ΑΡΘΡΑ - ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Εξαιρουμένης μιας πρόσφατης έντασης μεταξύ Ανεξάρτητων Ελλήνων και Γιάννη Μουζάλα, το 'χαμε επί της ουσίας ξεχάσει το Μακεδονικό μέχρι που, ελέω ΝΑΤΟ και Η.Π.Α., ασκήθηκαν (αποτελεσματικές) πιέσεις στην πιο μετριοπαθή κυβέρνηση που είχε τα τελευταία χρόνια η γειτονική χώρα, με αποτέλεσμα να αρχίσουν οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις. Ένα μάννα εξ ουρανού για μας –για να πούμε και μερικές σκληρές αλήθειες– αφού ο κόσμος όλος είχε βαρεθεί 25 χρόνια να αποκαλεί μια χώρα με ένα όνομα σιδηρόδρομο που δήλωνε απλά την πρώην ιδιότητά της, οπότε την έλεγε «Μακεδονία» και ξεμπέρδευε. Μια παράμετρος την οποία δεν φαίνεται να προσμετρούν στις νυν αντιδράσεις τους ορισμένοι θερμοκέφαλοι, όσοι σπεύδουν να φωνάξουν «προδοσία» για τη διαφαινόμενη συμφωνία περί Βόρειας Μακεδονίας.

Η όλη ιστορία είναι παλιά και μπερδεμένη και μπλέκεται με το πώς κατασκευάζεται μια εθνική ταυτότητα στα πλαίσια μιας πολυεθνικής αυτοκρατορίας που δεν λειτουργούσε με τέτοιους διαχωρισμούς (εν προκειμένω της Οθωμανικής), όταν αυτή παρακμάζει και τα εδάφη της μπαίνουν στο μάτι γειτόνων που έχουν κουτσά-στραβά προλάβει να κατασκευάσουν (και να πιστέψουν) το δικό τους εθνικό αφήγημα. Αλλά η σημαντικότερη αναζωπύρωσή της έγινε στα ίδια εκείνα χρόνια που ο ανατέλλων ήλιος της μαζικής ηλεκτρονικής διασκέδασης ζέσταινε και την Ελλάδα.

Τότε άρχισε δηλαδή η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, στα πλαίσια της οποίας ανεξαρτητοποιήθηκε και η γειτονική χώρα, που ως τότε ήταν απλά ένα από τα ομόσπονδα κράτη (με το σιωπηρώς αποδεκτό από μας όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας», για να συνεχίσουμε να λέμε μερικές σκληρές αλήθειες). Πώς τώρα συνέβη και σύμπλευσαν για λίγο η λαοφιλία των beats με τον επιθετικό εθνικισμό που αντιτάξαμε απέναντι στους «Σκοπιανούς» και στις γελοίες φαλκιδεύσεις για τον Αλέξανδρο και τους αρχαίους Μακεδόνες στις οποίες τους οδηγούσε ο δικός τους εθνικισμός, είναι πραγματικά μια ιστορία βγαλμένη από την αστείρευτη εκείνη δεξαμενή που ονομάζουμε «Απίστευτα κι όμως Ελληνικά».



Το "Scopjie Is Dead" το οποίο κυκλοφόρησε η Eva Productions το 1991, αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα. Το τραγούδι και το ...Aera remix(!) που επανδρώνει τη δεύτερη πλευρά του 12ιντσου maxi single χρεώνονται στο συγκρότημα Macedones –δεν το έχω διασταυρώσει, μάλλον όμως τους αποτελούσαν ο Θωμάς Γεωργαντάς, ο Γιάννης Γιαννούλης και ένα 3ο άτομο κρυμμένο πίσω από το ψευδώνυμο «Funky John»– και προηγούνται του Παμμακεδονικού Συλλαλητηρίου (Φεβρουάριος 1992), όταν εκατοντάδες χιλιάδες διαδήλωσαν στη Θεσσαλονίκη και σε παράλληλες πορείες σε άλλες πόλεις της χώρας για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων.

Οι ίδιοι περιγράφουν τη μουσική τους ως «techno», αλλά δεν θα έπρεπε να τους πάρουμε τοις μετρητοίς: το "Scopjie Is Dead" είναι ένα απίστευτο κολάζ από στρατιωτικά εμβατήρια, οργανικά αποσπάσματα του Εθνικού μας Ύμνου και κάποιας αδιευκρίνιστης εκτέλεσης στο περίφημο "Kazachok", τα οποία κι έχουν τοποθετηθεί σε έναν ηλεκτρονικό καμβά παρόμοιο με τη μεγάλη διεθνή επιτυχία των Quadrophonia. Εδώ βέβαια επιστρέφουμε μια χαρά στο «techno», αφού αυτόν τον ήχο υπηρέτησε πράγματι το ολλανδοβελγικό δίδυμο με το "Quadrophonia" το 1991 (Βρετανία #14). Εν μέσω τώρα όλων τούτων, πετάγεται μια παραμορφωμένη φωνή και λέει διάφορα αμίμητα όταν δεν φωνάζει επιτακτικά «Scopjie is dead» –με μάλλον καλύτερο ανάμεσά τους εκείνο το «who the fuck is Gligorov, man?» (αναφορά στον τότε πρόεδρο των Σλαβομακεδόνων Κίρο Γκλιγκόρωφ).

Αλλά οι Macedones δεν ήταν μοναχική παρουσία στην τότε ηλεκτρονική δισκογραφία. Κατά μία μάλιστα έννοια, το single "Macedonia Is Greek" του DJ Pantelis (1992) αποτελούσε ακόμα πιο κραυγαλέα περίπτωση: έστω κι αν βγήκε στον απόηχο του Παμμακεδονικού Συλλαλητηρίου, είχε πίσω του τη στήριξη της Sony (εκδόθηκε στην Columbia, για την ακρίβεια), πράγμα που –βοηθούσης και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας– εξασφάλισε αρκετό airplay στους πρωτόλειους, φαντεζί techno ρυθμούς του Θεσσαλονικιού DJ Παντελή Κωτάκη. Και μάλλον ήταν εκείνη η επιτυχία που επέτρεψε στο "Macedonia Is Greek" να βρυκολακιάσει το 2004 και να κυκλοφορήσει σε νέο remix από τη Vasipap. Άλλωστε ο Κωτάκης παραμένει πολύ ενεργός και συχνά τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί remixes του σε επιτυχίες αστέρων της κλάσης του Νίκου Οικονομόπουλου, της Έλενας Παπαρίζου ή του Σάκη Ρουβά.

Η αναπτυσσόμενη rave κουλτούρα, βέβαια, δεν ευνοούσε την πολιτικολογία (ήταν άλλα τα προτάγματά της και οικοδομούσε συλλογικότητες πάνω σε διαφορετικές βάσεις), οπότε τέτοιες κινήσεις έμειναν στο περιθώριο των εξελίξεων. Άλλωστε τότε δεν υπήρχε ίντερνετ και οι δίαυλοι της δισκογραφίας δεν άνοιγαν εύκολα σε ανάλογους ήχους, ακόμα κι αν το «μήνυμα» κρινόταν ευκαιριακά εμπορικό. Οι άνωθεν περιπτώσεις είναι οι μόνες που γνωρίζω (αν υπήρξε και περαιτέρω έκδοση, παρακαλώ επικοινωνήστε), σε αναδρομή όμως συγκροτούν μια ιδιαίτερη πτυχή στην ιστορία της ελληνικής electronica.

Θα την έλεγα μαύρη, μα ήταν τόσο ζουρλή και εν τέλει γελοία, ώστε δεν της ταιριάζει η σοβαρότητα (ή η επικινδυνότητα, αν το πάμε πολιτικά) που φέρει ο χρωματισμός αυτός.

* το άρθρο είναι μια νέα, αναπροσαρμοσμένη εκδοχή στο πρωτότυπο κείμενο, το οποίο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 104 του περιοδικού Sonik