Στην Ελλάδα υπάρχουν θαυμάσιες αγγλόφωνες μπάντες, στις οποίες όμως τα φώτα της δημοσιότητας αρνούνται σταθερά να πέσουν. Θέλετε γιατί η μουσική τους δεν είναι μαζική, άρα οι προβολείς εστιάζουν σε πράγματα πιο προσβάσιμα για το περίφημο «μέσο αισθητήριο»; Θέλετε γιατί όσοι αναλαμβάνουν να μας διαφωτίσουν αυτά μόνο καταλαβαίνουν, αυτά και προτείνουν; Και τα δύο παίζουν. Αλλά είναι κρίμα, όπως και να έχει. Γιατί, αν κάτι σπαρταράει στις μέρες μας, είναι η μουσική των GravitySays_i και κάποιων ανάλογων περιπτώσεων, έξω από «σκηνές» και από το hype που πεισματικά προσπαθεί να δημιουργήσει μια κοινότητα με πολύ μικρό αληθινό βεληνεκές. Εδώ συμβαίνουν τα θαύματα, σε δίσκους σαν το The Figures Of Enormous Grey And The Patterns Of Fraud.
Αλλά ας εξηγηθώ. Αν σε κάτι εκπλήσσουν οι GravitySays_i του The Figures Of Enormous Grey And The Patterns Of Fraud, είναι στο πόσο γρήγορα έφτασαν σε μια τέτοια δουλειά –είναι μόλις η δεύτερή τους. Τα δόντια τους τα είχαν δείξει βέβαια ξεκάθαρα με το Roughest Sea, αλλά εδώ ο συνδυασμός έμπνευσης, υπέρβασης και πολλής ποιοτικής δουλειάς σε κάθε λεπτομέρεια της ηχογράφησης κάνει το τελευταίο να φαίνεται μίλια μακριά –και σημειώστε πως πρόκειται για επίσης εξαιρετικό άλμπουμ. Αξίζει μάλιστα να ακούσετε τις δύο δουλειές στη χρονολογική τους σειρά, ώστε να αντιληφθείτε γιατί το συγκρότημα, ενώ παραμένει οικείο και αναγνωρίσιμο, έχει προχωρήσει τόσο γρήγορα. Δραματικά γρήγορα, σε σημείο που αναρωτιέμαι τι να επιφυλάσσει ο μελλοντικός ορίζοντας.
Το άλμπουμ αποτελείται από δύο μόλις συνθέσεις, μακράς χρονικής διάρκειας και ουσιαστικά άτιτλες –ένα μέρος 1ον και 2ον λειτουργούν ως τίτλοι. Συνθέσεις περίπλοκες σε κατασκευές και αναφορές, με συχνά κινηματογραφική πλοκή, οι οποίες θέτονται στην υπηρεσία μιας κεντρικής ιδέας γύρω από τον μοντέρνο άνθρωπο και τις σκοτεινές πτυχές αυτής της επιφανειακά θαυμαστής μοντερνικότητας (γι’ αυτό και το γκρίζο του τίτλου είναι πελώριο, γι’ αυτό και η μπάντα κάνει λόγο για μοτίβα εξαπάτησης). Οι Pink Floyd αναδεικνύονται σε κεντρική επιρροή, αλλά δεν έχει τόση σημασία: η κληρονομιά τους έχει εδώ αντιμετωπιστεί με θάρρος και με προσωπικότητα, ούτε μιμητικά, ούτε μεταπρατικά.
Αμφότερες οι συνθέσεις αποτελούν περιπετειώδη και πολυσχιδή παζλ, με συχνά εξαιρετική δουλειά στις κιθάρες και με χορωδιακά φωνητικά. Τα τελευταία ξενίζουν νομίζω σε πρώτη επαφή και μάλλον θα αποτελέσουν παράγοντα δυσπροσπέλαστο για εκείνο το «μέσο αυτί» που λέγαμε παραπάνω: δεν είναι συνηθισμένος ο ακροατής στη χορωδιακή λογική, ειδικά όταν χρησιμοποιείται σε όλη τη διάρκεια ενός άλμπουμ. Ωστόσο, η επιλογή της μπάντας είναι σωστή: όποιος σκύψει πάνω από το κόνσεπτ και ασχοληθεί με τους στίχους, θα κατανοήσει γιατί έπρεπε να υπάρχει αυτή η «κοινότητα» φωνών, αντί για τον μοναχικό «πρωταγωνιστή».
Εκεί δε που οι GravitySays_i εκτινάσσονται και με κάνουν να μιλάω όχι απλά για έναν εξαιρετικό δίσκο μα και για μια πρόταση για το πώς το εγχώριο μπορεί να γίνει διεθνές χωρίς να πιθηκίζει ή να στρέφει πλάτη στην ταυτότητά του, είναι η δεύτερη σύνθεση: εκεί δηλαδή όπου μπαίνει στο παιχνίδι ένας καταπληκτικά μεταλλαγμένος “Καϊξής” –κατευθείαν από τη ρεμπέτικη κληρονομιά (θυμίζω ότι η πρώτη εκτέλεση ανήκει στον Απόστολο Χατζηχρήστο, 1948)– και ακούμε ένα σαντούρι να χαράσσει διαδρομές ασυνήθιστες μα συναρπαστικές. Ο ήχος του είναι μεν γνώριμος, αλλά η χρήση του ευρηματική, μακριά από τις παραδοσιακές, ακόμα και τις world συμβάσεις. Καθίστε λίγο και σκεφτείτε το: όλοι οι Αγγλοσάξονες καλλιτέχνες που έγιναν «μεγάλοι» αυτό ουσιαστικά δεν έκαναν; Έναν διαρκή, γόνιμο διάλογο με την παράδοσή τους, μέσα από τα φίλτρα και τις ανάγκες της δικής τους εποχής; Να τι κάνει και τους GravitySays_i σπουδαίους, ξεχωρίζοντάς τους από στρατιές μηρυκαστικών που, μη μπορώντας να βρουν πώς αλλιώς να παίξουν το παιχνίδι, μιμούνται τις διεθνείς τάσεις.
Κλείνω όπως ξεκίνησα: ένας τέτοιος δίσκος, βγαίνει τελικά ανεξάρτητα –ο καλύτερος τρόπος να τον βρείτε είναι να περάσετε από το επικείμενο live των GravitySays_i στο Αμφιθέατρο του 9.84 στην Τεχνόπολη στις 7 Μαΐου. Επιλογή μιας καχύποπτης μπάντας που δεν εμπιστεύεται το σύστημα και πιστεύει ότι θα τα καταφέρει μόνη της; Αναγκαστική επιλογή λόγω αδιαφορίας του συστήματος –ακόμα και των μικρών, δραστήριων δισκογραφικών που συνήθως επαινούμε; Δεν ξέρω την αιτία, αλλά δεν είναι κι όλα αυτά ένα ακόμα σημάδι των καιρών;
