Πώς ένας πετυχημένος τραγουδοποιός βρίσκει χημεία στη σκηνή με μια δημοφιλή ηθοποιό-τραγουδίστρια; Ποιος ο ρόλος της τέχνης στην εποχή της κρίσης; Τι ενδιαφέρει τον Κώστα Λειβαδά στο ελληνικό τραγούδι και σε ποιες παραμέτρους θέλει να κινηθεί; Θα δούμε και κοινό δίσκο με τη Μαριάννα Πολυχρονίδη, ή η συνεργασία τους θα μείνει στις συναυλίες; Λίγο πριν την εμφάνισή τους στην Αρχιτεκτονική –αυτή την Πέμπτη, 8 Μαρτίου– οι δυο τους μας μίλησαν για όλα τα παραπάνω και όχι μόνο...
Πώς «έδεσε» ένας τραγουδοποιός με μία τραγουδίστρια και ηθοποιό;
Μαριάννα Πολυχρονίδη: Με τον Κώστα μας ενώνει μια φιλία πολλών χρόνων. Έχουμε κοινές αντιλήψεις πάνω στα περισσότερα θέματα και νομίζω κοινή αισθητική. Κάθε χρόνο λέγαμε να δουλέψουμε μαζί, συνέχεια κάτι τύχαινε… Ε, επιτέλους τα τελευταία δύο χρόνια το καταφέραμε!
Κώστας Λειβαδάς: Μόνο μέσα από ένα ισχυρό καλλιτεχνικό κίνητρο ή από μια αληθινή σχέση-παρέα στη ζωή γίνεται κάτι τέτοιο. Εδώ λοιπόν πρόκειται και για τα δύο. Φυσικά τέτοιου είδους συμπράξεις μπορεί να στηρίζονται μόνο σε οικονομικούς λόγους, χωρίς να αποκλείεται βέβαια κι έτσι η δημιουργία μιας άξιας παράστασης –όμως αυτό είναι ένα άλλο καπέλο. Με τη Μαριάννα είμαστε φίλοι χρόνια, αγαπάμε τα ίδια πράγματα, διαφωνούμε συχνά σε πολλά, αλλά μπροστά στη συνύπαρξη του πιάνου και της λύρας (Κρητικοί γαρ και οι δύο) υποχωρούν όλα. Εξάλλου κι ο Ρένος Χαραλαμπίδης στο Μπλέντερ το 2006 και η Φαίη Ξυλά το 2008 στο Όλοι Λένε Ψέματα δεν υποδύθηκαν τους τραγουδιστές. Με τη Μαριάννα είναι διαφορετικά, γιατί εκείνη πάνω απ’ όλα είναι τραγουδίστρια και μάλιστα εξαιρετική.
Η κρίση και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μέσος Έλληνας, επηρέασαν την ανταπόκριση που περιμένατε από το κοινό στα μέχρι τώρα live σας;
Κ.Λ.: Φυσικά. Επηρέασε και το κοινό και τα λεφτά και όλα. Αλλά εξαρτάται απ’ τις απαιτήσεις σου, από τους χώρους όπου παίζεις, από το τι προσφέρεις και από το εισιτήριο το οποίο μπαίνει για να αποτιμήσεις το μέγεθος της επιρροής… Για όσους από μας το ένα πόδι βρισκόταν πάντα στο underground και στο μεράκι της δημιουργίας αληθινών τραγουδιών, μακριά απ’ τις σάλες και τις πίστες τέλος πάντων, τα πράγματα είναι και στην κρίση πιο ανθρώπινα.
Μ.Π.: Ποιος έμεινε ανεπηρέαστος; Κανένας. Παρατηρώ όμως ότι ο κόσμος που έρχεται στα live νιώθει την ανάγκη να επικοινωνήσει, να έρθει κοντά στον διπλανό του και βλέπει έτσι τη μουσική σαν αποκούμπι, σαν παρηγοριά.
Εσείς πώς βιώνετε αλήθεια τη νέα πραγματικότητα; Με ποιον τρόπο θεωρείτε ότι έχει επιδράσει στα καλλιτεχνικά δρώμενα γενικά και ποιος πιστεύετε ότι οφείλει να είναι σήμερα ο ρόλος του καλλιτέχνη;
Κ.Λ.: Τρέχα-γύρευε... Η αγωνία και ο πανικός είναι κακοί σύμβουλοι και γενικά προκαλούν τρελά συμπτώματα. Λοφία σηκώνονται, νύχια βγαίνουν, δόντια επιμηκύνονται, χέρια μακραίνουν, αμηχανία, απελπισία, ευκολίες, κατάθλιψη. Βέβαια, και το κοινό από κοντά σιγοντάρει την κατάσταση: πάντα να επιβραβεύει το οικείο και το σύνηθες και να αργεί στο απρόβλεπτο. Εγώ, επειδή είχα και μία τεράστια οικογενειακή απώλεια τελευταία αλλά κι επειδή παρακολουθώ την κρίση πάνω από δέκα χρόνια, περνάω ζόρικα όπως όλοι, αλλά δεν λαβώθηκα απροετοίμαστος… Κι ακόμα το κεφάλι μου το ’χω στις ράγες του τρένου, προσπαθώντας ν’ ακούσω πότε έρχεται το επόμενο.
Μ.Π.: Νομίζω όλοι μας είμαστε πιο εγκρατείς απ’ ότι παλιότερα. Αυτό δεν το βρίσκω ιδιαίτερα κακό, γιατί θα γίνουμε και πιο επιλεκτικοί… Είμαι αρκετά αισιόδοξος άνθρωπος και πιστεύω πως ο καθένας μας κρύβει μέσα του δύναμη που δεν φαντάζεται ότι την έχει και μόνο υπό ακραίες συνθήκες θα την ανακαλύψει και θα την ενεργοποιήσει. Κι αυτό φυσικά ισχύει σε τεράστιο βαθμό για τους καλλιτέχνες. Ναι, σίγουρα έχουν συμβεί τεράστιες ανατροπές στον χώρο μας και ζούμε με τρομερή ανασφάλεια πλέον, αλλά θέλω να πιστεύω ότι αυτήν την περίοδο θα παραχθούν έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, σε όλους τους καλλιτεχνικούς τομείς. Και ειδικά τώρα είναι που δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η τέχνη έχει δύναμη.
Μέσα από τα τραγούδια που έχετε επιλέξει να παρουσιάσετε στις παραστάσεις, ποιο μήνυμα θέλετε να μεταδώσετε στον κόσμο που έρχεται να σας ακούσει;
Κ.Λ.: Μηνύματα- ερωτήματα μέσα στα τραγούδια, ναι –τα συμπεράσματα κι οι απαντήσεις όμως δικές σας… Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Προφητικός λόγος επίσης καμιά φορά. Όταν έγραφα ας πούμε στο “Κόψε Την Πείνα Σου” τον στίχο «Κανείς εδώ δεν ζει μ’ ένα μισθό», είχα ανατριχιάσει στη σκέψη και των δύο εννοιών που περικλείει: της κατάχρησης, όταν κάποιος είναι τριπλοθεσίτης, αλλά και της ανέχειας, της ανάγκης, της κυριολεξίας όταν ο μισθός δεν φτάνει με τίποτα. Διαχείριση, οριοθέτηση, πίστη, όνειρα, όνειρα, μνήμη, ετοιμότητα, γκρεμός, έρωτας, ζωή. Ένα φιλί στο στόμα της ζωής. Αγάπη στον τόπο, στις παραδόσεις και στη γλώσσα του. Αλληλεγγύη στον διπλανό. Η αναζήτηση Θεού. Η αναζήτηση εν γένει. Ο χρόνος κι εμείς. Κουράγιο, η λέξη-κλειδί, αλλά πρέπει να «δουλέψεις» γι’ αυτό. Οφείλουμε να χτίζουμε, σαν να ’ναι η άμμος πέτρα. Το οφείλουμε στους διπλανούς μας, στον τόπο μας, αλλά πάνω απ’ όλα στους εαυτούς μας. Να το μήνυμα.
Μαριάννα Πολυχρονίδη, είστε ένα πολυάσχολο και πολυτάλαντο άτομο. Ασχολείστε με την υποκριτική, με το τραγούδι, ακόμα και με τον χορό. Ποια «ανάγκη» προσπαθείτε να καλύψετε μέσα από την τόσο δυναμική και πολύπλευρη ενασχόλησή σας με την τέχνη;
Χα! Με τον χορό δεν ασχολούμαι! Όσο για την υποκριτική και το τραγούδι, είναι δύο πράγματα τα οποία σπούδασα, τα λατρεύω και είναι για μένα απολύτως πηγαίο και φυσικό το να ασχολούμαι και με τα δύο. Δεν ξέρω ποια «ανάγκη» προσπαθώ να καλύψω… Ξέρω ότι χωρίς το ένα από τα δύο νιώθω μισή.
Οι διαφορετικοί καλλιτεχνικοί τομείς με τους οποίους ασχολείστε, λειτουργούν βοηθητικά ο ένας προς τον άλλον; Έχετε νιώσει ότι ο κόσμος που σας γνώρισε κυρίως ως ηθοποιό, σας έχει κολλήσει ένα είδος ταμπέλας, το οποίο δυσκολεύει την αποδοχή σας ως τραγουδίστρια;
Το ότι είμαι ηθοποιός μ’ έχει βοηθήσει πάρα πολύ στον τρόπο με τον οποίο τραγουδάω. Και οι σπουδές μου πάνω στη μουσική και στη φωνή μ’ έχουν βοηθήσει πολύ στο θέατρο. Τώρα σε σχέση με τις ταμπέλες… Εγώ πιστεύω πολύ στο ένστικτο και στην κρίση του κοινού. Όταν ο θεατής ή ο ακροατής νιώσει ότι αυτό που κάνεις το αγαπάς, το υποστηρίζεις και το κάνεις με την ψυχή σου, είναι εκεί, μαζί σου. Τον έχεις κερδίσει! Και καταργούνται έτσι τα όρια και οι ταμπέλες…
Κώστα Λειβαδά, ασχολείστε δυναμικά με την οικολογία. Τι σας ευαισθητοποίησε στο συγκεκριμένο θέμα; Τι απαντάτε σε όσους κατηγορούν τους Έλληνες οικολόγους ως φανφαρολόγους, χωρίς ουσιαστική ιδεολογία και περιεχόμενο;
Μου είναι δύσκολο να μιλάω γι’ αυτό, απλά θα πω ότι μου φαίνεται αστείο σε μια εποχή όπου πολλά ζώα και φυτά αλλάζουν μήκος, ύψος και πλάτος(!) προσαρμοσμένα στην υπερθέρμανση, να συζητάμε για το ποιο είναι το πρώτο θέμα στην ατζέντα –μαζί με την παγκόσμια κοινωνική δικαιοσύνη και πρόνοια. Αυτό το μήνυμα θέλω να περάσω και είναι άσχετο απ’ το αν έχω ζήσει όλες τις φωτιές στην Πεντέλη, ή αν οι περισσότεροι «επαγγελματίες» οικολόγοι είναι με τα χέρια δεμένα ή εξυπνάκηδες του αέρα. Δεν έχουμε χρόνο. Είναι υπόθεση παιδείας και πολιτών η δράση, μετά τη σωστή ενημέρωση βέβαια. Δράση και πίεση στην μη κομματική εξουσία.
Μετά από τόσα χρόνια στο τραγούδι, τι θεωρείτε ότι έχετε κερδίσει ως άνθρωπος από αυτό; Από την άλλη μεριά, τι θα λέγατε ότι έχετε καταφέρει να προσφέρετε εσείς στο ελληνικό τραγούδι και τι είναι αυτό που θα θέλετε να δώσετε στο μέλλον;
Τώρα μάλιστα… Έγινα περισσότερο αγωνιστής, περισσότερο ταπεινός, κατάλαβα καλύτερα τα όρια και τα θέλω μου, ένιωσα στο πετσί μου τις αδιανόητες αδυναμίες της χώρας μου στο να στηρίξει οποιονδήποτε ασχολείται με τις τέχνες. Μικρή η αγορά, στην κατιούσα η παιδεία… Επεξεργάστηκα σκληρά πολλά ερεθίσματα και δούλεψα με τον εαυτό μου. Προσπάθησα κάποια πράγματα και σ’ αυτά θα παραμείνω προς το παρόν: να πάψει ο μέσος όρος των καθημερινών «ποπ» τραγουδιών μας να είναι στην ευτέλεια, να αγαπηθεί και να μπει στο στόμα του κόσμου η ποίηση και οι πολλοί ποιητές μας (εκτός των πέντε σύγχρονων που μονοπωλούν), να εμπλουτιστεί ξανά η θεματική του στίχου (η οικονομία, ο πλανήτης, η περιπλάνηση π.χ.) και κυρίως να μεταφέρω στα ελληνικά όλες τις καλές –πιστεύω– επιρροές που είχα από το ξενόγλωσσο τραγούδι και κυρίως το ηλεκτρικό. Αυτά προσπάθησα, αυτά μ’ ενδιαφέρουν, κυρίως όταν συναντιούνται με τις παραδόσεις μας.
Μετά τη συνεργασία σας επί σκηνής, έχετε σκεφτεί αλήθεια το ενδεχόμενο να κυκλοφορήσετε και κάποιο κοινό άλμπουμ;
Μ.Π.: Ναι, σύντομα θα ηχογραφήσουμε κάποια τραγούδια! Παλιά και καινούργια.
