάλη αγωνία θα έχουμε για την πιθανή βράβευση του Γιώργου Λάνθιμου για το Lobster. O εξαιρετικός Έλληνας σκηνοθέτης αναπτύσσει την ιδιοφυή ιδέα περί πλαστογράφησης των ιδανικών του έρωτα με μια προσέγγιση ανοιχτά φιλοσοφική. Φυτεύει άβολα ερωτήματα για το δράμα των ανύπαρκτων δεσμών αγάπης και τις εκβιαστικές ευκαιρίες ζευγαρώματος που παρά την οφθαλμοφανή αμφιβολία της αυθεντικότητάς τους, δεν προκαλούν αίσθημα απελπισίας στους θαμώνες του ξενοδοχείου, οι οποίοι ονειρεύονται να βρουν μια θέση στη Γη της Επαγγελίας των «δεσμευμένων» και των κοινά αποδεκτών στη μεγαλούπολη. Τη μοίρα των ξεστρατισμένων, «μόνων» ανθρώπων στην καρδιά του δάσους θα την απολαύσουμε στα Novacinema, μαζί με άλλες μεγάλες ταινίες που έχουν διακριθεί στα μεγαλύτερα βραβεία τη χρονιά που μας πέρασε, και όχι μόνο. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Nova Stars, το pop-up κανάλι, που κάθε χρόνο τέτοια εποχή συντροφεύει τους Novacinema συνδρομητές.
To εξίσου ιδιαίτερο Arrival, διεκδικεί Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Στην υπόθεση της ταινίας, μια γλωσσολόγος και ένας φυσικός, η Λουίζ και ο Ίαν, επιστρατεύονται για να διερευνήσουν τις προθέσεις των γιγαντιαίων πλασμάτων που παράγουν μεταλλικούς ήχους και θορύβους. Η Λουίζ αντιλαμβάνεται νωρίς πως η αιώνια γλώσσα επικοινωνίας είναι ο γραπτός λόγος και έτσι θα προσπαθήσει να επικοινωνήσει με τα απόκοσμα πλάσματα. Πρόκειται για μια γυναίκα που έχει λόγους να πάει κόντρα στις επιλογές αλλοτριωμένων ανθρώπων, στους κοντόφθαλμους πατριώτες και πολεμοχαρείς στρατιωτικούς. Η Έιμι Άνταμς με την μελαγχολική περιέργεια στα μάτια, είναι πιο «γήινη» από ποτέ όταν ερμηνεύει την προσπάθεια της ηρωίδας να αποκωδικοποιήσει «εξωγήινους» βρυχηθμούς και άγνωστα σύμβολα απ’ το βαθύ διάστημα. Η κατάθλιψη και η αμφιβολία αντανακλώνται ποικιλότροπα στο φωτογενές πρόσωπό της, λίγο πριν εμφανιστούν οι εξωγήινοι που θα σπάσουν τα συμβολικά δεσμά της αντίληψης. Αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι κάτι ανάμεσα σε ονειρικές επαφές τρίτου τύπου, σε διανοητικούς γρίφους και σε γλωσσολογικούς στοχασμούς, όλα κάτω από ένα πάζλ που μπλέκει το μεταφυσικό και το μεταφορικό, με άξονα τη γλώσσα και τη διαστολή της έννοιας του χρόνου.
Στον τομέα της επιστημονικής φαντασίας που κέρδισε το Arrival, έμεινε εκτός της κούρσας των Όσκαρ το Passengers, μια ταινία που εγκλωβίζει τη δράση σε έναν συναρπαστικά κλειστοφοβικό διάκοσμο και επενδύει στη φωτογένεια δυο πρωταγωνιστών που περιφέρονται σαν πρωτόπλαστοι σε ένα βιομηχανικά ονειρικό περιβάλλον αφθονίας, πασπαλίζοντας ταυτόχρονα με πλάγια ερωτήματα βιοηθικής μια γνήσια sci–fi ιδέα που μοιάζει με απραγματοποίητο σενάριο του Twilight Zone.
Το "ξύπνημα" του Κρις Πρατρ είναι προγραμματισμένο να έρθει λίγους μήνες πριν το τέλος του πανάκριβου ταξιδιού, ώστε να συνέλθουν απόλυτα οι επιβάτες, περνώντας το χρόνο τους απολαμβάνοντας τις υπερπολυτελείς παροχές του πλοίου, σε μπαρ, γυμναστήρια και πισίνες με θέα το βαθύ διάστημα. Ο ήρωας είναι αδύνατον να ξαναμπεί σε mode ύπνωσης και σκοτώνει το χρόνο του πίνοντας, τρώγοντας και μιλώντας με τον ευγενέστατο μπάρμαν – ένα εξελιγμένο ανδροειδές. Μετά από ένα χρόνο νιώθει να σαλεύει από τη μοναξιά στους διαδρόμους του πλοίου σε κάτι που θυμίζει κοκτέιλ του Wall-E και του The Shining. Όλα κινούνται σε ρυθμούς απελπισίας και πανικού μέχρι που ο ήρωας θέλει να κάνει κάτι για να αντιμετωπίσει τη μοναξιά του και μετά από εσωτερική πάλη με το ηθικό δίλλημα, επιλέγει να ξυπνήσει ερήμην της μια «ωραία κοιμωμένη» που κρυφά ερωτεύεται, την Τζένιφερ Λώρενς.
Βραβεία Όσκαρ, πάντως, διεκδικεί το ρεαλιστικό δράμα Lion στο οποίο πρωταγωνιστεί ο Ντεβ Πατέλ (Slumdog Millionaire) ο οποίος αν και δεν εμφανίζεται στην οθόνη παρά μόνο μετά από μια ώρα μετά την έναρξη της ταινίας, καταφέρνει να κάνει το ενδιαφέρον να στραφεί πάνω του. H ιστορία της ταινίας διαδραματίζεται στη Δυτική Ινδία της δεκαετίας του 80, όταν ο πεντάχρονος Σαρού χάνεται από μια άτυχη στιγμή σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό. Χωρίς να μιλάει τη γλώσσα, ο μικρός χάνεται στους επικίνδυνους δρόμους της Καλκούτα, εν μέσω καθημερινών απειλών. Από τα παγκάκια και αφού τον μαζέψει ένα σκληρό ορφανοτροφείο, θα καταλήξει τελικά σε μια αυστραλιανή ανάδοχη οικογένεια που θα τον μεγαλώσει με αξίες και ιδανικά. Ετοιμάσου για κλάμα με λυγμούς για αυτή την ιστορία επαναπατρισμού ενός ανθρώπου.
Κι αν δε σου φτάνει το Lion και θες κι άλλες real life ιστορίες που βρήκαν το δρόμο τους στις πεντάδες υποψηφιοτήτων για Όσκαρ, στα Novacinema θα τις βρεις. Για παράδειγμα, το Sully του Κλιντ Ίστγουντ με τον Τομ Χανκς σε μια ανθρώπινη ιστορία διάσωσης που γράφτηκε στον αέρα της Νέας Υόρκης.
Υπεύθυνος για το λεγόμενο «θαύμα του ποταμού Χάντσον» ήταν ο πιλότος Σάλι ο οποίος την πιο δύσκολη στιγμή της ζωή του πήρε μια κρίσιμη απόφαση και με μια θαρραλέα πρωτοβουλία έριξε το αεροπλάνο στον ποταμό Χάντσον. Κανείς από τους 155 επιβάτες δεν έχασε τη ζωή του – πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο στα ελάχιστα δευτερόλεπτα που ο έμπειρος πιλότος είχε να σκεφτεί και να πράξει ανάλογα. Η ιστορία του Sully από μόνη της προσφέρει όλο το πακέτο για μια πρώτης τάξεως ανθρωπιστικής παραβολής που υμνεί την αυταπάρνηση, το ανθρώπινο ιδεώδες και την έμφυτη αλληλεγγύη σε ακραίες στιγμές κινδύνου. Ο παλαίμαχος Κλιντ Ιστγουντ υμνεί με τρυφερότητα έναν αγνό ήρωα της διπλανής πόρτας.
Ο ηρωισμός βρίθει και σε ταινίες όπως το Deepwater Horizon, που πραγματεύεται το ατύχημα του 2010 που προκάλεσε τη μεγαλύτερη ρύπανση πετρελαίου στις ΗΠΑ. H σφιχτή περιπέτεια περιγράφει με νεύρο, τα θλιβερά γεγονότα που συνέβησαν τον Απρίλιο του 2010, όταν μια δεξαμενή άντλησης πετρελαίου στα ανοιχτά του Κόλπου του Μεξικού εξερράγη, προκαλώντας μία από τις μεγαλύτερες σύγχρονες οικολογικές καταστροφές. Η αφήγηση χτίζεται με υπομονή, καθώς μας αφήνει να γνωρίσουμε τους ήρωες μέσα από διαλόγους ρουτίνας που φανερώνουν την εμπιστοσύνη, την εργατικότητα, το buddy bullshit και το πλαίσιο που αναπτύσσονται οι all American σχέσεις σε εργατικό περιβάλλον βαρέων και ανθυγιεινών. Ένας συνδυασμός ανθρωπιστικού δράματος διάσωσης, σε μια αντίστροφη μέτρηση πριν την προδιαγεγραμμένη καταστροφή αποτελείται από έναν καθημερινό άνθρωπο με ηρωικές τάσεις (Μαρκ Γουόλμπεργκ), μια γυναίκα που αντανακλά τις αγωνίες του θεατή (Κέιτ Χάντσον) , ένα σωστό αφεντικό παλιάς κοπής (Κερτ Ράσελ) και έναν μοχθηρό γραφειοκράτη που πουλάει την ψυχή του για το χρήμα (Τζον Μάλκοβιτς), όλα στην υπηρεσία μιας ταινίας που θα υμνήσει την αυτοθυσία, θα υπερασπιστεί την προστασία του ανθρώπου απέναντι στα συμφέροντα των πολυεθνικών.
Εκτός από τις αληθινές ιστορίες που αναφέραμε και θα φιλοξενούνται αυτό το διάστημα στα Novacinema, η φαντασία θα δώσει βροντερό παρών με το υποψήφιο για 2 Όσκαρ Fantastic Beasts and Where to Find Them, μια μαγική περιπέτεια που θα ενθουσιάσει τους fans του Χάρι Πότερ και στην οποία ο διασημότερος µαγοζωολόγος του Κόσμου των Μάγων, ο οποίος στα ταξίδια του έχει συναντήσει και καταγράψει χιλιάδες μαγικά πλάσματα, έχει καταφύγει στη Νέα Υόρκη για να αναζητήσει και να καταγράψει νέα μαγικά πλάσματα.
Το υποψήφιο για Όσκαρ μακιγιάζ, Suicide Squad μπορεί να μην κατέκτησε τις καρδιές των κριτικών, αλλά οι θεατές των Novacinema που θα το παρακολουθήσουν, θα καταλάβουν ότι πρόκειται για μια αληθινή κόμικ φαντασμαγορία με πηγαίο χιούμορ και ανατρεπτική οπτική. Την ίδια ευκαιρία θα έχουν και με την αναβίωση του Ghostbusters, που αν και δε έφτασε στα Όσκαρ, προσφέρει μια ανώδυνη ψυχαγωγία που έχει ανάγκη το mainstream κύκλωμα.
Είναι υποτιμημένο blockbuster το X-MEN: Αποκάλυψη; Άξιζε ένα Όσκαρ φωτογραφίας ή σεναρίου ο Γούντι Άλεν με το Café Society; Ο Μπεν Άφλεκ έπρεπε να κρατήσει το χρυσό αγαλματίδιο για τον Λογιστή (The Accountant); Η προβολή τους στα Novacinema φέτος θα δώσουν μια νέα εκτίμηση στα πράγματα γιατί σε μια δεύτερη ματιά συνήθως φαίνονται παραλείψεις και αδικίες.
*Μη χάσετε στα Novacinema αποκλειστικά μεγάλες κινηματογραφικές επιτυχίες που ξεχωρίζουν στο box office, αλλά και που διακρίνονται σε μεγάλα βραβεία (La La Land, Aστακός).
