Έχει περάσει αρκετός καιρός από τον άδικο θάνατο του Chris Oliva. Και όμως, όταν ακουστούν οι πρώτοι στίχοι του “Stay with me a while” νομίζει κανείς ότι ακούει δίσκο της δικής του εποχής. Φυσικό είναι όταν τα φωνητικά τα έχει αναλάβει ο ιθύνων νούς των Savatage, Jon Oliva, ο οποίος κάνει το δίσκο να ακούγεται 10 και βάλε χρόνια πίσω (αυτό δε σημαίνει σε καμμία περίπτωση οπισθοδρόμηση). «Οι Savatage βρίσκονται σε κρίση». Αυτό έλεγαν οι περισσότεροι όταν πληροφορήθηκαν την αποχώρηση του Zak Stevens. Δεν περίμεναν καν να δουν τι θα γίνει. Θεωρούσαν ότι όταν μια φωνάρα αφήνει στα κρύα του λουτρού ένα σχήμα του οποίου τον ήχο έκανε ότι ήθελε, μια κρίση είναι το επακόλουθο. Κρίση όμως σε ποιό τομέα; Στον εκτελεστικό, στο συνθετικό, στο στιχουργικό, στα φωνητικά, ή μια γενικότερη παρακμή στη οποία θα συνέσφερε και η απόφαση του Al Pitrelli να μαζέψει τις κιθάρες του και να φύγει;
11 κομμάτια απαρτίζουν το concept album Poets and Madmen το οποίο προκαλεί αρχικά ενδιαφέρον λόγω του στιχουργικού του περιεχομένου. Μια παρέα νεαρής ηλικίας αποφασίζει να εξερευνήσει ένα ερημωμένο ψυχιατρικό ίδρυμα και αντιλαμβάνεται τη «παρουσία» πρώην τρόφιμου, φωτογράφου στο επάγγελμα που τρελάθηκε από αυτά που φωτογράφησε, μεταξύ των οποίων και μια γυναίκα. Ο φωτογράφος περιφέρεται στο κτίριο και καταναλώνει τα τσιγάρα που του αφήνει η παρέα. Το βιβλιαράκι του album περιλαμβάνει μια σαφώς πιο ζεστή από την παραπάνω περιγραφή του concept καθώς και μια έκπληξη όταν το ανοίξει κανείς (δώρο μια φωτογραφία της Μαρίνας Τσιντικίδου σε όποιον τη βρει).
Το θέμα είναι όμως πως ακούγεται όλη αυτή η ιστορία. Και η απάντηση είναι ότι στα 4 πρώτα κομμάτια ακούγεται χάλια. Τι σημαίνει η βαριά αυτή κουβέντα; Σημαίνει ότι οι συνθέσεις είναι απλά πoλύ χαμηλότερου επιπέδου από αυτό που μας έχουν καλομάθει οι Savatage. Η αλήθεια είναι πως οι κιθάρες του Chris Caffery φανερώνουν πολλές ώρες δουλειάς και φωνάζουν ότι πρόκεται για μεγάλο κιθαρίστα. Όμως το σύνολο δεν δένει καλά. Ακούγεται κάτι σαν αμερικάνικο power metal με σφήνες τα κλασσικά keyboards και διακριτικά ομαδικά φωνητικά, το οποίο όμως παίζεται ορισμένες φορές σε αδικαιολόγητα αργό tempo. Η ταχύτητα των κομματιών αλλάζει συνεχώς και γενικότερα η μουσική δεν ρέει. Υπάρχουν στιγμές που λέει κανείς «άντε να περάσει και αυτό το σημείο». Και τα σκαμπανεβάσματα στο ρυθμό και στις ταχύτητες φανερώνουν ότι οι συνθέσεις δεν είναι αυτόνομες. Μοιάζουν να έχουν πάρει σκόρπιες ιδέες και να τις έχουν κολλήσει.
Έτσι αρχικά μόνο το συναυλιακό “Commissar” – τρίτο στη σειρά -ξεχωρίζει. Χωρίς καμμιά ιδιαίτερη καινοτομία, ακούγεται ευχάριστα με τον Oliva να παίρνει στις πλάτες του κομμάτι για να δώσει τη σειρά του σε ένα κιθαριστικό κρεσέντο. Αφού υποστούμε το “I seek power”, μια τρίλεπτη «γκαζιά» με τίτλο “Drive” μεσολαβεί πριν το 10λεπτο έπος “Morphine Child”. Υπάρχει μια τάση να ονομάζονται «έπη» όλα τα metal κομμάτια με διάρκεια άνω των 7 λεπτών. Το γιατί βρίσκεται στο ότι η τεχνική του metal έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο πλέον που για να ξεδιπλωθούν οι ιδέες χρειάζεται χρόνος. Ανέκαθεν δηλαδή οι μεγάλες σε διάρκεια προσάθειες αναγνωρισμένων σχημάτων τράβαγαν τη προσοχή. Απλά οι δισκογραφικές εταιρίες κοιτάνε να «πιαστούν» πρώτα και μετά να πουλήσουν τέχνη. Υπάρχει και η αντίληψη ότι οι πραγματικές κομματάρες 4 λεπτών έχουν ήδη συντεθεί. Δεν θα συμφωνήσω πάντως καθώς πιστεύω στη απύθμενη έμπνευση γύρω από το πραγματικό metal. Και βέβαια δεν υποστηρίζω ότι γενικά πρέπει να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια τα κομμάτια, απλά που και που κάνει καλό. Έστω όμως, ένα πραγματικό επικό κομμάτι ονόματι “Morphine child” είναι παρών. Για να κάνω το δικηγόρο του διαβόλου πάντως θα εκφράσω τη υποψία ότι το χεράκι του έχει βάλει ο Stevens προτού την κοπανήσει. Έτσι η αλλιώς το κομμάτι είναι κορυφαίο.
Η ακουστική κιθάρα στη μέση του “The rumor” χρωματίζει τη προβλέψιμη αυτή σύνθεση ενώ οι πολλά υποσχόμενη αρχή του “Man in the mirror” κρεμιέται από ένα ξέσπασμα κιθάρας-keboards. Το κομμάτι έχει πολλές εναλλαγές και μοιάζει με παζλ ιδεών που άλλωτε δένουν καλά και άλλωτε όχι. Συμπεριλαμβάνεται πάντως στις καλές στιγμές του Poets and Madmen. Ειδικότερα τα δύο τελευταία instrumental λεπτά είναι άψογα.
Στη γωνία περιμένει το φοβερό “Surrender”. 6 λεπτά και 40 δευτερόλεπτα ικανά να εξαφανίσουν τις άσχημες εντυπώσεις που επικρατούσαν μέχρι τη μέση του δίσκου. Οι καλοί Savatage είναι εδώ. Οι παλιές καλές κιθάρες είναι εδώ. Το σφιχτοδεμένο rhythm section είναι εδώ. Τα ομαδικά φωνητικά είναι εδώ. Ακόμα και μια a la "Hall of the Mountain King" κραυγή στα 2 λεπτά είναι εδώ. Ωραία solos στη κιθάρα και στο πιάνο/keyboard και μια α-πί-στευ-τη αλλαγή στα 4μισι λεπτά που με κάνει να θέλω να σβήσω οτιδήποτε αρνητικό έχω γράψει παραπάνω. Αυτό λέγεται παραλλήρημα της μελωδίας. Πάντως το κομμάτι άνετα έφτανε 2 λεπτά περισσότερο και μεταμορφωνόταν σε....έπος. Και ο βασικός λόγος που το κομμάτι παίρνει άριστα είναι ότι είναι μια σύνθεση με αρχή και τέλος και όχι ένα cocktail.
Άλλα τρία λεπτά πρώιμων Savatage περιλαμβάνονται στο “Awaken” και ο δίσκος κλείνει με τον επίλογο (στιχουργικά) “Back to reason”. Και πάλι δημιουργείται η εντύπωση ότι θα ταίριαζε καλύτερα στο Stevens. Η άλλη εντύπωση που δημιουργείται -που ύστερα από τόσα χρόνια δεν είναι εντύπωση αλλά γεγονός- είναι ότι όσα keyboards/πιάνο ξέρει ο Oliva άλλα τόσα ξέρουν όλοι οι υπόλοιποι «μεταλλικοί πιανίστες» μαζί. Δεν πρόκεται για βιρτουόζο, αλλά μάλλον μιλάει στη πλήκτρα του και δίνει το τόνο που θέλει σε κάθε κομμάτι, παρά παίζει με αυτά. Το κομμάτι γκαζώνει σε κάποια στιγμή και όλα δείχνουν πολύ-πολύ καλά.
Λίγο-πολύ είναι ξεκάθαρο. Το Poets and Madmen στα πρώτα 5 κομμάτια είναι μέτριο. Σχεδόν 25 λεπτά από τα 67 του δίσκου είναι ικανά να βγάλουν μια αρνητική κριτική; Είναι με την έννοια ότι το συγκρότημα μπρούσε άνετα να βγάλει 45λεπτο δίσκο χωρίς να υπάρχουν γκρίνιες. Γενικότερα έχουμε 3-4 πραγματικά καλά κομμάτια από τα 11, γεγονός το οποίο μας βοηθάει να προσδιορίσουμε τη κρίση που ψάχναμε αρχικά. Είναι συνθετική η κρίση και το συγκρότημα μάλλον ψάχνεται ανάμεσα σε ιδέες. Όπου όμως δεν ψάχνεται αλλά ξέρει τί ζητάει μας θυμίζει ότι πρόκεται για Savatage. Και Savatage θα έχουν τη συνταγή για «μελωδικό headbanging». Δεν μας τη λένε αλλά θα τη δοκιμάσουμε στο Rockwave, με τη προσθήκη ενός επιπλεον συστατικού: του νέου τραγουδιστή ο οποίος έχει αποσπάσει πολύ καλές κριτικές. Επί του προκειμένου πάντως, ο δίσκος έπρεπε να ήταν καλύτερος...
7
