«Ο ελεύθερος αυτοσχεδιασμός είναι μία μέθοδος, όχι ένα μουσικό είδος. Μόλις ετικετοποιηθεί ως τέτοιο, χάνει αυτόματα την έμφυτη ελευθερία του».
Με αυτή την πυκνή και απόλυτα στοχευμένη σκέψη, ο ντράμερ Øyvind Skarbø επιχειρεί να περιγράψει την εκφραστική προσέγγιση των Bly De Blyant, που σε αυτοσχέδια μετάφραση (pun intented) σημαίνει, «το μολύβι οδηγεί». Είναι αλήθεια πως η καλλιτεχνική φόρμα του απόλυτου αυτοσχεδιασμού πάντα τρόμαζε, λόγω της απροσποίητης αμεσότητάς της. Στη λογοτεχνία για παράδειγμα, η τεχνική της «ροής της συνείδησης» (stream of consciousness) ή «εσωτερικού μονολόγου», ενοχλούσε τους δήθεν διανοούμενους και κριτικούς της τέχνης: στην αρχή αντιμετωπιζόταν ως διαλεκτική διάρροια, ανίκανη να αναδείξει τις κεντρικές ιδέες του εκάστοτε έργου. Ισχυρίζονταν μάλιστα πολλοί πως, λόγω ακριβώς αυτής της απόλυτης ελευθερίας που διαθέτει, αυτόματα αδυνατεί να την υποστηρίξει και τελικά τη χάνει –και εκφράσεις όπως «ο περιορισμός, ορίζει μία φόρμα» του Stravinsky, έρχονταν να ενισχύσουν την αίσθηση. Ακόμη και σήμερα, ο πλήρης αυτοσχεδιασμός φοβίζει με το χάος και με την αφιλτράριστη ειλικρίνειά του, σε όποια πλατφόρμα έκφρασης και αν τον συναντήσουμε.
Η φιλοσοφία της ανεξάρτητης δισκογραφικής Hubro, έρχεται να αμφισβητήσει οποιαδήποτε ένσταση απέναντι στη δημιουργική ευεργετικότητα που μπορεί να πυροδοτήσει η απόλυτη καλλιτεχνική αποδέσμευση από συγκεκριμένες φόρμες και ταμπέλες, τις οποίες τόσο αγαπάμε να στολίζουμε σε ό,τι εκτειθόμαστε ηχητικά. Στο ρόστερ της συγκαταλέγονται κυρίως Νορβηγοί μουσικοί οι οποίοι έχουν ήδη «εκτονωθεί» με άλλα, πιο δημοφιλή στη χώρα τους (μα και διεθνώς) σχήματα, και έρχονται έτσι στη Hubro αφήνοντας εαυτούς εντελώς ελεύθερους απέναντι στις ενστικτώδεις σκέψεις και στα πηγαία ερεθίσματα. Με αποτέλεσμα η αισθητική ταυτότητα του label να διαμορφώνεται ακριβώς από την απουσία μίας τέτοιας: το πεδίο δυνατότητων για εξερεύνηση και πειραματισμό φαντάζει να μην έχει περίγραμμα. Προκύπτει λοιπόν ένας απολαυστικός υβριδικός ήχος, με τη μοναδική και ιδιαίτερη συμβολή του κάθε πολύτιμου ονόματος στον κατάλογό της.
{youtube}DIp4eCoH7-U{/youtube}
Η Hubro δημιουργήθηκε στις αρχές του 2009, ως παρακλάδι του γηραιότερου και σημαντικότερου ανεξάρτητου δισκογραφικού ομίλου της Νορβηγίας, Grappa Musikkforlag. Στη σύστασή της οδήγησε η ανάγκη που ένιωσαν οι ιθύνοντες του ομίλου να προσφέρουν μία στέγη σε εγχώριους avant-garde και εκλεπτυσμένους γνωστικά μουσικούς, ώστε να συνεργαστούν και να εξαντλήσουν την έμπνευσή τους σε φόρμες πιο απαιτητικές, μα και ανταποδοτικές για τον παιδεμένο ακροατή –αλλά με μία ποπ και όχι ελιτίστικη λογική. Η απρόσκοπτη μάλιστα συναδελφικότητα που ανέπτυξε η Hubro με τη σχεδιαστική εταιρεία Yokoland (έχει δουλέψει και για τους New York Times και για τη Domino, μεταξύ άλλων), της έχει χαρίσει μία συγκεκριμένη αισθητική ταυτότητα, τόσο μέσω της κουκουβάγιας που αποτελεί το logo της, όσο και των ταιριαστών μεταξύ τους εξωφύλλων των δίσκων.
Παρθενική κυκλοφορία για τη Hubro ήταν ο 2ος δίσκος του «doom jazz» (κατά τους ίδιους) τρίο των Splashgirl, με τίτλο Arbor. Ένα ιδιαίτερα πνευματικό άκουσμα, στο οποίο ο μεταλλικός θόρυβος και τα παγωμένα drones αναμειγνύονται με μία υπόγεια τζαζ κοσμοθεωρία. Ακολούθησε ο μοντέρνος και σχετικά συμβατικός δίσκος Radio Yonder του έμπειρου μπασίστα Mats Eliertsen (με συμμετοχές στο κατάλογο της ECM), και η συνεργασία του Σουηδού κιθαρίστα David Stackenäs με τον Νορβηγό ντράμερ Ingar Zach υπό το όνομα Labfield, στο σαν συνομιλία μεταξύ πικραμένων εραστών ντεμπούτο τους Collab. H σπουδαιότερη όμως στιγμή ήρθε το 2010 από τον παραγωγό Sigbjørn Apeland, ο οποίος έχει εντρυφήσει στο εκκλησιαστικό όργανο και είναι ο μόνος Νορβηγός με διδακτορικό στην εθνομουσικολογία. Στο ντεμπούτο του Glossolalia μπασταρδεύει καινοτόμα και φουτουριστικά την παράδοση της πατρίδας του με εκκλησιαστική μουσική, ρίχνοντας επιδέξια μερικές τζαζ πινελιές για να προκύψει ένα αντισυμβατικό και αδύνατο να κατηγοριοποιηθεί δημιούργημα.
{youtube}PvChFe0a_MA{/youtube}
Αρχικά, η πιο ενδιαφέρουσα δουλειά για το 2011 ήταν η 3η προσπάθεια των αμερικανοθρεμμένων Huntsville –και πρώτη τους στη Hubro– με τίτλο For Flowers, Cars And Merry Wars. Ο ήχος τους εδώ μοιάζει σαν να προέρχεται από τα βάθη των αμερικάνικων βάλτων, αλλά στην πορεία κάπως πέρασε και από τη motoric 1970’s άνθιση: πλέον η μπάντα έχει συνεργαστεί τόσο με τον Thurston Moore, όσο και με μέλη των Wilco. Οι άλλες δύο αξιοπρόσεχτες κυκλοφορίες της χρονιάς ήταν η 2η κατάθεση των Splashgirl, που τους βρήκε να κινούνται πάνω-κάτω στα ίδια λημέρια, και τo ντεμπούτο του σούπερ γκρουπ 1982, αποτελούμενο από τον θρυλικό στα μέρη του Nils Økland (επιδέξιου γνώστη του νορβηγικού βιολιού hardanger) και τους ήδη αναφερόμενους Sigbjørn Apeland & Øyvind Skarbø. Προκάλεσε δε εντυπωσιασμό με τον μοναδικό στον κόσμο συνδυασμό οργάνων που δοκίμασαν.
Το 2012 και το 2013 ήταν δύο καρποφόρες χρονιές, χωρίς όμως κάποια κυκλοφορία να μπορεί να χαρακτηριστεί ως πραγματικά εξαιρετική. Ξεχώρισαν το ντεμπούτο των Ballroggg (κράμα free jazz και μουσικής δωματίου), η παγανιστική avant-garde folk της Ολλανδέζας Jessica Sligter (που βγήκε κατευθείαν από το προηγούμενο Indiestopia), το παρθενικό προσωπικό άλμπουμ του χαρισματικού κιθαρίστα Stein Urheim, ο 2ος δίσκος των Astro Sonic (Come Closer And I’ll Tell You), στον οποίον η progg rock αισθητική μπερδεύεται με το krautrock και προκύπτει ένα αυτοσχέδιο χάος για ατελείωτο βύθισμα και, τέλος, η αστική τζαζοψυχεδέλεια της κολεκτίβας Skakedyr, που μπορεί να αποδειχθεί πρωτότυπη σε ορισμένα της σημεία.
Οι δύο επόμενες χρονιές ήταν και οι πιο συναρπαστικές για τη Hubro. Μερικές από τις πιο σπουδαίες δουλειές στον κατάλογό της κυκλοφόρησαν σε αυτό το διάστημα, ενώ ο ανεξάρτητος μουσικός τύπος άρχισε να τις φιλοδωρεί συνεχώς με τετράστερες βαθμολογίες –και γενικότερα να τις προβάλλει περισσότερο από το παρελθόν. Το πρώτο πραγματικά εξαίσιο άλμπουμ στο οποίο πρέπει να σταθούμε είναι η ομότιτλη κατάθεση του Stein Urheim. Σε αυτήν αναδεικνύονται οι καταβολές του 37χρονου από το Μπέργκεν, από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο, χαρίζοντάς του θέσεις σε αρκετές λίστες με τους καλύτερους δίσκους εκείνης της χρονιάς. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο κομμάτι “After The Festival”, όπου κινέζικη μουσική δημιουργεί γέφυρες επικοινωνίας με flamenco, caribbean και μπλουζ ακούσματα, σε μία 11λεπτη έγχορδη πανδαισία που θυμίζει το “Harry Lime” του Anthon Karas για τη ταινία The Third Man.
{youtube}LyG7VrQtFLI{/youtube}
Από το ίδιο έτος, πολύ ενδιαφέρουσες στάθηκαν και οι εξής κυκλοφορίες: το 2ο άλμπουμ των Moskus (Mestertyven), το οποίο εντυπωσιάζει με το σύγχρονο και απέριττο τζαζ περιεχόμενό του, το Hindsight Bias των Bly De Blyant –μπάντα που δεν φοβάται να αναμείξει πάνω από ...20 διαφορετικά μετρήσιμα είδη και να χαθεί στο χειροποίητό της παραλήρημα– το Pianokammer, ντεμπούτο στη Hubro του Christian Wallumrød, ενός εκ των σημαντικότερων (εν ζωή) τζαζ πιανιστών της Νορβηγίας, το βραβευμένο με το εγχώριο Grammy Lush Laments For Lazy Mammal του Håkon Stene (ηχεί ως ένα ambient νεοκλασικό διαμαντάκι, χωρίς πάντως να είναι καλύτερο από το προαναφερθέν άλμπουμ του Urheim), αλλά και το Helliographs του Erik Honoré: ενός από τους σπουδαιότερους κινηματογραφικούς συνθέτες της Νορβηγίας, ο οποίος έχει συνεργαστεί αρκετές φορές με τον David Sylvian και τον Brian Eno, ενώ παράλληλα γράφει φιλοσοφικά βιβλία και διοργανώνει το φεστιβάλ avant-garde μουσικής Punkt Festival.
To 2015 ήρθε να ενισχύσει την ορμή της προηγούμενης χρονιάς και να βάλει τη Hubro ακόμη πιο βαθιά στα μονοπάτια της ευρύτερης αποδοχής και αναγνώρισης, ακόμη και από κοινό που δεν κινείται αποκλειστικά σε τόσο πειραματικά πλαίσια. Είναι μάλιστα και η πρώτη φορά που 4 κυκλοφορίες της προτάθηκαν για νορβηγικά Grammies, θεσμός ο οποίος αντιμετωπίζεται με σεβασμό εκεί. Σπουδαιότερη ανάμεσά τους, το Furulund του αυτοδίδακτου κιθαρίστα Geir Sundstøl, για τον οποίο υπάρχει μάλιστα η φήμη ότι παρείχε την πρωταρχική έμπνευση των αδερφών Κοέν για έναν χαρακτήρα του Fargo, όταν τον είδαν να παίζει live στις Η.Π.Α. στις αρχές των 1990s. Στο άλμπουμ του, αυτά τα χρόνια παραμονής στην Αμερική γίνονται εμφανή μέσω των blues, bluegrass και country ευαισθησιών, οι οποίες μπλέκονται ευγενικά με τη νορβηγική φόλκ και τη χριστιανική μουσική.
{youtube}1Q4TTMDxCEg{/youtube}
Οι υπόλοιποι 3 δίσκοι είναι ο prog-jazz δίσκος του ντράμερ των Madrugada Erland Dahren (Blossom Bells), η sci-fi τζαζ του Morten Qvenlid στο Personal Piano (συμμετέχει και σε πολλές ακόμα κυκλοφορίες της Hubro) και τέλος το When You Cut Into The Present, ένα σκοτεινό jazz metal άλμπουμ από το supergroup των Møster, στο οποίο παίζουν (μεταξύ άλλων) μέλη των Elephant 9 και των Motorpsycho. Ο δίσκος όμως που με εντυπωσίασε περισσότερο πέρυσι, ήταν η 5η δουλειά των Splashgirl, Hibernation: ένα αποπνικτικό βαρίδι αφαιρετικής τζαζ, που μοιάζει να βγάζει νόημα μόνο το ξημέρωμα, χωρίς να έχει προηγηθεί ύπνος.
Ομολογώ πως οι προτάσεις της Hubro μπορεί μερικές φορές να κουράσουν με αυτή την τόσο αφηρημένη και αφορμάριστή τους ταυτότητα. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν σημαίνει ότι απαιτούν την απρόσκοπτη προσοχή για να σας ανταμείψουν. Περισσότερο, αντιθέτως, θα αναδείξουν τις αρετές τους στις πιο ανύποπτες στιγμές –όταν η εστίασή σας έχει χαθεί εντελώς και η μουσική πλάθει τον κόσμο γύρω σας. Όπως άλλωστε κάθε καλός δίσκος οφείλει να πράττει. Γι' αυτό σας προτείνω να ξεκινήσετε με τις παρακάτω επιλογές και να εξερευνήσετε με υπομονή. Πρόκειται για μία δισκογραφική που έχει καταφέρει να μετατρέψει τη συνειρμική μουσική σκέψη σε απόλαυση, όχι μόνο για τους μυημένους, μα και για όλους εκείνους που μπορούν να βρουν την ομορφιά στην πραγματικά καλή μουσική.
Προτεινόμενη Δισκογραφία:
Stein Urnheim – Stein Urnheim (2014)
Møster! – When You Cut Into The Present (2015)
Geir Sundstøl – Furulund (2015)
Splashgirl – Hibernation (2015)
