Πλούσια και πολυποίκιλη η καριέρα της Σαβίνας Γιαννάτου, η οποία έχει διακριθεί τόσο ως «φωνή της Μεσογείου» και ερμηνεύτρια Χατζιδάκι, όσο και ως ασχολούμενη με τον αυτοσχεδιασμό και με τις πιο πειραματικές μορφές έκφρασης –έχοντας φέτος στο ενεργητικό της έναν από τους πιο ακατάτακτους στιλιστικά εγχώριους δίσκους, μια απόδοση στην ομηρική Οδύσσεια, σε μελοποίηση Νεκτάριου Καραντζή. Εμείς τη συναντήσαμε ενόψει της επερχόμενης συνεργασίας της με τη Maria Joao (πρεμιέρα στο Half Note την επόμενη Τετάρτη 7/12, παραστάσεις ως και 11/12), ρωτώντας τη για τα σχέδιά της εντός κι εκτός Ελλάδας, αλλά και για την καλλιτεχνική της πορεία μέχρι σήμερα...
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με τη Maria Joao;
Την είχα δει πέρυσι στο Half Note, δεν θυμάμαι πότε την άκουσα για πρώτη φορά. Είχα μόνο έναν δίσκο της, από το 1992 περίπου, ο οποίος μου είχε αρέσει πολύ. Έτσι, όταν έμαθα ότι παίζει, πήγα να την ακούσω. Ο παραγωγός που την είχε καλέσει σκέφτηκε τότε ότι, αν τραγουδούσαμε μαζί, θα μπορούσαμε να κάνουμε ένα καλό ντουέτο, καθώς η Joao αυτοσχεδιάζει με τη φωνή της κι έχει έναν πολύ προσωπικό τρόπο με τον οποίον τραγουδάει. Χαίρομαι πολύ για αυτήν τη συνεργασία.
Τι στόχο έχει η παράσταση που ξεκινά την ερχόμενη Τετάρτη στο Half Note;
Ο δικός μου στόχος είναι να καταφέρουμε να συνδυάσουμε τις ομοιότητές μας και οι διαφορές μας να συμπληρώσουν η μία την άλλη. Έχουμε έναν παρόμοιο τρόπο που τραγουδάμε –για παράδειγμα, δεν υπερβάλλουμε στην έκφρασή μας, έχουμε ψιθυριστά σημεία και λεπτομέρειες τις οποίες έχουμε δουλέψει και οι δύο. Θα αυτοσχεδιάσουμε λοιπόν τις φωνές μας χωρίς όργανα, θα τραγουδήσουμε επιλογές από το προσωπικό μας ρεπερτόριο και θα προσπαθήσουμε να πετύχουμε όσους περισσότερους συνδυασμούς μπορούμε επί σκηνής.
Τα τελευταία χρόνια ασχολείστε με τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, σε συνεργασία με μουσικούς από τον χώρο της τζαζ. Τι έχει σειρά;
Δεν ξέρω τι έχει σειρά, γιατί ο χώρος του αυτοσχεδιασμού είναι πολύ μεγάλος και δεν μπορείς να τον εγκαταλείψεις ποτέ, αν σε ενδιαφέρει. Μόνο οι παραλλαγές του έχουνε σειρά. Μάλλον θα ετοιμάσω και κάτι δικό μου δισκογραφικά, το οργανώνω σιγά-σιγά. Θα έχει σύγχρονα στοιχεία αλλά και στοιχεία από αναγεννησιακή μουσική. Άμεσα όμως, μέσα στον Δεκέμβρη, θα πάω στον Καναδά για μια συναυλία με μεσαιωνικά τραγούδια με το συγκρότημα Constantinople, με το οποίο έχω συνεργαστεί και στο παρελθόν.
Υπάρχει υλικό στην Ελλάδα που να σας ενδιαφέρει να αξιοποιήσετε;
Η αλήθεια είναι ότι δεν ακούω πολλά καινούργια πράγματα για να ξέρω τι γίνεται. Λίγο τυχαία και αποσπασματικά μαθαίνω τι συμβαίνει στον χώρο... Δεν πηγαίνω ας πούμε συστηματικά σε μουσικές σκηνές για να ξέρω ποιοι παίζουν, ποιες τάσεις υπάρχουν, τι καινούργιο πιθανόν να έχει ενδιαφέρον. Θα μου άρεσε όμως η συνεργασία με ανθρώπους από διαφορετικούς χώρους, χωρίς να είναι κάτι ευκαιριακό. Να υπάρχει δηλαδή κοινός στόχος. Προς το παρόν το μόνο που ίσως γίνει είναι ένα σχήμα φωνητικό. Είναι κάτι που το συζητάμε, με άλλες τέσσερις φωνές.
Έχετε ταυτιστεί με κάποια άλλη κουλτούρα από αυτές που έχετε τραγουδήσει;
Γνωρίζω τι μπορώ να πω καλύτερα, αλλά δεν νομίζω ότι έχω ταυτιστεί με κάποια από τις άλλες κουλτούρες που έχω τραγουδήσει. Το παιχνίδι είναι αυτό που μου αρέσει, το πέρασμα από τη μία στην άλλη.
Έχετε στόχους ή πορεύεστε ανάλογα με το πώς τα φέρνει η ζωή;
Έχω στόχους, αλλά συνήθως δεν προσπαθώ ιδιαίτερα να τους υλοποιήσω... Όσα έχω κάνει τις περισσότερες φορές μου έχουν συμβεί, δεν τα έχω επιδιώξει. Εκτός δηλαδή από τρεις προσωπικούς δίσκους που έχω κάνει με μουσική δική μου –αυτό πραγματικά το προσπάθησα και το επιδίωξα– όλα τα άλλα έχουν έρθει περισσότερο από μόνα τους.
Η τέχνη σας δεν απευθύνεται στο ευρύ κοινό αλλά σε ένα πιο συγκεκριμένο. Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει καθόλου τις καλλιτεχνικές σας επιλογές;
Τις επιλογές μου, όσον αφορά στο ρεπερτόριο, όχι. Τις επιλογές όμως ως προς τον αριθμό των μουσικών που παίρνουν μέρος σε μια συναυλία, ναι. Από αυτήν την άποψη σίγουρα έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση.
Δεν νιώθετε την ανάγκη, μετά από τόσα χρόνια δουλειάς στο εξωτερικό, να επιστρέψετε εδώ;
Δεν έχω φύγει ποτέ από ’δω. Ταξιδεύω μεν, αλλά εδώ ζω –και πάντα θέλω να δουλεύω και εδώ και ελπίζω ότι θα μπορώ να το κάνω. Μου αρέσει και μου ανοίγει δρόμους το να δουλεύω έξω, είναι αλήθεια. Και καλλιτεχνικά και επαγγελματικά είναι πολύ ενδιαφέρον και πιο ασφαλές.
Ένας καλλιτέχνης που εκπροσωπεί στο εξωτερικό την ελληνική ταυτότητα έχει διπλό άγχος και διπλή ευθύνη;
Δεν αισθάνομαι ότι εκπροσωπώ κάποιον άλλον εκτός από μένα. Ούτε καν το ρεπερτόριο που τραγουδώ στο εξωτερικό δεν είναι ελληνικό, είναι ανάμικτο. Είμαι Ελληνίδα, αλλά δεν εκπροσωπώ την Ελλάδα –ούτε με καλούν συνήθως γι’ αυτό. Το ελληνικό στοιχείο υπάρχει έτσι κι αλλιώς, γιατί μεγάλωσα μ' αυτό. Ο καθένας μπορεί να το διακρίνει. Αλλά δεν έχω σκεφτεί ποτέ ότι έχω κάποια ευθύνη γι’ αυτό. Κάποιες βέβαια φορές υπάρχουν συνεντεύξεις που αφορούν στην Ελλάδα. Εκεί ναι, δεν θα μου άρεσε να μεταφέρω μια λάθος εικόνα, γιατί καμιά φορά υπάρχουν παρεξηγήσεις για το τι γίνεται μέσα στη χώρα. Έχουν υπάρξει λ.χ. φορές που έχω χαρεί επειδή συνειδητοποίησα ότι με τις συναυλίες μας διαλύουμε κάποια λάθος στερεότυπα τα οποία υπάρχουν για τους Έλληνες στο εξωτερικό.
Μετά από τις εμπειρίες σας σε τόσα μέρη του κόσμου η ελληνική ρίζα μέσα σας έχει αποδυναμωθεί ή έχει γίνει πιο βαθιά;
Το γεγονός ότι δουλεύω και έξω δεν με έχει απομακρύνει από την Ελλάδα. Εδώ βρίσκεται η οικογένεια μου, οι φίλοι μου, η ζωή μου. Εδώ είναι η βάση μου... Υπάρχουν πολλοί συναισθηματικοί λόγοι για να βρίσκομαι στην Ελλάδα. Τα ταξίδια σε διαφορετικά μέρη του κόσμου σε βοηθούν απλώς να δεις τα πράγματα και από άλλες οπτικές γωνίες. Οπότε σε καμία περίπτωση δεν έχει αποδυναμωθεί. Αντιθέτως, αυτές οι εμπειρίες την έχουν κάνει πιο ισχυρή γιατί πετούν από πάνω της τα περιττά και κάποιες φορές βλέπω έτσι τα πράγματα πιο ξεκάθαρα.
