Λίγοι, πολύ λίγοι καλλιτέχνες έχουν την ευχέρεια να αλλάζουν πρόσωπα, δίχως να νερώνουν την ταυτότητά τους ή να χάνουν όσα τους καθιστούν σημαντικούς. Η Diamanda Galás ανήκει σε αυτήν τη μικρή «ομάδα», αφού έχει διεκδικήσει (με επιτυχία μέσα στα χρόνια) μια πολυ-πρισματική περσόνα, η οποία της επιτρέπει να είναι (μοναδική) τραγουδίστρια, συνθέτρια, πιανίστρια, performer, αλλά και ζωγράφος.
Εξίσου πολυσχιδές φαντάζει και το έργο της, που αποδεικνύεται ικανό να ακουμπάει σε ό,τι μπαίνει γενικά κάτω από τη (θολή, πάντως) ταμπέλα «avant-garde». Με την ίδια όμως ευκολία που γινόταν συνεργάτιδα του Ιάννη Ξενάκη και του John Zorn μπορούσε και να κινείται προς πιο ευθείες τζαζ ή και ροκ διαδρομές, και βέβαια να μεταμορφώνεται σε σκοτεινή, δυσοίωνη κήρυκα ενός κόσμου παγιδευμένου στις πνευματικές νόσους, όπου η αξιοπρέπεια ξεγυμνωνόταν από τον άνθρωπο σαν απλό κομμάτι ύφασμα, αφήνοντάς τον να πέσει στα πιο μαύρα Τάρταρα της ύπαρξης.
Ασχέτως με το ποιο πρόσωπο της Diamanda Galás μπορεί να αγαπά περισσότερο κάθε ακροατής, κάθε της ερχομός στην Ελλάδα αποτελεί σημαίνον πολιτισμικό γεγονός. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα, που θα μας επισκεφθεί μετά από 8 χρόνια (Σάββατο 20 Μαΐου, στο Μέγαρο Μουσικής, αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη), στο πλαίσιο της περιοδείας που κάνει για τις πρόσφατες κυκλοφορίες της –τους δίσκους All The Way και At Saint Thomas The Apostle Harlem. O τόπος αυτός, άλλωστε, είναι και τόπος δικός της· μια ρίζα για την οποία ποτέ δεν αδιαφόρησε ως άνθρωπος και καλλιτέχνιδα.
Ευκαιρία λοιπόν να ανατρέξουμε στην πλούσια καριέρα της, διαλέγοντας 10 στιγμές αντιπροσωπευτικές των διαφόρων ανά καιρούς ανησυχιών της...
Metamorfosis
από το άλμπουμ του John Zorn The Big Gundown (1985)
Εδώ συναντάμε τη Diamanda Galás που αγαπάει τον Ennio Morricone, μα περισσότερο αγαπάει να αλλάζει τα φώτα στον Ennio Morricone, υπό τη διεύθυνση του John Zorn. Πραγματικά αγνώριστο γίνεται λοιπόν το "Metamorfosis", που ο μεγάλος Ιταλός μετρ έγραψε το 1971 για το soundtrack της ταινίας του Elio Petri La Classe Operaia Va In Paradiso, με τον Gian Maria Volonté. Στοιχειωτικό και «μαύρο», υπερτονίζει με τη λιτή του ενορχήστρωση τις οιμωγές της Galás.
{youtube}592npYHMTq4{/youtube}
O Death –live at All Tomorrow's Parties Festival 2005
από το άλμπουμ All The Way (2017)
Το έχει πει αρκετές φορές ζωντανά αυτό το βγαλμένο από τις παλιότερες αμερικανικές παραδόσεις τραγούδι (το είπε και στον τελευταίο της ερχομό στο Παλλάς, το 2009) αλλά εδώ έχουμε μακράν την καλύτερη απόδοση. Μια εντυπωσιακή προσαρμογή του άσματος-κηρύγματος του Lloyd Chandler στα Απαλλάχια της δεκαετίας του 1920 στο δικό της στυλ κραυγών και πιάνου, μα και μια πραγματικά απίστευτη γέφυρα μεταξύ Νέας Ορλεάνης, μπλουζ και καθ' ημάς αμανέδων, που δίνει εντελώς άλλο τόνο στην περιγραφόμενη κουβέντα με τον Καστροκαταλύτη.
{youtube}rhUvwMWT_oE{/youtube}
Wild Women With Steak-Knives (The Homicidal Love Song For Solo Scream)
από το άλμπουμ The Litanies Of Satan (1982)
Γκροτέσκο και αδυσώπητο, με βάσεις στην παλιότερη performance της Les Yeux Sans Sang (1978), ήταν ένα πρώιμο δείγμα του μεγάλου της δημιουργικού ταλέντου, μα και μια αξέχαστα εφιαλτική σπουδή στη μονομανία.
{youtube}PvSYcZcnMII{/youtube}
Gloomy Sunday –live at Berkeley, California 1996
από το Malediction Αnd Prayer (1998)
Το έγραψε ο Ούγγρος πιανίστας και συνθέτης Rezső Seress το 1933, μα το έκανε διάσημο η Billie Holiday, διασκευάζοντάς το στα 1941 –σε μια εκτέλεση που απαγόρευσε μάλιστα το BBC στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, γιατί θεωρήθηκε ότι έριχνε το ηθικό των Βρετανών. Τσακισμένος ρομαντισμός πνιγμένος στο δάκρυ, με τη Diamanda Galás σε μια συγκλονιστική στιγμή, να τραγουδά χωρίς τις γνώριμες κραυγές της, μόνη με το πιάνο της.
{youtube}2MWlgX0dDuo{/youtube}
Dancing In The Dark –live στο Knitting Factory της Νέας Υόρκης, 1999
από το άλμπουμ La Serpenta Canta (2003)
Εδώ η Diamanda Galás δείχνει την αγάπη της προς τη vocal jazz του Μεσοπολέμου διασκευάζοντας ένα ερωτικό άσμα που πρωτοδισκογράφησε στα 1931 ο Bing Crosby με την ορχήστρα του Victor Young. Πραγματικά ιδιαίτερη προσέγγιση, διατηρεί μια λοξή ματιά και μια απειλητική χροιά, μα στέκει όσο πιο κοντά έφτασε η ερμηνεύτρια σε ό,τι χονδροειδώς αποκαλούμε ως «experimental pop». Ακούστηκε και στο τέλος της ταινίας τρόμου του Clive Barker Lord of Illusions (1995).
{youtube}SiRliphW9ik{/youtube}
Sono L' Antichristo
από το άλμπουμ The Divine Punishment (1986)
Απίστευτο φινάλε του πρώτου μέρους μιας δισκογραφικής τριλογίας με θέμα το AIDS, όπου στράφηκε όταν αρρώστησε ο αδερφός της Philip-Dimitri Galás (ο οποίος και πέθανε μέσα στην ίδια χρονιά). Το άλμπουμ περιγράφει βήμα-βήμα την καταβύθιση στην αρρώστια ("This Is The Law Of The Plague") και τη ματαιότητα της ελπίδας ανάσχεσής της μέσω της θρησκευτικής εμπειρίας ("Γιατί, Ο Θεός")· εν τέλει, η οργή ξεχειλίζει σαν φουσκωμένο ποτάμι, οδηγώντας σε ωμά εορταστικό εναγκαλισμό του Αντίχριστου, με έναν τρόπο που μπορεί να παραλληλιστεί μόνο με την απεικόνιση από τον Κόπολα της μεταστροφής του μεσαιωνικού πρίγκηπα της Τρανσυλβανίας σε κόμη Δράκουλα, στη γνωστή ταινία. Η ερμηνεία της στο "Sono L' Antichristo" δικαιώνει πλήρως όσους έχουν κατά καιρούς γράψει για την ικανότητά της να γειτνιάζει με τον πιο ανατριχιαστικό τρόμο: το κομμάτι βάζει κάτω ακόμα και ιδιαιτέρως σκοτεινές στιγμές του black metal ρεπερτορίου.
{youtube}xHB0LZd5YI0{/youtube}
Orders Of The Dead
από το Defixiones: Will Αnd Testament (2003)
Κάπου μεταξύ αγγελιοφόρου και άγγελου-εξολοθρευτή, αναπολεί τις ελληνικές της ρίζες και μνήμες και στήνει μια ελεγεία για τους χριστιανικούς πληθυσμούς της καθ' ημάς Ανατολής που έπεσαν θύματα της βαρβαρότητας των Οθωμανών μεταξύ 1914 και 1923 (όχι μόνο Έλληνες, μα και Αρμένιοι, αλλά και οι ξεχασμένοι από τη Δυτική ιστοριογραφία Ασσύριοι). Ένα φοβερό κομμάτι, με εμβόλιμες φράσεις παρμένες από το έργο της Διδώς Σωτηρίου, το οποίο θα περιποιούνταν χρόνια αργότερα (2010) και οι Rotting Christ.
{youtube}U7E55GCPYw0{/youtube}
Do You Take This Man?
από τον κοινό της δίσκο με τον John Paul Jones, The Sporting Life (1994)
Ο περισσότερος κόσμος έχει ακούσει το "Skótoseme", αλλά η ουσία της συνεργασίας της με τον John Paul Jones των Led Zeppelin κλείνεται σε αυτό το κομμάτι, στους ρολαριστούς του ηλεκτρικούς ρυθμούς και στη μαγκιά της spoken word performance της. Όσο πιο κοντά πήγε στο rock 'n' roll, και πάλι όμως, το έκανε με τους δικούς της όρους.
Ακούστε το εδώ
http://www.dailymotion.com/video/x2yymus
The Black Cat
συμμετοχή στον συλλογικό δίσκο Closed Οn Account Οf Rabies: Poems And Tales Of Edgar Allan Poe (1997)
Εδώ συναντάμε τη Diamanda Galás ως συναρπαστική αφηγήτρια, να διαβάζει μια ιστορία του Πόε με διακριτική πιανιστική συνοδεία. Άνετα θα μπορούσε να είναι μία από τις Γάτες της Ούλθαρ, η οποία απόκτησε για λίγο ανθρώπινη φωνή και μίλησε στη φυλή μας.
{youtube}xZ02MxteLlY{/youtube}
Scream Of Love –live at MEAT, New York, August 1992
από τη βιντεοκασέτα Judgement Day (1993)
«I'll fuck you Momito!», κραυγάζει εκστατικά, πριν σύρει έναν ξέφρενο, απειλητικό χορό στις προσταγές των ρυθμών του DJ Aldo Hernandez, ο οποίος και τη συνοδεύει εδώ. Τηρουμένων των αναλογιών, είναι ό,τι πιο κοντά έκανε σε κάτι που ίσως να χαρακτηριζόταν και ως dance, ομολογουμένως ανακατεμένο με μια performance που κάλλιστα θα μπορούσε να είχε βγει από το Plague Mass (1991).
{youtube}6sLDAMpiDmY{/youtube}
