Φωτογραφίες 1,2,4,5: Νίκος Βαρδακαστάνης
16χρονοι πάνκηδες στην Αθήνα του 1980. Πώς βιώνετε την κοινωνική αλλά και τη μουσική πραγματικότητα γύρω σας; Τι κατέστησε τη δημιουργία των Stress επιτακτική;
Κώστας: Η δημιουργία των Stress ήταν ανάγκη προσωπική και κοινωνική. Ήρθε αυθόρμητα με τις τότε υπάρχουσες συνθήκες.
Λούης: Προερχόμαστε από μία γενιά που μεγάλωσε χωρίς τηλεόραση. Ενηλικιωθήκαμε επομένως στους δρόμους της Αθήνας και στα 1980, 16 χρονών, γράψαμε το "Athens Burning".
Το οποίο είχε ως αφορμή τα επεισόδια μετά τη δολοφονία του Ιάκωβου Κουμή και της Σταματίνας Κανελλοπούλου από αστυνομικούς. 28 χρόνια μετά είχαμε ένα αντίστοιχο περιστατικό με τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο, σήμερα η ανασφάλεια είναι πλέον γενικευμένη, αλλά και πιο συνολικά μάλλον δεν θα ακουγόταν τόσο πειστικός κάποιος που θα υποστήριζε ότι έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες απέναντι στις οποίες τραγουδούσατε στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ποια είναι η γνώμη σας επί αυτού;
Λ.: Τη δεκαετία του 1980 πολλοί αναρωτιόντουσαν «τι είναι αυτά που παίζουν». Βρισκόμασταν θεωρητικά σε μια περίοδο ευημερίας και ασφάλειας, όμως οι κοινωνικές συνθήκες στα αστικά κέντρα δεν έπαψαν να ανεβάζουν το θερμόμετρο της ανασφάλειας, της αγωνίας και του εγκλωβισμού. Η σύγκρουση ήταν από τότε αναπόφευκτη για όσους αναζητούν ελευθερία.
Πιστεύετε πως αυτός ο δυναμισμός και η εγρήγορση των κοινωνικών σας στίχων είναι η αιτία της διαχρονικότητάς σας;
Κ.: Η διαχρονικότητά μας οφείλεται στο ίδιο το κράτος και στους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζει την αντίδραση εναντίον του. Οι τελευταίοι δεν έχουν αλλάξει καθόλου.
Λ.: Πιστεύω ότι η διαχρονικότητα στην τέχνη έχει να κάνει με την αξιοπρέπεια της στάσης του κάθε καλλιτέχνη, τόσο στο έργο του, όσο και στη ζωή του.
Νομίζω μία από τις πρώτες και πιο άμεσες επιρροές σας ήταν οι Παρθενογέννεσις, σωστά; Εφόσον ακόμα δεν υπήρχε η punk σκηνή, με ποια από τις υπάρχουσες υποκουλτούρες αισθανόσασταν πιο κοντά;
Λ.: Οι Παρθενογέννεσις ήταν όντως ένα συγκρότημα που μας επηρέασε· όλες οι συναυλίες τους ήταν ξεχωριστές και είχαν ένα άρωμα new wave… Στο πρόσωπο αυτής της μπάντας είδαμε να μας ανοίγεται ένας άλλος δρόμος, ενώ και στις συναυλίες τους δημιουργήθηκαν οι πρώτοι πυρήνες, το πρώτο μας κοινό.
Κ.: Πιο κοντά ήμασταν στη σκηνή του hard rock και του new wave…
Λ.: …και του rock 'n' roll.
Αν δεν κάνω λάθος, εκείνη την πρώτη περίοδο βρεθήκατε σε αρκετά λάιβ πλάι σε γνωστά ονόματα της εποχής, όπως π.χ. ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Σας αποδέχονταν ή σας αντιμετώπιζαν σαν κάτι μεταξύ ταραχοποιών και «εξωτικών πουλιών»;
K.: Η αντιμετώπιση είχε δύο όψεις. Η πρώτη ήταν εκείνη του Σιδηρόπουλου, ο οποίος ήταν δεκτικός σε κάτι καινούργιο και επαναστατικό. Η άλλη άποψη –των πιο πολλών συγκροτημάτων της εποχής– είχε καχυποψία απέναντι σε ό,τι δεν μπορούσαν να καταλάβουν.
Ο Ήχος Tης Ανασφάλειας έχει καταχωρηθεί ως μία από τις πρώτες DIY κυκλοφορίες (αν όχι η πρώτη) στη χώρα. Ήταν συνειδητοποιημένη η επιλογή της ανεξαρτησίας σας; Κι αν ναι, τι άλλαξε το 1992 και εμπιστευτήκατε τη Wipe Out για την επανακυκλοφορία του;
Λ.: Από τη στιγμή που όλες οι πόρτες των δισκογραφικών ήταν κλειστές, ακόμα και όσων ανεξάρτητων εταιρειών προσεγγίσαμε, η DIY παραγωγή ήταν μονόδρομος. Αργότερα η Wipe Out ενδιαφέρθηκε για την επανακυκλοφορία του δίσκου και μαζί θέλησε να συμπεριλάβει και το λογοκριμένο κομμάτι “Γενοκτονία”. Τότε το συγκρότημα είχε σταματήσει να είναι ενεργό. Εάν δεν γινόταν αυτή η πρόταση, δεν υπήρχε περίπτωση να ξανακυκλοφορήσει ο Ήχος Της Ανασφάλειας. Τουλάχιστον όχι από εμάς, μετά απ’ όσα είχαμε τραβήξει για να βγει.
Συμμετείχατε με 2 τραγούδια στην πιο ιστορική ίσως συλλογή της δεκαετίας του 1980, τη Διατάραξη Κοινής Ησυχίας. Θα θέλατε να πείτε δυο λόγια για αυτήν;
Λ.: Η Διατάραξη Κοινής Ησυχίας είναι ό,τι πιο αντιπροσωπευτικό υπάρχει για την ελληνική punk σκηνή. Όποιος/α δεν έχει ακούσει το συγκεκριμένο άλμπουμ και θέλει να αποκαλείται punk rocker, ε ...κάτι έχει αμελήσει! Πάντως ένα από τα «αστεία» που ακούστηκαν την εποχή της κυκλοφορίας της ήταν το: «κοίτα, οι τσόγλανοι βγάλανε δίσκο»!
Κ.: Ήταν θετικό εκείνη την εποχή που ενδιαφέρθηκε ο Σπύρος Περιστέρης να συμπεριλάβει όλες αυτές τις μπάντες στη συγκεκριμενη συλλογή και να μεταφέρει τον παλμό του punk της Αθήνας. Θεωρώ ότι βοήθησε πολύ το punk στο να ανέβει σκαλοπάτι.
Μέχρι να διαλυθείτε το 1986, το punk είχε πλέον στέρεες βάσεις στην ελληνική νεολαία, με κάμποσες μπάντες, ένα δικό του underground κύκλωμα κι έναν αρκετά δικό του μουσικό λόγο. Τι ήταν εκείνο που κατά τη γνώμη σας του επέτρεψε να πιάσει ρίζες εδώ;
Λ.: Κατά πρώτο λόγο, νομίζω είχε να κάνει με το ότι οι περισσότερες μπάντες είχαν από την αρχή ελληνικό στίχο. Ο οποίος γραφόταν ως μέσο έκφρασης και ως μέσο αμφισβήτησης των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών που επικρατούσαν τότε (ευημερία, αφθονία, ιδιοτέλεια κλπ.)
Πώς βιώσατε εσείς τη «σκηνή του punk»; Ποια ήταν η σχέση σας με τα άλλα συγκροτήματα;
Κ.: Τη σκηνή του punk τη βιώσαμε και ως «μουσικοί», μα και ως ακροατές. Άλλωστε το μεγαλύτερο κοινό μας ήταν τα μέλη από άλλα συγκροτήματα, έτσι πήγαινε. Αυτό φαίνεται και σ’ ένα βιντεοκλίπ που τραβήχτηκε στη Σοφίτα, όπου το κοινό από κάτω αποτελείται από μέλη συγκροτημάτων. Γενικά η σχέση μας με τα υπόλοιπα γκρουπ ήταν καλή και μοιραζόμασταν πολλές συναυλίες ως τα τέλη του 1986.
Αλήθεια, γιατί διαλυθήκατε;
Λ.: Διαλυθήκαμε στις αρχές του 1986, βασικά γιατί ο καθένας μας είχε άλλες αναζητήσεις. Ήταν και η διαδικασία της κυκλοφορίας του δίσκου μας κάτι πολύ ψυχοφθόρο με βάση τις τότε συνθήκες...
Σας έχει φανεί ποτέ κάπως οξύμωρο το γεγονός ότι παίζετε σήμερα τραγούδια που γράψατε με τη νεανική έξαψη των 18, των 20 ή των 22 χρόνων σας; Θέλω να πω, δεν έχετε μπει στον πειρασμό να γράψετε έναν νέο Ήχο Tης Ανασφάλειας, να ασχοληθείτε με νέο υλικό, να απαντήσετε με τον τρόπο σας στις σημερινές μορφές καταπίεσης;
Κ.: Δίσκοι σαν τον Ήχο Tης Ανασφάλειας γράφονται μία φορά…
Λ.: …και πιστεύω ότι εκπροσωπούν όλη αυτήν την αγνή έκφραση, τη ριζοσπαστική πολιτιστική ταυτότητα του συγκροτήματος. Όσο για καινούργια κομμάτια, για «νέο υλικό» όπως λες, από τις κατά καιρούς επανεμφανίσεις μας έχουμε ορισμένα κομμάτια, τα οποία δεν τα έχουμε ηχογραφήσει. Υπάρχει μια σκέψη να γίνει κάτι τέτοιο, μελλοντικά.
Προ μηνός, είχατε οργανώσει κι ένα λάιβ-φόρο τιμής στον προσφάτως εκλιπόντα Γιάννη Σιαλάκη (τον τραγουδιστή του Ήχου Tης Ανασφάλειας). Πώς ήταν η εμπειρία, τόσο από την άποψη τη μουσική, όσο και τη συναισθηματική;
Λ.: Η εκδήλωση για τον φίλο μας τον Γιάννη ήταν ένας φόρος τιμής γι' αυτόν τον άνθρωπο, για όσα έγραψε, για όσα τραγούδησε και για όσα ενέπνευσε στους ανθρώπους γύρω του. Και θέλουμε να ευχαριστήσουμε τις μπάντες, τους DJs, τη Locomotiva, όλες και όλους που στήριξαν την εκδήλωση και τίμησαν τον Γιάννη μαζί μας.
Έχετε νομίζω ξανανοίξει συναυλία του Jello Biafra στο παρελθόν· τι να περιμένουμε από το λάιβ του Αυγούστου;
Λ.: Έχουμε ανοίξει την εμφάνιση των Cravats πριν 2 χρόνια και τώρα τη συναυλία ενός πολύ μεγάλου ερμηνευτή, ενός ανθρώπου ο οποίος μας επηρέασε από την αρχή. Για μας είναι συγκλονιστικό! Και θέλουμε να ευχαριστήσουμε, μετά θάνατον, τον Νίκο Τριανταφυλλίδη γι' αυτή τη χαρά που μας έδωσε στη μικρή μας ιστορία. Παρεμπιπτόντως, θα εμφανιστούμε με την αρχική σύνθεση, όπως ήταν στο 45άρι του “Athens Burning”.
{youtube}UkUIf02Y9ns{/youtube}
