Αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε εναλλακτικό σινεμά επιστημονικής φαντασίας, συνεχίζει να εξελίσσεται μέσα από νέους τρόπους διαχείρισης των αρχέγονων φόβων μας και εξακολουθεί να διυλίζεται μέσα από φρέσκιες ιδέες αφήγησης. Η ταινία Midnight Special σφραγίζει τον ερχομό ενός στυλίστα σκηνοθέτη που φέρνει σε απόλυτη σύμπνοια την τεχνική και το συναίσθημα. Πρόκειται για ένα γενναίο θρίλερ φαντασίας που εξερευνά σύνθετα συναισθηματικά τερέν, ανάλογα τη δυνητική δέσμευση του θεατή στις διττές αναγνώσεις της ιστορίας, όπως το καθήκον της πατρότητας και την κινητήρια δύναμη της πίστης.
Ο ιδιαίτερα ταλαντούχος αφηγητής, Τζεφ Νίκολς στο παρελθόν είχε σκηνοθετήσει το «Καταφύγιο» (Take Shelter) , στο οποίο το βαθύ ψυχολογικό σύμπτωμα της παρανοϊκής σχιζοφρένειας εκφράζονταν με συμπτώσεις «κακοκαιρίας». Οι τελολογικές ανησυχίες του ήρωα που υποδύονταν ξανά ο Μάικλ Σάνον (ηθοποιός φετίχ του), απέναντι στην καταστροφική θεομηνία γίνονταν ευσεβείς πόθοι που περιμένουν υπομονετικά να ευοδωθούν. Στο Mud χαρτογράφησε μια ιδιαίτερη περσόνα με τον Μάθιου Μακ Κόναχι στο ρόλο του εγκαταλελειμμένου παρία προσγειώνοντας κοσμογονικά νοήματα στο ανθρώπινο ψυχολογικό ταμπλό. Η νέα του ταινία είναι ένα ιδιοφυές μελόδραμα με ισχυρό συναισθηματικό αντίκτυπο που έχει στόχο να αφηγηθεί με πειθώ και σαφήνεια, μια φαινομενικά στρωτή ιστορία που ξεδιπλώνει αργά τα μυστικά της και μας κάνει συνένοχους σε γεγονότα που δεν δένουν αρχικά, αλλά κουμπώνουν μετά τα μέσα της ταινίας.
Όσα αρχικά δείχνουν μια ιστορία απαγωγής στην καρδιά της Americana, μετατρέπονται σε ταξίδι με αυτοσκοπό ένα συμπαντικής σημασίας ραντεβού με λάφυρο έναν 8χρονο που το κράτος θέλει να χρησιμοποιήσει μέσω συντεταγμένων πολέμου και που η θρησκεία θέλει να καπηλευτεί για να καλύψει την μεσσιανική ανάγκη του ποιμνίου (ο Σαμ Σέπαρντ είναι ξανά εμβληματικός στα ελάχιστα δευτερόλεπτα που εμφανίζεται σαν προφήτης). Ένας αναλυτής θα τοποθετηθεί από το FBI για να εντοπίσει τα ίχνη του μικρού Άλτον, ο οποίος έχει απαχθεί και είναι στο δρόμο με τον βιολογικό του πατέρα και έναν συνερό του. Στο ρόλο του αναλυτή βρίσκεται ο ολοένα ανερχόμενος Άνταμ Ντράιβερ, ο οποίος παραμένει ένας από τους πιο ενδιαφέροντες ηθοποιούς της γενιάς του (φέτος θα τον δούμε στις ταινίες του Τζιμ Τζάρμους και του Μάρτιν Σκορσέζε).
Από την εξωγήινη μελαγχολία του “Starman”, του Τζον Κάρπεντερ μέχρι την τρυφερότητα που μπόλιασε ο Σπίλμπεργκ στις εξωγήινες αγωνίες μας στις “Στενές Επαφές Τρίτου Τύπου”, ο Τζεφ Νίκολς αποτίει φόρο τιμής σε ένα «αθώο» σινεμά του φανταστικού, που άνθισε στη δεκαετία του 70 και του 80. Ο τίτλος της ταινίας προέρχεται από ένα κλασικό folk κομμάτι που ηχογράφησε ο Lead Belly στα μέσα στης δεκαετίας του 30. Το τραγούδι διασκεύασαν οι Creedence Clearwater Revival και η δική τους εκδοχή χρησιμοποιήθηκε στη σπονδυλωτή κινηματογραφική μεταφορά του Twilight Zone το 1983, μια ταινία που πιστεύω ότι σίγουρα θα είχε απολαύσει ο σκηνοθέτης όταν ήταν νεότερος.
Χάρη στην ευλύγιστη και γεμάτη χάρη σκηνοθεσία του Νίκολς, η οπτική του θεατή ανοίγει διακριτικά, προσπερνάμε τα δυσοίωνα συναισθήματα καταστροφής και με τη βοήθεια των αέρινων παραινέσεων του ηλεκτρονικού soundtrack αποκαλύπτει συναισθηματικές παραμέτρους στη καρδιά των ηρώων. Είναι όσο στυλίστας χρειάζεται χωρίς να υπερβαίνει τα όρια του εντυπωσιασμού (το αυτοκίνητο χωρίς φώτα πορείας στον αχανή αυτοκινητόδρομο του Τέξας είναι μια υπέροχη σκηνή) αλλά όταν ξεμένει από καύσιμα βρίσκει καταφύγιο στη σιγουριά της Σπιλμπεργκικών μοτίβων της εποχής του E.T.
Το Midnight Special χλευάζει τις multiplex ευκολίες της ψυχολογικής αγωνίας και παραμερίζει το θέαμα για να σταθούμε στις ανθρώπινες αξίες που επιβιώνουν του αποκαλυπτικού αρχιτεκτονικού οράματος στο φινάλε.
