Στην 4η μέρα της φετινής του διοργάνωσης, το Borderline είχε και πάλι αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα να παρουσιάσει, μέσα από μια διεθνή επιλογή καλλιτεχνών που δρουν στα όρια της τέχνης του ήχου. Το κοινό που προσήλθε την Κυριακή το βράδυ στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών ήταν μάλλον μικρό –κι αν κρίνω από μια φωτογραφία του Σταύρου Πετρόπουλου από το ρεπορτάζ για τη 2η ημέρα, πολλά πρόσωπα ήταν τα ίδια με τις προηγούμενες ημέρες. Κάτι τέτοιο (καθώς και η διεθνής σύνθεση του ακροατηρίου) είναι νομίζω αναμενόμενο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να προβληματίσει, δεδομένου ότι οι προτάσεις του συγκεκριμένου φεστιβάλ ναι μεν δεν εντάσσονται στην ποπ κουλτούρα, έχουν όμως συχνά αναφορές και μορφές οι οποίες θα μπορούσαν να αφορούν και κάποιους από τους θιασώτες της.
Πρώτο στη σειρά εμφανίστηκε το γαλλικής προέλευσης ντουέτο των Felicia Atkinson & Bartolomé Sanson. Οι δυο τους δεν καταπιάνονται μόνο με τη μουσική, αλλά και με τις εκδόσεις, μέσω της εταιρείας Shelter Press. Αυτό που μας παρουσίασαν στη μικρή σκηνή της Στέγης ήταν συνδυαστικό των ενδιαφερόντων τους: η Atkinson έστησε ηχοτοπία και ο Sanson τα πλαισίωσε με μια ζωντανή βίντεο περφόρμανς.
Στο ηχητικό κομμάτι, τα προηχογραφημένα φωνητικά της Atkinson –σε διάφορες εντάσεις και χρωματισμούς– επιδίδονταν σε μονολόγους, με μερικές νότες από το σύνθι, διάφορα ηχοδείγματα και θορύβους, να συνδράμουν στον σχηματισμό drones. Στο οπτικό, η επιφάνεια εργασίας στο iMac του Sanson γέμιζε σταδιακά με παράθυρα: κάποια gifs με διάφορες εικόνες (μια υδάτινη επιφάνεια, ένα σιροπιαστό γλυκό, κάποια φυτά κ.ά.) κι ένα text αρχείο όπου εκείνος πληκτρολογούσε διάφορες φράσεις και διαλόγους, μάλλον παραληρηματικής υφής.
Ίσως όλα αυτά να μοιάζουν ενδιαφέροντα στο χαρτί, όμως όπως τα εισέπραξα εκ του σύνεγγυς με άφησαν κομματάκι (έως πολύ) μπερδεμένο. Κι αυτό διότι δεν υπήρχε κάτι που να νοηματοδοτεί το όλο πράγμα –τουλάχιστον κάτι που να εντόπισα εγώ. Σύμφωνα και με το πρόγραμμα, οι μονόλογοι της Atkinson έχουν αναφορές στην λογοτεχνία και επανανοηματοδοτούν υπερρεαλιστικούς στίχους των Artaud, Bataille κ.ά. Πάντως στη συγκεκριμένη τουλάχιστον περφόρμανς, κάτι τέτοιο δεν επετεύχθη: δεν κατάφερα να εισέλθω στον κόσμο των δύο καλλιτεχνών, παρά τις καλές προθέσεις μου.
Η συνέχεια ανήκε στον Αμερικανό James Hoff, έναν επίσης πολυπράγμονα καλλιτέχνη της avant-garde, που, πέραν της μουσικής, δραστηριοποιείται μέσω εκδόσεων (Primary Information), διαλέξεων, εικαστικών και ποιητικών αποτυπώσεων. Ξεκίνησε με μια αναφορά στον Tony Conrad, στου οποίου τη μνήμη μας έβαλε να ακούσουμε μερικά λεπτά μιας ζωντανής του ηχογράφησης. Στη συνέχεια ανέλαβε να στήσει, μέσω δύο λάπτοπ κι ενός ψηφιακού ελεγκτή, μια ακατάπαυστη διελκυστίνδα ανάμεσα στον ρυθμό και τον θόρυβο. Ταυτόχρονα, πίσω του προβαλλόταν ένα βίντεο από την οθόνη του Karspersky Antivirus, όπου εμφανίζονταν σε πραγματικό χρόνο όλες οι απειλές μέσω ιών παγκοσμίως –κάτι απόλυτα ταιριαστό με τις «εμμονές» του σχετικά με το ψηφιακό περιβάλλον και τις κοινωνικές συνθήκες.
Έγινε αντιληπτό από τα πρώτα δευτερόλεπτα ότι η περφόρμανς του Hoff θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, από τη στιγμή που ο ήχος του πρόβαλλε με δυναμισμό και μεγάλη επιβλητικότητα, φανερώνοντας μέσα στη ροή του πολλές ανατροπές και κρυφές πτυχές: άλλοτε ο θόρυβος μετατρεπόταν σε ρυθμό, άλλοτε ο ρυθμός εξέβαλλε σε θόρυβο, και κάποτε όλα τυλίγονταν σε βομβοειδείς κυματισμούς. Εν ολίγοις, hats off to James Hoff!
Όσο για το κλείσιμο της βραδιάς, αυτό ανήκε στην Angélica Castelló. Η οποία επίσης αναφέρθηκε στον Tony Conrad και αφιέρωσε στη μνήμη του ολόκληρη την περφόρμανς της. Η Μεξικανή μουσικός στάθηκε πίσω από ένα τραπέζι γεμάτο από πετάλια και λοιπά μαραφέτια, έχοντας στα χέρια της και την κοντραμπάσο φλογέρα paetzold, την οποία χρησιμοποιεί κατά κόρον. Ο ήχος που έστησε με τον εξοπλισμό της είχε μεγάλες διακυμάνσεις –από το μόλις ακουστό μέχρι το εκκωφαντικό– και περιλάμβανε θόρυβο, ψηφιακά και ακουστικά drones και samples, ενώ διεπόταν από μια έντονη τάση προς το στήσιμο «κυματισμών».
Παρότι σε όλο αυτό ενυπήρχε ο κίνδυνος της στατικότητας, η Castelló έβρισκε τις διεξόδους και κατάφερνε να ανατρέπει τα πράγματα –όπως στο σημείο που κουδούνισε δυο μικρά καμπανάκια για ώρα, αποκοιμίζοντάς μας, για να τα πετάξει ξαφνικά και βίαια πίσω της, βγάζοντάς μας απότομα από τη ...νιρβάνα. Παρότι όσα μας παρουσίασε δεν είχαν τη σαφήνεια και την πυγμή εκείνων που κατέθεσε ο James Hoff, τελικά κατάφερε να σταθεί δίπλα του, τουλάχιστον στο επίπεδο των εντυπώσεων.
{youtube}hbffGMPNCOk{/youtube}
